2010 yılı bütçesinin TBMM'de görüşülmeye başlaması nedeniyle Maliye Bakanı dün bir konuşma yaptı.
Bütçenin temel büyüklükleri daha önce açıklanmıştı. Maliye Bakanı yeni bir şey söylemedi ama taslaktaki rakamlara dayalı olarak hükümetin 2010 yılında yapabileceklerini sınırladı.
2010 yılı bütçesi tartışılırken şu gerçeklerin göz önünde bulundurulması gerekir.
- 2010 yılında gelir tahmini ve gelir artırımı yapmak çok zordur. Bütün bunlara rağmen hükümet, vergi gelirlerinde yüzde 18.2 oranında, bütçe gelirlerinde yüzde 16.1 oranında artışı öngörerek harcama bütçesi hazırlamıştır.
- Ekonominin yüzde 5 büyüyeceği, bir ülkede vergi gelirlerinde yüzde 18.2 oranında artış beklentisi gerçek dışıdır.
Bunun olabilmesi ancak yeni vergiler getirmek veya vergi oranlarını artırmak ile mümkündür.
-2010 yılında yeni vergiler veya vergi gelirlerini artırmak içeride üretimi ve tüketimi cezalandırır. Büyüme engellenir.
- Devletin krize ve gelirlerdeki gerilemeye rağmen yapması gereken harcamalar vardır. Bunlar kemikleşmiş personel ve faiz harcamaları ile sosyal harcamalardır.
- 2010 yılında cari transferler diye adlandırılan torba ödenek kalemi 92 milyar TL'den 102 milyar TL'ye yükseltilmektedir.
Cari transferlerin içeriği önemlidir.
Cari transferlerde en büyük kalemi 57.7 ile sosyal güvenlik harcamaları oluşturmaktadır. Tarım destekleri ve diğer sosyal transferler bu başlık altında bütçede yer almaktadır.
Kriz sonrası ekonominin canlandırılması, işsizler ve desteğe muhtaç kesimler için ayrılacak ödenekler 2010 yılı bütçesinin en önemli kalemleri olmalıdır.
Gönül ister ki Maliye Bakanı, hükümetin bu konularda 2010 yılında yapacakları hakkında bilgi versin. Ödenek ayırsın.
Hanehalkına, öğrencilere, işsizlere devletin yapacağı parasal destek eğer bütçeye girmez ise, yıl içinde hükümet bir şey yapamaz. O nedenle halk adına halkın temsilcilerinin TBMM'de bu konularda yapılacakları Maliye Bakanı'ndan sual eylemesi beklenir.
Genel hatları ile 2010 bütçe tasarısı hükümetin zorunlu harcamalarını karşılamak telaşında, daralan ekonomide vergi yükünü ve cari harcamaları yerine getirmek amacıyla borçlanmayı artırmayı hedef alan bir bütçedir. Ekonomiyi ferahlatmayacak, daha da sıkacaktır.
2010 yılında (1) Halkı rahatlatacak, talebi canlandıracak, (2) Üretim, yatırım, istihdam ve ihracat artışını teşvik edecek harcamalara ağırlık verecek, bu harcamalar için (dikkat buyurunuz: cari harcamalar için değil, üretimi coşturacak harcamalar için) borçlanmayı göze alabilecek bir bütçe hazırlanabilirdi. Hükümet bunu yapamadı veya diğer sorunlar gündemi doldurduğu için yapmaya vakit bulamadı.
TBMM'de tartışılacak olan bütçe tasarısı, zorunlu harcamalara ödenek ayrılmasını hedef alıyor. Halka, üreticiye, yatırımcıya, ihracatçıya bir şey getirmiyor. Kamu personeli ile faizciyi krize ve enflasyona karşı koruyor.