bono

Bono, üzerinde yazılı belli bir tutarda paranın, senet lehdarına ya da onun emrine kayıtsız şartsız ödeneceğine dair taahhüdü içeren bir kambiyo senedidir. Üzerinde bono veya emre muharrer senet ibarelerini taşımayan ve açıkça emre yazılı olarak düzenlenen senetler "Emre yazılı ödeme vaadi" sayılır.

TTK'nın 776 ila 779 maddelerinde düzenlenmiştir. Bono satış, kira, ödünç ve hizmet sözleşmeleri gibi para borcu içeren tüm hukuki ilişkilerde kullanılabilen bir kıymetli evraktır. Bonoda senedi düzenleyen yani keşideci ve lehine senet düzenlenmiş kimse yani lehtar olmak üzere, iki taraf vardır.

 Bono kanunen emre yazılıdır. Bir kimsenin adına (namına) düzenlenecek bononun emre yazılı olmadığı (menfi emre kaydı) veya nama yazılı olduğu açıkça belirtilmelidir. Bono hamiline düzenlenemez. Bono hukuki niteliği itibarıyla mücerret bir borç ikrarıdır.

Bonoda bulunması gereken unsurlar, TTK m. 776'da sayılmıştır.

"Bono" veya "Emre yazılı senet" ibaresi

Belirli bir meblağı kayıtsız şartsız ödeme vaadi

Lehdarın adı-soyadı

Düzenleme tarihi

Düzenleyenin imzası bulunmak zorundadır.

Hazine Bonosu: Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi tarafından çıkarılan ve vadesi bir yıldan kısa olan Türk lirası veya döviz cinsinden devlet iç borçlanma senetleridir. Hazine bonosunun vade tarihine kadar elde tutulması durumunda anaparanın ve faizinin geri ödenmesi garanti altındadır.

Altın, Gümüş ve Platin Bonoları: Eski adıyla İstanbul Altın Borsası’na üye bankalar ile kıymetli maden aracı kurumları tarafından belirli bir miktarda kıymetli maden cinsinden ihraç ettiği bonolardır. Menkul kıymet niteliğindeki bu bonolar, iskontolu veya iskontosuz satılabilmektedirler. Bu bonoların vadesi 60 günden az veya 360 günden fazla olamaz.

aracı kuruluş vasıtası ile ödeme yapılabilir.

Banka Bonoları: Kalkınma ve yatırım bankaları tarafından borçlu sıfatıyla düzenlenen bonolardır. SPK tarafından kayda alınan ve sonrasında ihraç edilerek ıskonto esasına göre satılan menkul kıymetlerdir. Halka arz edilen banka bonolarının vadesi 60 günden az veya 360 günden fazla olamaz. Tahsilli satılan banka bonolarının vadesi ise 15 günden az veya 360 günden fazla olmamaktadır.

Banka bonolarının halka arz edilme koşuluyla sunulması durumunda satışta uygulanacak vadeye uygun ıskonto oranı yıllık bazda hesaplanarak satış süresi içerisinde banka tarafından duyurulmaktadır. İkinci el piyasada bonolar serbestçe alınıp satılabilmektedir. Bonoları ihraç eden bankalar da bu kurala tabidir.

Finansman Bonosu: Genellikle büyük firmalar, bankalar ve finans kuruluşları tarafından basılıp ihraç edilen ve işletmelerin kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla çıkarılan borç senetleridir. Geri ödeme süreleri 9 ayı geçemez. Türkiye piyasalarına girişi 1986 yılında gerçekleşmiştir.