GSYH için 2013 yılına dönük 1 trilyon dolarlık bir hedef, bir umut vardı. 1 trilyon dolar, biraz da psikolojik bir eşiğin aşılması olarak görüldüğü için önemseniyordu. Bu, kuşkusuz önemli bir rakam. Ama içinde bulunduğumuz koşullarda bu rakama ulaşma olanağı kaldı mı?
Doğrusu pek sanmıyoruz. Sanmıyoruz, çünkü Türkiye'nin "mevcut" GSYH'sinin düzeyi konusunda doğru rakamda, bir anlamda baz alacağımız rakamda uzlaşabilmiş değiliz. Türkiye'nin GSYH'si olarak halen 750 milyar dolarlık bir büyüklükten söz ediliyor. 750 milyar dolarla, 2008'in gerçekleşmesi olan 742 milyar kastediliyor. Bu rakam kulağımıza hoş geliyor, çünkü aslında biliyoruz ki artık 750 milyar dolar civarında bir GSYH büyüklüğü yok. İçinde bulunduğumuz yılın, hatta önümüzdeki bir-iki yılın rakamları 750 milyarın çok altında kalacak.
Dolayısıyla 2013 yılı için öngörülen 1 trilyon dolara, 742 milyar dolardan mı ulaşacağız, yani arada 258 milyar dolar mı var, yoksa baz almamız gereken rakam daha mı farklı?
GSYH büyüklüğünde 742 milyar dolar "tarih" oldu, artık bunu kabul etmek, kabullenmek durumundayız. Bu yılın GSYH'si 575 milyar dolar civarında oluşacak. Üstelik hükümetin hedefi de bu yönde. GSYH bu yıl hükümete göre 578 milyar dolar, IMF'nin tahminine göre 577 milyar dolar, bizim tahminimize göre 566 milyar dolar civarında gerçekleşecek. Bu rakamların bir anlamda ortalamasını alalım ve 2009 GSYH'sinin 575 milyar dolar olacağını varsayalım.
GSYH'nin 575 milyar doların çok üstüne çıkması elbette mümkün. Cari büyüme hükümetin öngördüğü yüzde 1.7'nin, IMF'nin öngördüğü yüzde 1.4'ün çok üstüne çıkarsa; yıl ortalamasında dolar kuru 1.67'nin çok altında kalırsa elbette GSYH 575 milyarın üstünde oluşabilir. Ancak, içinde bulunduğumuz koşullarda böyle bir gerçekleşme zor görünüyor.
Dolayısıyla, 2013 için öngörülen ya da umulan 1 trilyon dolarlık GSYH hedefine ulaşmak için baz alınması gereken rakam geçen yılın 742 milyar doları değil, bu yılın 575 milyar doları. 2008'i baz alırsak beş yılda GSYH'yi 258 milyar dolar artırmamız gerekiyor. Oysa 2009'u ve 575 milyar doları baz almak durumundayız. Buna göre de 1 trilyon dolara ulaşmak için GSYH'yi dört yılda 425 milyar dolar artırma zorunluluğumuz var.
GSYH'nin dört yılda 575 milyar dolardan 1 trilyon dolara çıkarılabilmesi, her yıl ortalama yüzde 15'e yakın bir artış sağlamayı gerektiriyor. Bu mümkün olabilir mi? 2003-2008 dönemini kapsayan altı yılda GSYH'nin 232 milyar dolardan 742 milyar dolara yükseldiğini, yani yıllık ortalama büyümenin yüzde 15.5 olduğunu, üstelik bu süreçte Türk Lirası'nın aşırı değerli seyrettiğini unutmamak gerekiyor.
Türk Lirası'nın çok değerli seyretmesinden kaynaklanan bu olumlu tabloyu önümüzdeki dönemde yeniden yakalama şansımız neredeyse hiç yok. Bütün koşulların lehte olduğu 2003-2008 döneminde bile yıllık bazda ortalama yüzde 15.5 artan GSYH'yi, krizin etkilerini azalarak da olsa yaşayacağımız 2010-2013 döneminde her yıl yüzde 15 artırmamız mümkün olabilir mi?
2013 yılında 1 trilyon dolara ulaşmanın olanaksız hale geldiğini ortaya koyan başka veriler de var. Revize hedeflere göre 2011 yılında GSYH cari fiyatlarla 1 trilyon 144 milyar liraya çıkacak. 2012 ve 2013'te cari olarak yüzde 10 artış sağlanabilse, 2013 yılında GSYH büyüklüğü 1.4 trilyon liraya ulaşacak. 2009 yılı için 1.67 lira olarak tahmin edilen dolar kuru, 2013 yılına kadar hiç değişmese, yani Türk Lirası yine çok değerli seyretse bile 1.4 trilyon liralık GSYH'nin dolar karşılığı ancak 830 milyar dolar olacak.