Önceki gün İstanbul'da Ford-Otosan'ın 50'nci yılı nedeniyle yemekli bir tören düzenlenmişti.
Bu törene Ford-Otosan'da yüzde 50 pay sahibi olan Ford firmasını temsilen tepe yöneticiler ve de Henry Ford'un torunu William Clay "Bill" Ford.Jr. iştirak etti.
Otosan firması Koç tarafından kuruldu.1960 yılında kamyon montajı ile üretime başladı.1967 yılında Anadol'u üretti. Ford firması Otosan'a 1977 yılında lisans verdi.1982 yılında sermayesine yüzde 30 iştirak etti. Daha sonra sermaye payı yüzde 50'ye yükseltildi.
Ford-Otosan'ın 2002 yılında üretime geçen İzmit'deki tesislerinde ticari araç üretiliyor.
Toplam 2.5 milyar dolarlık yatırım yapılan bu tesislerde 8.500 kişi çalışıyor.Geçen yıl tesislerde 160 bin ticari araç üretildi. Üretilen araçların 128 bini ihraç edildi.
Vehbi Koç'un Ford firması ile ilişkisi, acentalık ilişkisi olarak başlamıştı. Bu işbirliğinin 50'inci yılı 2006 yılında New York'da Ahmet Ertegün'ün himayesinde Amerikan-Türk Derneği tarafından düzenlenen bir yemekli toplantıda kutlanmıştı.
Bu toplantıya katılan belli bir ödeme yaptı. Bu ödeme Amerikan-Türk Derneği'ne gelir oldu. New York'ta St. Rogis Oteli'nin çatısında kokteylle başlayan smokinli, tuvaletli davete katılacaklar platin masada oturabilmek için en az 25 bin dolar, altın masa için 15 bin dolar, gümüş masa için 10 bin dolar bağış yaptı. Masasız platin giriş bileti 2.500, altın bilet 1.500, gümüş giriş bileti 1.000 dolar idi.
New York'daki toplantıda Henry Ford'un torunu William Clay Ford Jr. ile Vehbi Koç'un torunu Mustafa Koç'un elini sıkabilmek isteyenler kişi başına en aşağı bin dolar ödenmişlerdi ama önceki gün İstanbul'da Otosan'ın 50'inci yılı nedeniyle düzenlenen toplantıda William Clay Ford ile Mustafa Koç'un elini sıkanlar bir kuruş para ödemediler. Üstelik, yediler, içtiler ve diş kirası olarak güzel bir kitap ile Divan çikolatası aldılar.
New York toplantısı sırasında bu iki genç adamın biri Ford'un, diğeri Koç'un başında idi.
Mustafa Koç gene Koç grubunun başında. Fakat William Clay Ford Jr. 2001 yılından 2006 yılına kadar grubun başında kalabildi. Ford grubunun yönetiminden 4 yıl önce ayrıldı. Şimdilerde grubu Alan Mulally isimli bir profesyonel yönetiyor.
Ford grubunu 1980 yılına kadar Ford, oğlu ve torunu yönetti. Grup yirmi yıl profesyonel yönetimi denedi. Yirmi yıl sonra şirketin başına ailenin üçüncü kuşağından bir genç adam getirildi.Kurucu Henry Ford'un torununun oğlu William Clay Ford Jr. 2001 yılında şirketine başına geçti.
William Clay Ford Jr. 1957 doğumlu. Princeton ve MIT üniversitelerinde okudu. Sınıf arkadaşı Lisa ile evli. İki kız, iki erkek çocuğu var.
Vehbi Koç, "Henry Ford II ile 1946 yılında tanışmak istediğini, ancak on yıl sonra 1956 yılında Başbakan Menderes'in mektubuyla randevu alabildiğini" söylerdi.
Vehbi Koç'un torunu Mustafa Koç, 1960 yılında doğdu. Ford'un torunundan 3 yaş daha genç. ABD'de George Washington Üniversitesi'nde işletme okudu. Yedi yıldır topluluğun başında.
Ford-Koç işbirliğinin 20'nci yılı İstanbul Hilton'da kutlanmıştı. Henry Ford II, genç eşiyle İstanbul'a gelmişti. Ajda Pekkan bir konser vermişti. Toplantıya eşimle katılmış, çok etkilenmiştik.
Otuz dört yıl önce İstanbul Hilton'daki mükellef davette hem yemiş içmiş, hem de Vehbi Koç'un William Clay Ford Jr.'ın amcası Henry Ford II ile Rahmi Koç'un elini sıkmıştık.
Ford'da da Koç'da da şimdilerde 3 kuşak aileler yönetimde değişik sorunluluklar alıyor. Fakat iki kuruluş da profesyonel yönetime ağırlık vermenin önemini kavramış durumda.
Ford'un aile yönetiminden profesyonel yönetime geçme çabaları, Türkiye'de bir çok kuruluşa örnek olabilecek kadar ilginçtir. Bir başka yazıda bu ilginç hikayeyi okuyucularıma aktaracağım.