Soner ALTAŞ / Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi
Soru: 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra birden fazla ortaklı olan anonim ve limitet şirketlerin pay devri ile tek kişilik şirkete dönüştürülebileceğini belirtmiştiniz. Bu dönüşümün 1 Temmuz 2012 tarihinden önce yapılması mümkün mü? 1 Temmuz 2012 tarihini beklememiz şart mı?
Cevap: Okurumuzun belirttiği gibi, önceki yazılarımızda mevcut Türk Ticaret Kanunu'na göre kurulan anonim ve limitet şirketlerin 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren tek kişilik şirkete dönüşebileceklerini, bunun için diğer ortağın ya da ortakların esas sermaye paylarını / paylarını usulüne uygun bir şekilde şirkette kalacak ortağa devretmeleri gerekiyor. Devri yedi gün içerisinde yazılı olarak anonim şirketlerde yönetim kuruluna, limitet şirketlerde müdüre/müdür kuruluna bildirmeleri şart. Yönetim kurulu ile müdürün/müdürler kurulun da yazılı bildirimi aldıkları tarihten itibaren yedi gün içerisinde "şirketin tek ortaklı bir anonim/limitet şirket olduğunu, tek ortağın/pay sahibinin adını, yerleşim yerini ve vatandaşlığını" ticaret siciline tescil ve ilan ettirmeleri gerektiğini belirtmiştik. Bu usul, 1 Temmuz 2012 tarihinden, yani yeni Türk Ticaret Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra, anonim ve limitet şirketlerin tek ortaklı şirkete dönüştürülmesinde uygulanacaktır.
Peki, okurumuzun sorduğu gibi, 1 Temmuz 2012 tarihinden önce anonim ve limitet şirketi tek ortaklı bir şirkete dönüştürmek mümkün müdür? Bu soruya, "fiilen mümkün ancak hukuken mümkün değil" diye cevap vermek daha doğru olacaktır. Zira, 6762 sayılı eski TTK'ya göre anonim şirkette en az beş pay sahibi, limitet şirkette ise en az iki ortağın bulunması yasal bir zorunluluktur ve eski TTK 1 Temmuz 2012 tarihine kadar yürürlükte olacaktır.
Buna karşılık, 6103 sayılı yeni TTK'nın Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun'da "Herhangi bir sebeple bir anonim şirketin tek pay sahibi ve bir limitet şirketin tek ortağı olan gerçek veya tüzel kişi, bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren onbeş gün içinde, bu sıfatını, adını, adresini, vatandaşlığını, anonim şirketlerde yönetim kuruluna, limited şirketlerde müdüre veya müdürlere noter aracılığıyla bildirir" denilmiştir. Yani, yasa koyucu, 1 Temmuz 2012 tarihinden önce anonim ve limitet şirketin herhangi bir nedenle tek ortaklı/pay sahipli şirkete dönüşmesini fiilen kabul etmiş, ancak bunun hukuken 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra hüküm ifade edeceğini öngörmüştür.
Bu itibarla, halihazırda birden fazla pay sahibi ve ortağı olan anonim ile limitet şirketlerde, 1 Temmuz 2012 tarihinden önce pay sahipliğinde ve ortaklıkta herhangi bir nedenle -ortağın ölümü, payını diğer ortağa devretmesi vb- bir boşalma olmuş ve ortak/pay sahibi sayısı bire düşmüş olursa, yeni bir ortak/pay sahibi arayışına girilmeden 1 Temmuz 2012 tarihi beklenir, bu tarihten itibaren on beş gün içinde de anonim şirketin tek pay sahibi ve limitet şirketin tek ortağı olan gerçek veya tüzel kişi, şirketin tek ortağı olduğunu, adını, adresini, vatandaşlığını, anonim şirketlerde yönetim kuruluna, limitet şirketlerde ise müdüre veya müdürlere noter aracılığıyla bildirir. Yönetim kurulu ve limitet şirket müdürleri de yazılı bildirimi aldıkları tarihten itibaren yedi gün içerisinde "şirketin tek pay sahipli/ortaklı olduğunu, tek pay sahibinin/ortağın adını, yerleşim yerini ve uyrukluğunu" ticaret siciline tescil ve ilan ettirirler. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda, doğacak zarardan, bildirimde bulunmayan pay sahibi/ortak ve tescil ve ilanı yaptırmayan yönetim kurulu ile limitet şirket müdürleri sorumlu olurlar.