TÜİK'ten Samyeli'ne 923 lira ceza

ANKARA - Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Hanehalkı Bütçe Anketi çalışmasında örnek ailelerden biri olarak bilerlenen ünlü sunucu Defne Samyeli, TÜİK yetkililerinin anketine katılmayacağını açıklayınca ceza ödemekle karşı karşıya kaldı. TÜİK, ankete katılmayan Samyeli'ne 923 lira para cezası kesti.

Defne Samyeli ile ilgili gelişmeleri TÜİK Başkanı Birol Aydemir bilgi verdi. Defne Samyeli'nin, Hanehalkı Bütçe Anketi'nde örnek hanelerinden biri olduğunu ve bu konuda yazılı olarak çalışma öncesinde bilgilendirildiğini belirten Aydemir, kendisi hakkında araştırmaya katılmayacağı yönündeki cevapları üzerine gerekli yasal müeyyidenin uygulandığını bildirdi. 

Aydemir, yaptığı açıklamada, kurumun bu yıl 73 araştırma yürüttüğünü, bunlardan birinin de Hanehalkı Bütçe Anketi olduğunu belirtti.

Birol Aydemir, bu anketin temel amaçları arasında, hanehalklarının tüketim harcaması kalıplarında meydana gelen farklılıkların belirlenmesi, mutlak yoksulluk hesaplarının yapılması ve tüketici fiyat endeksi hesabına gerekli olan mal ve hizmet sepetinin oluşturulması bulunduğuna değindi.

Defne Samyeli'nin bazı basın organlarında yayımlanan açıklamalarının incelendiğini ifade eden Aydemir, şunları kaydetti:

"Söz konusu kişi araştırmalarımızdan Hanehalkı Bütçe Anketi'nde örnek hanelerimizden bir tanesidir. Kendisi bu konuda yazılı olarak çalışma öncesinde bilgilendirilmiştir. Bu araştırmaya katılmayacağı yönündeki cevapları üzerine gerekli yasal müeyyide uygulanmıştır. Basında çıktığı gibi personelimizin Defne Samyeli'nin evinde bir ay kalması asla söz konusu değildir.

Söz konusu anket, Türkiye genelinde 2002 yılından itibaren örnekleme yöntemine göre belirlenen her ay 1104, yılda toplam 13 bin 248 hanehalkı ile gerçekleştirilmektedir. Anket kapsamında hanehalkları tarafından yapılan harcamaların kendilerine bırakılan harcama kayıt defterlerine kaydedilmesi istenmektedir. Bu anket kapsamında TÜİK personeli tarafından hane halkları bir aylık süre içerisinde ortalama 6 ila 8 defa ziyaret edilerek haftalık harcama kayıtlarını içeren defterler kendilerinden alınmaktadır. Örnek hanehalklarının yaptıkları harcamaları kaydetmek için her gün 15 dakika zaman ayırması yeterlidir."

Birol Aydemir, konuyla ilgili 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu'nun 7. maddesi ile kuruma, görev alanına giren konularla ilgili sayım ve araştırmalarda, istatistik üretimi için gerekli gördüğü her türlü ortamdaki veri ve bilgiyi, tüm istatistiki birimlerden isteme yetkisi verildiğini, istenen bilgileri, geçerli bir mazereti olmaksızın belirlenen şekil ve sürede vermeyen veya eksik veya hatalı verenlere idari para cezası uygulanacağı belirtildiğini anımsattı.

Bu konuda, bilgi vermeyen hane ve iş yerlerine uygulanan idari para cezalarıyla ilgili yerel mahkemelerin, Anayasa Mahkemesi'ne müracaatları olduğunu ve Anayasa Mahkemesi'nin 2011'de verdiği kararla kurumun, din ve kanaat bilgileri dışındaki her konuda bilgi toplayabileceğini ifade ederek, yerel mahkemelerin bilgi toplama yetkisinin iptaline ilişkin talebini reddettiğini belirten Aydemir, şöyle devam etti:

"Diğer taraftan kuruma verilen bilgilerin gizliliği aynı kanun ile teminat altına alınmıştır. Dolayısı ile kurumumuza bilgi veren kişiler, haneler ve iş yerleri bu bilgilerin gizli tutulacağı ve hiçbir makama, kuruluşa hatta mahkemelere bile verilmediğini bilerek, bizimle bilgilerini güvenle paylaşabileceklerini bilmelerinde fayda vardır.

TÜİK, yasa ile kurulmuş ve ülkenin resmi istatistiklerinin üretilmesinden ve koordinasyonundan sorumlu bir kurum olarak en güncel, en doğru ve uluslararası standartlarda bilgi üretmeye çalışmakta ve bu konuda tüm haneler, iş yerleri ve kurumların açık desteklerini beklemektedir. Kurumumuza verilecek her doğru bilgi, politikacı, bürokrat ve araştırmacılara ülkemizle ilgili doğru verilerin sağlanmasına ve doğru kararların alınmasına hizmet edecektir."