Şant MANUKYAN / İş Yatırım
"S&P Lehman öncesi seviyesine döndü" başlıklarını okudunuz veya televizyonlarda dinlediniz.Zirvesi 1.565 olan bir endeks için çok etkileyici bir gelişme değil (Altınla kıyaslamıyorum bile). Asıl bakmamız gerekenin Nasdaq-100 olduğunu düşünüyorum. Nasdaq 100 dot-com balon sonrası 2002'de gördüğü dipten sonraki en yüksek seviyeden sadece 4 puan geride (ve bu yazı çarşamba günü yazıldı). Yani 2008-09 krizini tamamen atlattığı gibi belki de bugün yeni bir zirve yaşanacak.
Detaylarına daha sonraki yazılarımda girmek üzere birkaç senaryoya değinmek istiyorum:
İlk senaryo "aynı yere 2 kez yıldırım düşmez" veya "kemik aynı yerden 2 kez kırılmaz" kod adı ile iyi senaryo. Bu Türk yatırımcısına aşikar bir durum. 2001 krizinden sonra Türkiye bu krizden finansal olarak büyük yara almadı. Tıpkı Brezilya ve Asya krizleri nedeni ile kendisine çeki düzen veren bu ülkelerin de almadığı gibi. Ama daha önce kriz yaşamayan ABD ve Avrupa aldı. Yani krizden sonra pozisyon alınması gereken piyasa ödevini yapan ve kendine çeki düzen veren piyasalar oluyor. Şayet ABD evini temizledi, regülasyonları tamamladı ise bundan sonra olunması gereken yer ABD piyasaları ve dolar. Bu durum relatif performans olarak gelişmekte olan piyasalar için negatif bir gelişme olacaktır. Herhalde yeni dünya devi Çin (ki her nasılsa bu yıl eksi endeks performansı var), yükselen yıldız Türkiye bazlı analizler artık kimse için yeni değildir.
İkinci senaryo "Ne şiş yansın ne kebap" veya "ne yerdeyiz ne gökte" kod adlı orta yol senaryosu. Bu durum gelişmekte olan piyasa hisseleri için en ideal senaryo, ardından emtialar ve şirket tahvilleri gelecek. Zayıf bir büyüme gösteren ABD ve Avrupa'ya karşılık iç piyasası da kuvvetlenen dinamik gelişmekte olan ülkeler 2010'a benzer bir performans gösterebilir.
Üçüncü senaryo ise "sevdiklerimizle vedalaşalım" kod adlı kötü senaryo. Değerli metaller ve tarım ürünleri öne çıkarken bir ölçüde de devlet tahvilleri tercih edilecek. Ancak büyük ekonomilerin yeniden resesyona girmesi gelişmekte olanlar dahil tüm hisse piyasalarının negatif etkileyecektir. Büyüme olmaması, ticaretin azalması ve buna mukabil hisse fiyatlarının yüksek kalması satışlar getirirken endüstriyel emtialarda da belirgin gerilemeler yaşanacaktır.