TİAD Başkanı, meslek liseliye ‘kısa dönem askerlik’ istiyor

İbrahim EKİNCİ

Başlıktaki öneriyi Takım Tezgahları Sanayici ve İşadamları Derneği (TİAD) Başkanı Hakan Aydoğdu gündeme getirdi. “Nerden çıktı?” demeyin, argümanın arkasında meslek liselerinin “vahim durumu” yatıyor. Ara eleman sorunu sık sık gündeme geliyor. Takım tezgahları endüstrisinde de aynı sıkıntı var. Sektör, küresel bir oyuncu olmak için üretimden çok tasarıma güveniyor. Peki o tasarımcılar nerde? İşte burada gözler meslek liselerine çevriliyor. Hakan Aydoğdu’nun çizdiği tablo şöyle:

“Tasarımı geliştirmemiz lazım. Sanayici meslek lisesi öğrencilerinin ihtiyaca uygun olmamasından şikayet ediyor. Çözüm yaratabilmek için; Tezmaksan Eğitim Üssü Derneği ile birlikte Maktek 1. Altın Pergel Ulusal CNC Takım Tezgahı Tasarım Yarışması’nı düzenliyoruz. 10 okulu destekleyeceğiz. Meslek liselerinin durumu içler acısı. Okul kursanız da müfredat yeterli değil. Meslek liselerinde okuyanların yüzde 80’i sanayide çalışmak istemiyor. Tablo vahim! Kalan yüzde 10’u askerlik nedeniyle üniversiteye gitmek istiyor. Bu sorunu aşmak için meslek liseliye kısa dönem askerlik getirilmeli. Almanya’yı geliştiren meslek lisesi çıkışlılar. Biz bu sorunu hala çözemedik.”

"Müfredat çok yetersiz"

Meslek liseliye üretim ilgisi ve kapasitesi kazandırmak gerekiyor. Aydoğdu’ya göre mevcut müfredat bundan çok uzak. Milli Eğitim ile bu konu çözülemez mi? “Birçok kez gündeme getirdik” dedi ve ekledi: “Çok köklü değişiklikler gerekiyor. Eğitim, ülkemizin en büyük problemi ve aslında sorunların çözüm noktasının da ilk basamağı... Şu an sistemi yeniden yapılandırmaya başlasak, geri dönüşler 10-20 yıl alacak. Bir an önce yol almamız gerekiyor. Gençlerin özendirilmesi şart. ‘Okumazsan seni sanayiye veririm’ diyor aile. Okuyan ve donanımlı gençlerin sanayide yeri yok algısı var.”

"Vestel, Arçelik desteklenmeli"

İşin bir de Endüstri 4.0 boyutu var. Sanayi devrimlerini kaçıran Türkiye’nin Endüstri 4.0 trenini kaçırmama imkanı olduğunu düşünüyor Aydoğdu. Bu sektörde gerçek bir atılım yapmak için “kontrol üniteli servo motor üretimi” için hükümetin devreye girmesini istiyor. “Vestel, Arçelik rahatlıkla yapabilir. Rekabet edemeyiz diye korkuyorlar. Ancak sübvanse edilebilir. Bu konuya ve tasarım, yazılım işine yönelmemiz gerekiyor” dedi.

"Sektörde tablo kötü değil"

Sektörün yüzde 80’ini temsil eden 192 üyeli TİAD’ın Başkanı Hakan Aydoğdu’nun gazetemizi ziyaretinde üzerinde önemle durduğu “tasarıma yönelme” fikrinin altında takım tezgahları endüstrisinin küresel görünümü var. İşte anlattıkları:

Üretimin temeli makine, makinenin temeli takım tezgahı. Takım tezgahı kullanan sanayi kolları 53 milyar dolarlık üretim yapıyor. Bu sektörlerde takım tezgahlarının yarattığı kullanım değeri yıllık 15 milyar dolar.

Türkiye ilk üreticilerden. Merhum Erbakan’ın girişimiyle fabrika kurulmuş. Taksan ve Tezsan ihracat yapmış. Taksan zora girdi kapandı. Bizim şirketlerin ihracat yaptığı Tayvan, şimdi dünyadaki en önemli 5 üretici arasında. Almanya’da üç kez ifl as edeni kurtardılar. Biz yüzde 90 ithalat yapıyoruz. Türkiye’de 700 milyon dolarlık tezgah üretimi yapılıyor. 400-500 milyon doları ihracata gidiyor. 1 milyar dolar da ithalatı var. İç piyasanın büyüklüğü 1.3 milyar dolar.

İthalat sorun değil ama üretim önemli. Tabir uygunsa legoculuk yapıyoruz. Makineden önce tezgaha teşvik lazım. Güzel makineler üretiyoruz. Dirinler, Durmazlar, Baykal, Ermaksan gibi şirketlerimiz CNC üretiyor. Bu sektörde millileşme tasarımda olmalı, küresel markalar çıkabilir.

Yetişmiş eleman sorunu var. Makine alan “operatör de verecek misin?” diye soruyor.

Sektör katmanlı, 3D yazıcılı teknolojiye geçiyor. Hibrit makine çalışmaları var. Bunlar prototip üretimleri yapıyor.

KOBİGEM, “makine al, yarısını vereyim” diyor. 1 sene sürüyor. Başvurduğundaki bütün rakamlar değişiyor. Teşvik iyi, hükümet de destekliyor ama bürokrasiyi çözmek lazım. Bu sektörde yapacak çok şey var. O kadar çok uçak siparişi var ki dünyadaki bütün takım tezgahları bile yeterli değil. Bizde sektör daralıyor. 2014- 2017 kullanım verileri dolar bazında yüzde 18 küçülme gösteriyor.