2014 Orta Vadeli Programı ve Orta Vadeli Mali Plan açıklandı.
Program ve planda, geçen yıl açıklanan hedeflere göre 2013 yılı gerçekleşme tahminleri veriliyor, 2014 ve daha sonrası için hedefler belirleniyor
Orta Vadeli Program ve Mali Plan, (1) Kamu sektöründe ekonominin temel dengelerinin kurulması, (2) Özel kesimde ise şirketlerin, halkın önünü görebilmesi için önemlidir.
Bir yıl öncenin program ve mali plan ile ilgili hedefleri ve tahminleri tutmayabilir. Ama adı üzerinde bunlar hedeftir, tahmindir.
Bu iki çalışmadan önce Orta Vadeli Program’daki büyüklükler belirlenir. Sonra bu büyüklüklere dayalı Mali Plan hazırlanır.
Orta Vadeli Program’ın püf noktası “Kaynaklar/Harcamalar” dengesini iyi kurabilmektir.
Büyüme oranı ne olacak? Gelirlerin ne kadarı tüketime, ne kadarı yatırıma gidecek? Ne kadar ithalat, ne kadar ihracat yapılacak? Kaynak açığı ne kadarı bulacak? Kaynak açığı yurt dışından nasıl temin edilecek? Dolar fiyatı nasıl değişecek? Enflasyon inecek mi, çıkacak mı? Bunlar Orta Vadeli Program’da gösterilir.
Bu temel dengelere dayalı Mali Plan’da ise, devletin gelir ve harcamalarının nasıl olacağı belirtilir. Bütçe harcamaları ve bütçe gelirleri ne olacak? Bütçe ne kadar açık verecek? Faiz ödemeleri ne yük getirecek? Bütçe harcamaları nasıl dağıtılacak? Devlet yatırıma, personel harcamalarına, sosyal güvenlik harcamalarına ne kadar para tahsis edebilecek? Devlet ne kadar borçlanacak? Bunlar da Orta Vadeli Mali Plan’da yer alır.
-Geçen yıl hazırlanan Orta Vadeli Program’da 2013 büyüme oranı yüzde 4.0 olarak, 2014 yılı hedefi yüzde 5.0 olarak belirlenmişti.
-2014 programında, 2013 büyüme oranının yüzde 3.6‘ya düşürüldüğü, 2014 hedefinin yüzde 4.0 olarak belirlendiği görülüyor.
-2013 programında milli gelir tahmini 2013 için 858 milyar dolar, 2014 için 919 milyar dolar olarak belirlenmişti.
Orta Vadeli Program’da 2013 milli geliri 823 milyar dolar, 2014 milli gelir tahmini 867 milyar dolar olarak yer aldı.
-Geçen yılki programda ortalama dolar kuru 2013 yılı için 1.83 TL ve 2014 yılı için 1.89 TL.idi. 2014 yılı programında dolar kuru 2013 yılı için 1.89 TL, 2014 yılı için 1.98 TL. olarak gösteriliyor.
- Kişi başı milli gelir tahmini geçen yılki programda 2013 yılı için 11.318 dolar, 2014 için 11.983 dolar idi. 2014 yılı programında 2013 yılı kişi başı milli gelir rakamı 10.818 dolar, 2014 için 11.277 dolar olarak tahmin ediliyor.
-Enflasyon tahmini 2013 yılı programında, 2013 yıl sonu için yüzde 5.3 oranında, 2014 yılsonu için yüzde 5.0 oranında idi.
2014 Programında enflasyon tahminleri 2013 yılı için yüzde 6.8, 2014 yılı için yüzde 5.3 olarak belirlenmiş.
-Geçen yıl yayınlanan programda işsizlik oranı 2013 için yüzde 8.9 ve 2014 için yüzde 8.8 iken, 2014 programında 2013 işsizlik oranı yüzde 9.5 ve 2014 işsizlik oranı yüzde 9.4 olarak değiştirilmiş.
-Geçen yıl yayınlanan Orta Vadeli Program’da cari açığın milli gelire oranı 2013 için yüzde 7.1 oranında, 2014 için yüzde 6.9 olarak belirlenmişti. Dün yayınlanan programda 2013 cari açığı yüzde 7.1 olarak korunmuş, 2014 yılı cari açığı yüzde 6.4 olarak belirlenmiş.
Bütünü ile Orta Vadeli Program da Mali Plan da, 2013 yılındaki hedef ve tahminlerin gerisinde, daralan, küçülen bir ekonominin dengelerini ve hedeflerini ortaya koyuyor.
Bu program önümüzdeki yıl ekonomide, durgunluğu, işsizliği aşmak arayışında radikal tedbirlerin gündeme gelmeyeceğini, 2013 yılındaki şartların biraz iyileştirilerek sürdürülmeye çalışılacağını işaret ediyor.