'Tüketici, AVM'lerde aldatılıyor'

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, "Küçük esnaflar yok olmaya başlayınca AVM'lerin gerçek yüzü ortaya çıkmaya başladı. Ülke nüfusu 78 milyonlar seviyesine çıkmışken, esnaf ve sanatkar sayısının artmaması düşündürücüdür" ifadesini kullandı.

Palandöken, yaptığı yazılı açıklamada, AVM'lerin ürünleri daha ucuza sattıkları mesajı veren reklamların esnaf ve sanatkarı bitirme noktasına getirdiğini ve sermayenin birkaç kişinin elinde tekel konumuna düştüğünü belirtti. 

Esnaf ve sanatkarın yok olması için orantısız sermaye gücü kullanıldığını savunan Palandöken, "Büyük sermaye karşısında küçük esnafın yoğun emeği ve sermayesi kalmadı. Her şey sermayenin eline bırakılınca fiyatları da artık istedikleri gibi ayarlıyorlar. Yani büyük sermaye grupları tekelleşirken, küçük esnaf ve sanatkar azaldı" değerlendirmesinde bulundu. 

Palandöken, küçük esnaf yok olmaya başlayınca AVM'lerin gerçek yüzünün ortaya çıkmaya başladığına dikkati çekerek, "Ülke nüfusu 78 milyonlar seviyesine çıkmışken, esnaf ve sanatkar sayısının artmaması düşündürücüdür. Yüz binlerce yeni iş yeri olması gerekirken esnaf her gün yok oluyor" ifadelerini kullandı.

Yüklü mal alımında büyük marketlere belli oranda promosyon olarak ücretsiz mal verildiğini vurgulayan Palandöken, şunları kaydetti:

"Promosyon olarak alınan temel gıda maddeleri, hipermarketlerde 'tuzak ürün' olarak kullanılarak müşteri çekildi. Bazen öyle ucuzluk yapıyorlar ki esnafın toptan aldığı maliyetin altında satıyorlar. Küçük esnafımız toptancı ve büyük marketlerin çifte haksızlığına uğradı. Küçük esnafımızın böyle bir fiyat rekabetiyle mücadele edecek sermayesi olmadığı için zamanla çoğu esnaf iş yerini kapatarak bunların yanında işçi olmaya başladı. Yani patronken işçi oldular. AVM'lerde giysiler 12 ay ucuzluk, yüzde 80 indirim gibi aldatmacalarla satılıyor. Öyle karlar yapılıyor ki böyle bir indirim sistemi yok. Toptan 8-10 liraya alınan bir ürün, süpermarketlerde kilosu 25-30 liraya kadar satılıyor. Üretici, dağıtıcı veya toptancılar aynı maliyetten küçük esnafa da mal tedarik etseler fiyatlar bu kadar yükselmezdi."

Süpermarketlerin, fiyatları istedikleri gibi belirlediklerinin altını çizen Palandöken, haksız rekabetin maliyetini ise tüketicilerin çektiğini ifade etti.