Türkiye İstatistik Kurumu, ekonomiye ne ölçüde güven duyulduğunu ölçmek için bazı güven endekslerini harman yaparak bir süredir ekonomik güven endeksini oluşturuyor. Söz konusu endeks, "tüketici güven endeksi, reel kesim güven endeksi, hizmet sektörü güven endeksi, perakende ticaret sektörü güven endeksi ve inşaat sektörü güven endeksi"nin teknik bir ağırlıklandırma yöntemiyle bir araya getirilmesi suretiyle hesaplanıyor. Bu endekste 2012 yılına kadar geri gidiliyor.
İşte TÜİK tarafından dün yapılan açıklama, ekonomik güven endeksinde veri oluşan son dört yıl itibariyle en kötü yılın 2015 olduğunu ortaya koydu. Ekonomik güven endeksi, bu yılın ortalamasında 88.6 düzeyinde oluştu. Bu değer, son dört yılın en düşük düzeyine işaret ediyor.
Ekonomik güven endeksi 2012 yılı ortalamasında 105.8 düzeyinde oluşmuştu. Endeks, 2013 yılında 108.5 ile şimdiye kadarki en yüksek düzeye çıkmıştı. Daha sonra düşüş başladı. 2014 yılı 97.1 ile geçildi, bu yıl ise 88.6 ile kapatıldı.
Tüm güven endekslerinde olduğu gibi ekonomik güven endeksinde de 100'ün altındaki değerlerin kötümserliğe, 100'ün üstündeki değerlerin ise iyimserliğe işaret ettiğini belirtelim.
Buna göre, yıl ortalaması bazında bu dört yıllık dönemde 2012 ve 2013'te ekonomiye güven duyulduğu, sonrasında ise güvensizliğin ağır bastığı bir sürece girildiği gözleniyor.
Son iki aydaki artışa rağmen...
2015 yılı her ne kadar son dört yılın en kötü ortalamasına sahipse de, en azından aylara göre eğilimde bir olumlu gidiş söz konusu. 1 Kasım seçiminden sonra oluşan ve tek parti iktidarına dayalı bir tablo sunan Meclis aritmetiği, belli ki ekonomiye duyulan güveni pekiştiren bir etki yaptı. Örneğin ekim ayında 82.6 düzeyinde bulunan ekonomik güven endeksinin, bir ayda tam yüzde 27 artarak kasımda 104.8'e çıktığını görüyoruz. Aralıkta bir miktar gerileme var, ancak yine de 100.8 ile yine de iyimserlik sınırının üstünde kalınabildi.
Zaten 2015 yılındaki ekonomik güven endeksinin seyri çeyrekler bazında değerlendirildiğinde de son iki ayın etkisi belirgin bir şekilde gözlenebiliyor. İlk çeyrekte 91 olan ekonomik güven endeksi, ikinci çeyrekte 85.5'e, üçüncü çeyrekte 81.8'e indi. Son çeyrekte ise, özellikle kasım ve aralık aylarındaki yüksek gerçekleşmelerin etkisiyle 96.1'lik bir ortalama tutturuldu.
İki endeks 100'ün üstünde
Ekonomik güven endeksinin beş endeksin harmanlanmasıyla oluşturulduğunu belirtmiştik. Aralık ayı itibariyle bu beş endeksin ikisi iyimserlik sınırı olan 100'ün üstünde bulunuyor.
Reel kesim güven endeksi 2015 yılını 108.80 düzeyinde kapattı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi de aralık ayı itibariyle 104.93 oldu.
Buna karşılık tüketici güven endeksi yılın son ayında 73.58 düzeyinde gerçekleşti. Hizmet sektörü güven endeksi, 99.02 ile iyimserlik sınırının çok az altında kaldı. İnşaat sektörü güven endeksinin aralık ayındaki düzeyi ise 85.11 oldu.