Petrol fiyatlarındaki düşüş enerji faturamızı hafifletiyor mu, hafifletiyor...
Enerji faturamızın hafiflemesi cari açığımızı aşağı çekiyor mu, çekiyor...
Yıllık enflasyonun ocak ayı sonunda yüzde 7’nin altına düşmesi kesin gibi mi, gibi...
Enflasyonun baz etkisi sayesinde izleyen aylarda daha da düşmesi beklenebilir mi, beklenebilir...
★ ★ ★
Bundan iyisi can sağlığı denilebilir mi; detaylara bakmaz, satır aralarını okumaya çalışmazsak, denilebilir. Her şey iyiye gidiyor, 2015’te ekonomik yönden bizi sıkıntıya sokacak hiçbir olumsuzluk yok gibi yani, öyle mi, pek değil!
★ ★ ★
Bir kere, genellikle enflasyon için, faiz için verilen bir örneği hatırlamakta yarar var. Enflasyonu örneğin yüzde 50’den yüzde 10’a düşürmek zordur; ama yüzde 10’dan yüzde 5’e çekmek çok daha zordur. Nitekim Türkiye bunu yaşadı, yaşıyor zaten. Sıfır noktasına yaklaştıkça gerileme hız keser. Bunun petrol için de geçerli olacağını pek hesaba katmıyoruz nedense. Petrol fiyatları yüzde 50 düştü ya, artık bir yüzde 50 daha, ardından bir yüzde 50 daha gerileme mi bekliyoruz; yani petrolün 50 dolardan önce 25 dolar civarına, sonra 12-13 dolara ineceğini mi umuyoruz, anlaşılıyor ki umudumuz o yönde. Peki bu olabilir mi, olamaz...
Ama varsayalım bugün için olmaz görünen bu durum gerçekleşti, petrolün varili 15 dolar civarına kadar düştü. Bu mutlak surette lehimize mi olur, kesinlikle olmaz...
Petrol geliri yarı yarıya, hatta daha fazla düşen bir ülke, bizden örneğin tanesi 2 dolara 10 tane kalem alıyor ve 20 dolar ödüyorsa, “Ya kalemin tanesini 1 dolara indirin 10 tane almaya devam edeyim” ya da “2 dolarda ısrar ediyorsanız ben de 5 tane kalem alırım” demeyecek mi, üç aşağı beş yukarı böyle bir pazarlık gündeme gelmeyecek mi, gelecek...
İç pazar daralırken, enflasyonla mücadele için bu daralmanın daha da belirginleşmesi yönünde çaba gösterilirken, dış pazarda da petrol geliri düşen ülkeler ve AB yüzünden bir sıkıntı yaşanmayacak mı, yaşanacak...
Ürettiğimizi iç pazara satma şansımızın azaldığı, ihracatın da sekteye uğrama olasılığının güçlü göründüğü bir yılda, öngördüğümüz yüzde 4 büyümeyi bile yakalamamız zor olmayacak mı, olacak...
Petrol fiyatları şu kadar düşünce cari açığımız şu kadar azalıyor, diye parmak hesabı yaparken, diğer elimizle de ihracatta ortaya çıkabilecek sıkıntının boyutunu ya da turizmde ne kaybedeceğimizi hesaplıyor muyuz, hesaplamıyoruz...
Ya petroldeki ucuzlama akaryakıta ve dolayısıyla enflasyona aynı ölçüde yansıyor mu, yansımıyor... Petrol fiyatları geriledikçe akaryakıta olan yansımanın daha da azalacağını biliyor ya da dikkate alıyor muyuz, almıyoruz...
Tarımda geçen yıl kuraklık yüzünden ortaya çıkan hızlı fiyat artışı, bu yıl da çok sert geçmekte olan kış koşulları yüzünden tekrarlanmaz mı, tekrarlanabilir...
Yani enflasyonda ocakta baz etkisi sayesinde yaşanacak hızlı düşüşten sonra görece yatay bir seyir izleneceğine, yaz aylarından sonra yeniden artış başlayabileceğine hazırlıklı mıyız, düşünüyor muyuz bunu, kesinlikle hayır. Bir önyargı seline kaptırmışız kendimizi, yıllık oranın hep ilk aylardaki düzeyde seyredeceğini ve yılın yüzde 6’larda kapatılacağını umuyor muyuz, umuyoruz...
Enflasyonun ocak ayında yüzde 7’nin altına inmesinin, sonrasında daha da gerilemesinin beklendiği bir ortamda Merkez Bankası’na dönük faiz baskısının iyice artacağını ve Merkez’in de belki bir süreliğine de olsa faiz indirimine gideceğini düşünüyor ve umuyoruz da bunun sonuçları üstünde pek kafa yoruyor muyuz, yormuyoruz...
Merkez Bankası’nın enflasyon düştü diye faiz indirmesiyle kimsenin ertesi gün yatırıma girişmeyeceğini biliyor, ama bilmiyor gibi davranmayı tercih ediyor muyuz, ediyoruz...
Faizdeki indirimle öncelikle amaçlananın her geçen gün katlanan konut stokunu eritmek olduğunu görüyor, ama görmezden geliyor muyuz, geliyoruz... Uzun vadeli olamayacak, daha doğrusu indirildiği düzeyde uzun süre korunamayacak faizin, yeniden artırılmak gerektiğinde ülke ekonomisine çok daha fazla zarar vereceğini biliyor, ama bunu umursamayıp ellerimiz cepte gezmeyi tercih ediyor muyuz, ediyoruz...