Vatandaş yaz tatiline girince bireysel kredi talebi yavaşladı

Ece CEYHUN

İSTANBUL - Yapı Kredi Perakende Pazarlama Grup Direktörü Mehmet Cemalcılar, yılın ilk 6 aylık döneminde bireysel tarafta çok canlı bir kredi talebi görüldüğünü fakat mevsimsellik etkisinin en yoğun hissedildiği segmentte yavaşlamanın görülmeye başladığını söyledi. Yaz aylarına da girilmesinin etkisi ile kredi cephesinde görülen yavaşlamanın eylülle beraber yeniden artmasını beklediklerini belirten Cemalcılar, geçen seneki talep canlılığının da olmayacağını öngördü. Cemalcılar, "Bireysel kredilerde haziran, temmuz ve ağustos ayları mevsimselliğin de etkisi ile çok yavaş geçen aylardır. Krizin sıcak dönemi diyebileceğimiz 2009 hariç, bayramdan önceki 2 hafta ve okulların açılış dönemi bireysel kredi talebinin patladığı dönemdi. Kredi talebi bu yıl eylülde de artacaktır ama geçen yılki kadar olmaz" dedi. Cemalcılar, Yapı Kredi'nin bireysel ve KOBİ bankacılığı için çıkardığı yeni ürün paketlerinden 450 bin adet sattığını, ayrıca ATM'den de hızlı kredi vereceğini söyledi.

Yapı Kredi'de perakende bankacılık altında 5 milyon bireysel ve 500 bin kişisel bankacılık müşterisi ile 1 milyon KOBİ segment müşterisi yer alıyor. Yapı Kredi Perakende Pazarlama Grup Direktörü Mehmet Cemalcılar ile bireysel segmentteki gelişmeleri ve bankanın hedeflerini konuştuk.

Cemalcılar, yılın ilk yarısına bakıldığında Yapı Kredi'nin bireysel kredilerde pazar payını biraz daha artırdığını anlattı. Cemalcılar, müşteri eğilimleri açısından bakıldığında ise Merkez Bankası ve BDDK'nın yaptığı son ayarlamalardan sonra bir yavaşlama görüldüğünü ve bu yavaşlamada yaz aylarına girilmesinin de etkili olduğunu kaydetti. Bireysel kredilerde mevsimsellik etkisi önemli bir olgu olarak ön plana çıkarken, ağırlıklı olarak ikinci ve dördüncü çeyreklerde artan bir taleple karşılaşılıyor. Cemalcılar da "Haziran, temmuz ve ağustos ayları talebin çok az olduğu aylar. Tam tersine mart, mayıs, özellikle eylül ve iki bayramın öncesindeki 15'er günleri de talebin çok olduğu dönemlerdir" diyerek şöyle devam etti: "Genelde son 4-5 yıldır bayram ve okulların açılması aynı döneme denk geldiği için eylülde kredi talepleri patlardı. Eylülde kredi talebi artacaktır ama geçen yılki kadar olmaz. Talep dönemsellik nedeniyle eylülde, temmuz ve ağustosa göre artacaktır."

Kredide kriter aylık taksit tutarı

Bireysel tarafta faize olan duyarlılığın çok yüksek olmadığını da anlatan Cemalcılar, "Tüketici daha çok ne kadar taksit ödeyeceğine odaklanıyor. Vade uzadıkça ödenen taksit tutarları düşüyor. Eskiden 150 TL taksit ödeyebilmek için 5 bin TL kredi alıyorsa şimdi faizlerin düşmesi, vadelerin uzaması ile 8 bin TL alabiliyor. İhtiyaç acilse, aylık taksit hesabı bütçesine uyuyorsa, hızlı da alıyorsa faizin yüzde 1.1 değil de yüzde 1.2 olmasını birinci kriter olarak görmüyor" dedi.

Nitekim bireysel kredilerde ortalama vade ve tutarların arttığına da dikkat çeken Cemalcılar, "2010 yılında bireysel kredilerde ortalama tutar 7 bin TL, ortalama vade 25 - 27 ay düzeyindeyken, bu yılın ilk 6 aylık döneminde ortalama tutar 8 bin TL ve ortalama vadede 30-32 aya çıktı. Kriz döneminde bir ara ortalama tutar 6 bin TL'lere kadar, ortalama vadede 24 ayın altına düşmüştü" bilgisini verdi.

