Yabancı takasında tarihi dip görüldü

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

İSTANBUL - İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda yabancıların oranı 18 Temmuz itibariyle yüzde 62'nin altına düşerek tarihi dip seviyelerini gördü. 20 Haziran'da yüzde 61.99'u gören yabancı oranı önceki gün itibariyle yüzde 61,87 ile tarihinin en düşük seviyelerini gördü. Yabancı yatırımcının hisse senetleri piyasasındaki payı en yüksek seviyesini yüzde 72.6 ile 2007 yılında görmüştü. Yabancı takasındaki düşüşte en önemli faktör ise Merkez Bankası'nın aldığı önlemler.

2005 yılından itibaren yabancıların hisse senetleri piyasasındaki takas oranı incelendiğinde 2007 yılında yüzde 73'lere ulaşan oranın 2009 mart-nisan dönemindeki en düşük düzeyi olan yüzde 62 seviyelerine döndüğü dikkat çekiyor. Yabancı takasında 2005 yılından beri en düşük oran da yüzde 62.1 ile 24 Mart 2009'da görülmüştü. 2009 yılındaki kriz döneminde yüzde 62.1'i gördükten sonra piyasalardaki toparlanmanın da etkisi ile kademeli bir şekilde yükselen yabancı takas oranı yeniden yüzde 68'leri aşmıştı. Özellikle 2011 yılı başından beri kademeli olarak gerileyen takas oranı 4 Mayıs 2011'de yüzde 62.9'a geldi.

 2 yıl önce 2009 mart-nisan döneminde en düşük yüzde 62 seviyelerine dönen yabancıların takas oranı 2011 mart ayından itibaren yüzde 63'lerin altına sarktı.  Takas oranı maksimum seviyelerini ise yüzde 72 ile 2008 ocak ayında görmüştü. Bu tarihten itibaren kademeli düşüş yaşayan yabancı oranı, 2009 yılının ilk aylarında ciddi düşüş yaşadı. Fakat daha sonra piyasalardaki toparlanma ile yüzde 68'leri aşan takas oranı, özellikle 2011 yılına girildiğinden itibaren düşüyor. En son yüzde 63'lerin altına düşen yabancı oranı, 18 Temmuz tarihi itibariyle yüzde 61,87 seviyesine geriledi.

Yabancının karda olması da çıkışı kolaylaştırıyor

Şeker Yatırım Ekonomisti İbrahim Aksoy, Türkiye'nin rekor seviyedeki cari açığının, uluslararası piyasalarda Euro Bölgesi borç krizi ve ABD borçlanma tavanının yükseltilmesi konusundaki kaygılar artarken yabancı yatırımcıların Türkiye piyasasından çıkmalarına neden olduğunu söyleyerek, uzun vadeli yabancı fonların Mart 2009'dan beri oldukça yüksek oranda kar elde etmesinin de çıkışlarını kolaylaştırdığını kaydetti.

Aksoy, yabancıların çıkışına yönelik şunları ekledi:

"Yabancı fonlardan bazıları için alım satım kararı biraz da otomatik bir formül kullanımına benziyor. GSYİH'ye oranla %8.5-%9 gibi bir cari açık Türkiye ekonomisinin diğer değişkenlerdeki olumlu havayı görmelerini engelliyor. Cari açığa karşı alınan tedbirlerin etkisini göstermesi zaman alacak. Merkez Bankası da cari açıktaki düzelmeyi 4. Çeyrekte bekliyor. Yabancı yatırımcılar politika faiz artışı gibi daha Ortodoks bir para politikası bekliyor cari açığa karşı. Fakat Merkez bankası bu tür bir politikanın uzun süre gerçekleşmeyeceği yönünde sinyaller veriyor. ABD'de 3. miktarsal gevşeme programının başlaması ihtimali düşük. Bu ve Avrupa'daki sorunların gelişmekte olan piyasalara fon girişini azaltarak, yükselişleri sınırlayacağı beklentileri ile satış oluyor."