Sivil toplumun deprem seferberliği

İbrahim Ekinci

VAN - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) liderlik ettiği "Birliğe Çağrı Platformu"nun depremzedeye yardım kampanyası, 67 örgütü bir araya getirerek, Türkiye tarihinin en geniş sivil toplum dayanışmasını oluşturdu. 20 civarında kuruluşla yola çıkan platformun Van ziyareti tablosunda 67 sivil toplum kuruluşu vardı. (Katılımcı örgütlerin tam listesi dün gazetemizde yer aldı.) Dahası, TOBB yetkilileri, katılımın giderek artmakta olduğunu söyledi! 67 örgütten 78 temsilcinin yer aldığı Van ve Erciş ziyareti, örgütlerin imkanları dikkate alındığında deprem bölgesine en büyük ve en organize yardım seferberliği anlamına da geliyor.

"Amaç ihtiyaçları anlamak"

100'e yakın gazetecinin izlediği TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun başkanlığındaki ziyaret büyük bir ilgi uyandırdı. Heyetin Van Ticaret ve Sanayi Odası'nda gerçekleşen toplantısında Hisarcıklıoğlu'nun açıklamalarına göre, katılımcıların yardımları; botu, paltosu, battaniyesi, gıda kolisi elbette olacak. Bu tür destekler şimdiden zaten akmaya başladı. Ancak asıl büyük iş, bölgenin en önemli ihtiyacı, kişisel küçük yardımların kapatamayacağı büyük açık nedir, gezi, bunun anlaşılması amacıyla gerçekleştirildi. Hisarcıklıoğlu da gezinin, dayanışma göstermenin yanı sıra 'ihtiyaçları anlamak' için gerçekleştirildiğini söyledi.

Kalıcı konuta destek sözü

Van ve Erciş'te afet merkezlerinden bilgi alındıktan sonra, Erciş'te depremin vurduğu bölge gezildi. Gezinin muhasebesi Van Ticaret ve Sanayi Odası'nda (VTSO) yapıldı. Hisarcıklıoğlu, görüşmelerden elde ettiği sonucu, odadaki konuşmasında şöyle açıkladı. "Prefabrik ve konteynerlerin temin edilmesi lazım. Kalıcı konut işine başlamak lazım. Biz de ihtiyaçları tespit ettik. Bunları yapacağız. Palatformda toplayacağız. Prefabrik konusunda, kalıcı konutta destek olacağız."

Acil konteyner gerekli

Benim izlenimlerime göre çadır problemi çözülebilir, çözülme yolunda zaten...(Sorun, biraz da 600 bin nüfusun tamamının çadır talep etmesinden kaynaklanıyor.) Asıl problem bastıran kış şartlarında depremzedenin barınma ihtiyacının nasıl karşılanacağı?.. Kış mevsiminin çadırda geçirilmesi imkansız. TOKİ'nin devreye gireceği söylendi. Ancak nereden bakarsanız TOKİ konutları ancak önümüzdeki kışa yetişebilir. Bu kış ne olacak? İşte burada 'prefabrik konut' gerçek bir çözüm olarak ortaya çıkıyor. TOBB Başkanı'nın da bu noktada destek olunacağını açıklaması önemli. Bu arada evleri tamamen yıkılmış veya oturulamayacak derecede olanlar için şimdilik çadır değil, belki Mevlana Evleri veya konteyner tarzı barınma imkanlarının sağlanması gerekiyor. Platformu bu problemin çözümünde de devrede görebiliriz. Bu ihtiyaç çok sık dile getirildi. Ancak hemen belirtelim, Rifat Hisarcıklıoğlu, tespit ettikleri ihtiyaçları Ankara'da değerlendireceklerini söyledi. Platformun yardımı da buna göre şekillenecek.

'Çarklar 6 aya zor döner'

TOBB ziyaretinde Van'da ve Erciş'te brifing alındı. Yıkılmış konut sayısı, ölü ve yaralı sayısı gibi rakamlar verildi. Bunlar biliniyor. Üretimde, ticarette hasar nedir, bunlar henüz tam olarak bilinmiyor. Bu açıdan VTSO Başkanı Mirza Nadiroğlu sözleri önemli: "Önümüzde kış var. İşyerlerimiz hasarlı. Yüzde 90'ı sigortasız. 6 aydan önce çarklar dönmez. Bu nedenle kredi çek senet ödemeleri 1 yıl ertelenmeli. Kredi talebimiz var. Mağdur işadamına 200 - 800 bin lira arasında, 2 yılı ödemesiz, beş yıl vadeli faizsiz kredi verilmeli."

Heyet depremi yaşadı

Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Osman Geliş, Türkiye'nin her tarafından gelen yardımlara teşekkür ettikten sonra, isimlerini vererek, depremde yaşanan acı ve sıkıntılar hakkında 'düşmancı' konuşmalar yapan iki televizyoncu için "Onları Allaha havale ediyoruz" dedi.

Toplantı VTSO'nun depremde kısmen hasar görmüş binasında yapıldı. Konuşmalar yapılırken ciddi şekilde hissedilen bir artçı sarsıntı gerçekleşti. Deprem yaralarını sarmaya gelen işadamları depremi bizzat yaşadı. Bu sarsıntının 4.3 büyüklüğünde olduğu öğrenildi.

Şirketler mobilize

Deprem bölgesinde telefon kesintilerine karşı üç GSM operatörü de Türk Telekom'da tedbir almış. Mobil baz istasyonları gelmiş bölgeye. Garanti ve Ziraat'ın mobil şubeleri, Anadolu Hastanesi'nin mobil aracı oradaydı. Bunlar sadece benim gözüme çarpanlar. Ercişliler, birçok şirketin işlerin aksamaması için mobilize olduğunu anlattı.