Faizde bir miktar daha artış olacak

Aralık 2010'dan beri munzam artışları ile karşılaşan bankacılık sektörü ilk artışları faizlerine yansıtmamıştı. Ardından gelen munzam karşılık artışları yavaş yavaş yansırken Cemalcılar, "Bankadan bankaya değişmekle birlikte yıllık bazda en az yüzde 3-4 ile yüzde 8-10 arası artış oldu. Özellikle son kararların ardından tüm bankalar ürünlerinde ciddi fiyat artışına gitti. Bugünkü veriler ışığında hala faizlerin yönü yukarı ama bundan sonra yapılacak fiyat artışları sınırlı" diye konuştu.

ATM'den de hızlı kredi verecek

Bundan yaklaşık 3 yıl önce Kredi Şimdi ile cep telefonu ve internet üzerinden 3 dakikada kredi başvurularını yanıtlamaya başladıklarını hatırlatan Cemalcılar, "Bugün aldığımız başvuruların yüzde 65'i ADK'lardan geliyor. Özellikle kampanya dönemlerinde başvuru artışları yüzde 200'leri aşabiliyor" dedi. Bireysel ihtiyaç kredilerini tüm alternatif dağıtım kanallarından da sunmayı planladıklarının altını çizen Cemalcılar, "Kredi Şimdi, cep telefonundan, internetten ve şubeden sonra ATM'ye de girecek. Bugün cep telefonunuzla SMS atarak yaptığınız işlemi sonbaharda ATM'den de yapabileceksiniz. Çağrı merkezimiz ile ilgili bazı projelerimiz var ve o kanalımız da yıl sonuna kadar çok daha donanımlı hale gelecek" şeklinde konuştu.

Kobiline'a yeni iş ortağı geliyor

KOBİ'lere AB ve ulusal hibe programlarında Kobiline aracılığıyla danışmanlık veren Yapı Kredi, proje ortakları arasında yer alan Ankara Patent, Koçnet ve Projes'e ilave olarak bir Koç Holding kuruluşu olan Inventram'ı da ekleyecek.

Özellikle teknolojik yenilikler konusunda parlak fikri olan girişimci, Akademisyen ve KOBİ'leri hedefleyen Inventram, 'İşimi nasıl büyütürüm?' diyen işletmelere yardımcı oluyor. Cemalcılar ayrıca KOSGEB ile de işbirliklerini geliştirmek ve derinleştirmek istediklerini aktararak "KOSGEB'in girişimcilere hibe programları var. O programlarda KOSGEB ile işbirliğimizi  nasıl geliştiririz diye çalışıyor, hazırlıklar yapıyoruz" dedi.

Cemalcılar, AB fonlarından bu yıl iki tane kredi de kullandıklarını ifade ederek "EBRD'den 30 milyon Euro tutarında fon aldık. Bir de Büyüyen Anadolu'ya Kredi Kolaylıkları Projesi kapsamında Avrupa Yatırım Bankası'ndan 50 milyon Euro'luk fon sağladık. Proje kapsamında AYB'den sağlanan 50 milyon Euro'luk kaynağa bankamız da 50 milyon Euro'luk kaynağını ilave ederek kalkınma öncelikli illerimizdeki KOBİ'lere 100 milyon Euro'luk kredi kullandıracaktır. KOSGEB ihracatçı destek programlarına da banka olarak katılıyoruz. Bu programlar kapsamında 1.100 adet kredi kullandırırken 170 milyon dolar fon sağladık" bilgisini verdi.

Yine mevduata kayış var

50 İLE 500 BİN TL arası toplam finansal varlığı olan müşterileri perakende bankacılık altında kişisel bankacılık olarak segmente eden Yapı Kredi'de bu kitlenin eğilimlerini sorduğumuzda ise Cemalcılar, yılın ilk aylarında mevduattan ana para garantili fonlara bir kayış olduğunu belirtti. Hatta şubat ayında yaptıkları Anapara Garantili Emtia fonun arzında 280 milyon TL'lik fon satarak Türkiye rekorunu kırdıklarını da anlatan Cemalcılar, "Yılın ilk 4 ayında mevduattan ana para garantili fonlara kayış vardı. Ama şimdi mevduat faizleri artınca tekrar mevduata kayış oldu. Mevduat faizleri en düşük yüzde 6, en yüksek 10.5 düzeyinde. Yılbaşına göre 1-2.5 puan arttı" dedi.

