Zeytinyağı teşvik bekliyor

İZMİR - Zeytinyağı için 2 lira, sofralık zeytin için ise 0.25 lira teşvik uygulanması gerekiyor. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Gürkan Renklidağ, zeytin ağacı varlığını son yıllarda hızla artıran Türkiye'nin zeytin ve zeytinyağına yönelik iddialı hedefler koyduğunu belirterek, bazı kesimlerin "hayal" olarak nitelediği hedeflerin gerçekleşebilmesi için destek beklediklerini söyledi. 

Renklidağ, zeytin ağacı varlığını sağlanan desteklerle 92 milyondan 176 milyona çıkaran Türkiye'nin üretimini de her yıl artıracağını, halen 150 bin ton zeytinyağı, 450 bin ton zeytin üreten sektörün 2023 yılına gelindiğinde 650 bin ton zeytinyağı, 1 milyon 200 bin ton zeytin üreteceğinin hesaplandığını ifade etti. 

Üretimde İspanya'nın ardından ikinci sırada yer alacak olan Türkiye'nin bu ürünü iç ve dış pazarda verimli bir şekilde değerlendirmesi gerektiğini, aksi taktirde sektörün zor bir döneme gireceğine işaret eden Renklidağ, 2023 için sektörün önüne toplam 3 milyar 800 milyon dolarlık ihracat hedefi konduğuna dikkati çekti. 

Hedefin ayrıntılarının belli olmadığını ancak üretimin ulaşacağı boyut dikkate alınarak hesaplama yapıldığında sektörün zeytinyağı ihracatını 4 kat artırarak 500 bin tona ulaştırmasının gerektiğini anlatan Renklidağ, şunları kaydetti: 

"Sektör için konan bu hedefler hayal demiyoruz ama bunların yakalanması için destek bekliyoruz. Bir takım şeyleri revize etmek gerekiyor. İlgili bakanlıklarla görüşerek taleplerimizi ilettik. Bu hedeflere ulaşmak ihracata verilecek teşviklerle gerçekleşir. AB'nin bir kilogram zeytinyağına 4 lira prim verdiği bir ortamda zeytinyağını 5,5 liraya alan sanayici nasıl rekabet edecek ?  

Kilogramı yaklaşık 2,8 lira değerindeki ayçiçeği yağına 80 kuruş, 2.5 lira değerindeki kanola yağına 1 lira prim uygulanırken daha güç şartlarda üretilen ve ortalama 5,.5 lira değerindeki zeytinyağına 70 kuruş pirim uygulanması yetersizdir. Sofralık zeytine ise teşvik uygulanmamaktadır. Ülkemizde yaklaşık 450 bin ton sofralık zeytin üretilmektedir. Ancak bunun 200 bin tonu kayıt altındadır. Sofralık zeytine, tarımsal destek sağlandığı takdirde, üretilen miktarın tamamı kayıt altına alınacaktır. Zeytinyağı için 2 lira, sofralık zeytin için ise 25 kuruş teşvik uygulanması gerekiyor." 

Türkiye'nin hedef pazarlarından olan Bulgaristan, Romanya, Rusya ve Irak için navlun pirimi uygulanmasını talep ettiklerini, zeytin ve zeytinyağı yatırımlarının 5. bölge teşviklerinden yararlandırılması gerektiğini kaydeden Renklidağ, sağlanacak teşviklerle zeytinyağı fiyatının düşebileceğini, bunun iç tüketimi de destekleyebileceğini savundu. 

DİR'e şartlı evet 

Renlidağ, sektörde tartışmalara neden olan Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında ithalat konusunda ise tüm sektörün görüş birliğinin aranması gerektiğine işaret etti. 

Türkiye'de zeytinin az olduğu dönemlerde, üretici fiyatlarını baskı altına almadan ve sektörün tüm bileşenlerinin ortak kararı ile DİR kapsamında ithalatın yapılabileceğini anlatan Renklidağ, "Zeytinde iri kalibrelerde ve küçük ambalajlarda, zeytinyağında kutulu küçük ambalajlarda ihraç edilmek kaydıyla ve amacına uygun kullanımı denetim altında tutularak DİR kapsamında ithalat yapılabilmelidir" diye konuştu. 

İç tüketimin artması için kamu spotu hazırlanması yönündeki teklifin ise kabul edildiğini anlatan Renklidağ, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanacak olan filmin tüketime olumlu etkilerinin olacağını düşündüklerini ifade etti. 

Avrupa ülkelerinde kişi başına yılda ortalama 10-12 kilogram, Türkiye'de ise 1,5-2 kilogram zeytinyağı tüketildiğini hatırlatan Renklidağ, ilk etapta kişi başına 5 kilogramlık bir hedefe ulaşılması gerektiğini söyledi.