(2008+2009)/2=2010

Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ ala.aktas@gmail.com

İlk işaret imalat sanayindeki kapasite kullanım oranından gelmişti. Bu yıldan itibaren Merkez Bankası tarafından açıklanmaya başlanan kapasite kullanımına ilişkin ilk oranlar, sanki gidişatın 2008 ile 2009'un orta noktasında olacağını gösteriyordu. Bir başka ifadeyle, bu yılın oranları, 2008 ile 2009'un ortalamasına yakın seyredecek gibiydi. İlk iki ayın rakamları bu doğrultuda geldi.

Kapasite kullanımına ilişkin verileri sanayi üretimi rakamları izledi. Türkiye İstatistik Kurumu'nun önceki gün açıkladığı sanayi üretimine ilişkin ocak ayı rakamlar da, bir bakıma son iki yılın ortalaması düzeyindeydi.

Kapasite kullanımı ve buna bağlı olarak oluşan sanayi üretimi rakamlarının alt detayında sayılabilecek otomotivdeki üretim rakamları da aynı doğrultuda geldi. Ocak ayına ilişkin otomobil ve toplam sektör üretiminin, son iki yılın ortalaması düzeyinde gerçekleştiği dikkati çekti.

İlk bir-iki aylık verilerden yola çıkılarak yılın tümüne ilişkin tahmin yapmanın zorluğu ortada, yanılma payı elbette var. Ancak, bu yılın, önceki iki yılın ortalamasına yakın seyredeceği zaten tahmin edilmekteydi. Ekonomik göstergeler, ne 2009'daki kadar kötü gelecekti, ne de bir anda 2008'deki düzeye dönmek mümkün olacaktı. 2008'deki tabloya, özellikle de küresel krizin izlerinin henüz ortaya çıkmadığı son çeyrek öncesindeki tabloya dönmenin öyle bir anda olmayacağı konusunda hemen herkes görüş birliği içindeydi.

İşte sanayiye ilişkin ilk rakamlar bu tahminleri doğrular nitelikte geldi. Birkaç aylık gerçeklemeden sonra, başlıktaki formülümüzün ne ölçüde doğru olduğu daha belirgin olarak ortaya çıkacak.

GSYH ne olur?

İki aylık kapasite kullanımı ve ilk ayın sanayi üretimi verileriyle kendini belli eden eğilim, bu yılki GSYH artışının düzeyine ilişkin ipucu niteliğinde. GSYH'de geçen yılın son çeyreğindeki gerçekleşmeyi henüz bilmiyor olmamız tahmin yapmada elbette önemli bir dezavantaj. Ancak, son çeyrekte yüzde 5'lik bir büyüme kaydedilebileceği, yılın tümündeki küçülmenin de bu sayede yüzde 5.2'de kalacağı varsayımıyla yola çıkarsak, bu yıl için öngörülen yüzde 3.5'lik büyüme hedefine ulaşmanın pek de kolay olmayacağını söyleyebiliriz. Bu yılki büyüme yüzde 2.5 ile yüzde 3 arasında kalabilir. Bu oranı belirleyecek olan ise, 2009'un son çeyreğindeki gerçekleşme. Son çeyrek oranı ne kadar olumlu gelirle 2009'daki daralma o kadar küçülecek ve bu yılın büyümesi de o ölçüde düşük gerçekleşecek. Bu konuda daha sağlıklı tahmini elbette TÜİK'in son çeyrek gerçekleşmesini açıklayacağı 31 Mart'tan sonra yapmak mümkün olacak.   

Son iki yıl ortalaması ve bu yılın gerçekleşmesi
2008 2009 08+09 Ort.  2010
Kapasite kullanımı (Yüzde) (Ocak)   75.4 61.4 66.4 67.8
Kapasite kullanımı (Yüzde) (Şubat)   76.2 60.4 68.3 67.8
Sanayi üretim endeksi Endeksi (Arındırılmamış)   112.6 88.5 100.6 99.2
Sanayi üretim endeksi(Takvim etkisinden arındırılmış)   110.3 86.2 98.3 100.0
San.Ür. End. (Takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış)   120.1 96.6 108.4 110.4
Otomobil üretimi (adet)   61,507 23,838 42,672 46,810
Otomotiv sektörü üretimi (adet)   115,469 39,763 77,616 78,335
Tüm yazılarını göster