450 bin paket sattı

BİREYSEL tarafta olduğu gibi KOBİ tarafında da yılbaşından beri görülen talebin bir miktar yavaşladığını aktaran Cemalcılar, geçen sene belli bankacılık ürünlerini bireyler ve küçük işletmeler için ihtiyaca uygun bankacılık paketleri haline getirdiklerini hatırlatarak bu paketlerden 450 bin adet sattıklarını söyledi. Bireyler için Meşe, Ardıç, Çınar, KOBİ'ler için Sedir ve Çam paketleri çıkarttıklarını ifade eden Cemalcılar, satılan 450 bin paketin 350 bininin bireyler tarafından alındığını kaydetti. Yıl sonunda da KOBİ'lere 140-150 bin paket satmış olacaklarını ifade eden Cemalcılar, bireylere yönelik çıkartılan Çınar'ın mortgage alanlara, Ardıç'ın yatırım ürünleri alanlara yönelik ve Meşe'nin de temel bankacılık paketi olduğunu aktararak Meşe'nin 300 bin üyeye ulaştığını iletti.

Konut kredi talebindeki düşüş hızlanacak

KONUT kredilerinde faiz artışıyla birlikte, konut maliyetlerinin artması sonucunda fiyatların yükselmesiyle, talepteki düşüşün hızlanabileceği belirtildi. ING Bank Özel Bankacılık ve Bireysel Bankacılık Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Cenk Tabakoğlu yılın ilk yarısında ihtiyaç kredilerinin yaklaşık yüzde 25 civarında büyüdüğünü, ancak taşıt ve konut kredileri biraz daha yavaş büyüdüğü için toplam tüketici kredilerindeki artışın daha düşük seviyelerde yüzde 20 düzeyinde gerçekleştiğini kaydetti. Piyasa faizlerinde zaten bir süredir artan oranların yanı sıra Haziran ayı içinde ekonomi yönetiminin aldığı diğer tedbirlerin de etkisiyle ihtiyaç kredisi faizlerinin hızla yükseldiğinin altını çizen Tabakoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Bu nedenle, haziran ayının son haftasından bu yana büyüme oranı çok düştü. Neredeyse sıfıra yakın diyebiliriz. Bu durum, gerek sektör gerekse ING Bank için aynı diyebiliriz. Beklentimiz, Ramazan Bayramı sonrası okulların açılması ile birlikte talebin biraz artması ve yine kredilerde pozitif bir büyüme oranı elde edilmesi yönündedir. Faizlerin bu geldiği seviyelerde yıl boyu devam etmesini bekliyoruz, düşüş öngörmüyoruz. Yılı da toplam tüketici kredileri bazında, sektör olarak yüzde 25-30 arası bir büyüme ile kapatacağımızı öngörüyoruz.''

BDDK DÜZENLEMELERİ FAİZİ % 0.94'E GETİRDİ

Yapı Kredi Konut Finansman Direktörü İsmet Erdem, konut kredisi faiz oranlarının Mart ayında aylık yüzde 0.78 seviyelerinde iken gerek BDDK kredi politikasını sıkılaştırıcı açıklamaları, gerekse de Merkez Bankası'nın bankalara uyguladığı munzam karşılık oranını artırmasıyla birlikte Temmuz ayı itibariyle yüzde 0.94 seviyelerine yükseldiğini kaydetti. Bu durumun 100 bin lira tutarında ve 10 yıl vadeli konut kredisinin aylık taksitlerinde 107 lira tutarında artışa neden olduğuna dikkati çeken Erdem, şöyle konuştu: "Hem konut kredisi faiz oranlarının artması, hem de gelecek dönemde konut üretimi maliyeti artışlarından kaynaklanan konut fiyatının artması, talep üzerinde düşüş baskısı oluşturabilir düşüncesindeyiz. Konut sektöründe sezonsal olarak yaz aylarında satışlar azalır. 2011 yılında sezonsal etkinin yanı sıra, Ramazan ayının etkisiyle de bu dönemde satışlarda beklenen azalma trendinin gerçekleştiğini gözlemliyoruz."