Tobin tartışması yine gündemde

İSTANBUL - Tobin vergisi, bir süredir gündemi işgal ediyor. Sıcak paraya vergi konulması isteniyor. Eski Ekonomi Bakanı Kemal Derviş, birçok kez 'sıcak paraya önlem' alınmasını dile getirdi. İhracatçılar, düşük kur dolayısıyla ihracat gelirleri düştüğü, değerli TL dolayısıyla maliyetleri yükseldiği için sıcak paradan şikayet ediyor. Türkiye, yıllardır "Değerli TL - düşük kur" dolayısıyla dövize yüksek getiri sağladı.

Döviz kuru düştükçe, TL değerli kaldıkça, döviz bozdurup, TL enstrümanlara yatırım yapanlar yüksek getiri sağladılar, arbitraj işlemlerinden yüksek kazançlar elde ettiler. Konu, dünyanın da gündeminde. Global kriz sonrasında, yeni krizlere karşı bir tedbirler demeti oluşturmak G 20 ve başka düzeylerde tartışma sürerken, dört önemli para biriminde (dolar, euro, yen ve sterling) tüm işlemlerde ve Tobin vergisine adını veren iktisatçı Tobin'in önerisine uygun olarak "dünya çapında uygulanmak üzere" Tobin Vergisi önerildi.

Tobin vergisi ile ilgili tartışma, son olarak İş Bankası Genel Müdürü, Bankalar Birliği Başkanı Ersin Özince tarafından gündeme getirildi. Özince, Kars'ta, bankanın sosyal sorumluluk projesi ağaç dikim kampanyası sırasında basına yaptığı açıklamalarda Tobin Vergisi tartışmasına da değindi.

Döviz ihtiyacı olan Türk bankalarının yabancı bankalara TL verip döviz alırken uğradıkları kayıplara da dikkat çekerek, döviz munzan karşılıklarının TL olarak tutulması önerisini dile getirdi. "Bizim taşımızla bizim kuşumuz vuruluyor" diyen Özince, Brezilya örneğinden hareketle, Tobin Vergisi uygulamasının da "etkin olabileceğini" söyledi.

Tobin vergisi nedir?

J. Tobin, yabancı para spekülasyonunu önleyebilmek ve ülkelerin bu spekülatif ve kısa vadeli sermaye hareketlerinden korunabilmeleri amacıyla tüm ülkelerde geçerli olmak üzere yabancı para işlemlerinden küçük oranlı (% 0.5 seviyesinden daha az) bir vergi alınması tezini 1970'lerde ortaya atmış, bu tarihten itibaren bu uygulama Tobin vergisi olarak anılmaya başlanmıştır. Verginin uluslararası efektif ve döviz ticaretinde satış üzerinden alınması planlanmış ve Tobin bu vergiyi 'spekülasyon çarklarına çakıl atılması' şeklinde tanımlamıştır.

Haberin diğer ayrıntıları bugünkü DÜNYA Gazetesi'nde