”Samimi bir mali kural 'kamu'yu kontrol etmeye yönelik olmalı”

KOCAELİ - Eski Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, "Samimi bir mali kural Türkiye'de mutlaka kamu harcamalarını ve kamu borcunu kontrol etmeye yönelik olmalı. Buna pek yanaşmadığımız anlaşılıyor" dedi.

Serdengeçti, Kocaeli Ticaret Odası'nda "Küresel kriz ve Türkiye" konulu konferansta kürsel ekonomik krize değindi. Türkiye'nin ekonomik krizde bazı odaklanma ve teşhis hatalarının olduğunu belirtti.

Türkiye'nin şirketlere odaklanması gerektiğini vurgulayan Serdengeçti, şöyle konuştu:

"İki şeye odaklanacaktık. Biri şirketler kesimi. İki, bankalara yüklenmenin anlamı yoktu. Orada sorun olmadığını gayet iyi biliyorduk. Şirketlere konsantre olacaktık. Şirketlerde de ihracata konsantre olacaktık.

Yani şirketlerin finansman sorunu. Devlet ne yapabilirdi. Burada ihracatı finansmanı için birşeyler yapıldı. Eximbank kredileri ne kadar çalıştı bilmiyorum. Kredi garanti fonunu niye geç oluşturduk, niye eksik oluşturduk ve niye çalışmadı. Bugün hala geçerli bir sorudur. Şimdilerde bir ihracat politikası ortaya koyma çabası var ama bu konuda gecikmedik mi bilmiyorum. Ama sosyal güvenlik primleri gibi alanlarda da doğru şeyler yapıldı."

Küresel krizde ihmal eedilen diğer alanın da 'hane halkıyla' ilgili olduğunu anlatan Serdengeçti, şöyle devam etti:

"Kitap diyor ki, dar gelirlinin vergisini düşür. Onlar zaten tasarruf edemiyor, ellerine ne geçerse harcayacaklar. Durgunluğu hafif yaşarsın ya da aşabilirsin. Ya da doğrudan transfer harcamalarını artır, diyor. Yıllarca işsizlik fonunu orada bekletin içinde dünya kadar para biriksin ve işsizliğin yüzde 16'lara çıktığı ortamda onu bütçe için kullanın, işsizler için kullanmayın. Kullanırsanız ne yapacak tasarruf mu edecek."

"Reformları yapmaya pek yanaşmadığımız anlaşılıyor"

IMF yetkililerinin Türkiye'nin iyi yolda olduğunu söylediğini dile getiren Serdengeçti, şunları kaydetti:

"IMF (Türkiye iyi yolda) diyor. Sıfırcı hocalar not artırıyor. Başka ülkelerin notlarını düşürüyor. Ne söylemeye çalışıyorlar Türkiye'ye raporlarda; herşeyi iyi yapmıyorsunuz yanlış da yapıyorsunuz. 2001 krizinden dolayı başkalarından daha iyisiniz, diyorlar. Yunanistan'dan,  İspanya'dan daha iyisiniz, ama bu herşey iyi olduğu anlamına gelmiyor. Böyle bir hava esiyor.

Korkuyla hareket ediyoruz. Siyasi sistemde korku davranışı hakimdir, ancak korktuğu zaman hareket eder. Yıllarca mali kuralların eskilerini bir tarafa atarken yenisini de inşallah bir gün getireceğiz, üzerinde çalışıyoruz. Yıllardır bitmeyen çalışma, nedendir bitmez bilmiyorum."

Serdengeçti, sorunların çözümünde Türkiye'nin çok samimi olmadığını öne sürerek, şöyle devam etti:

"Samimi bir mali kural Türkiye'de mutlaka kamu harcamalarını ve kamu borcunu kontrol etmeye yönelik olmalı. Buna pek yanaşmadığımız anlaşılıyor. Bun destek olacak reformları yapmaya pek yanaşmadığımız anlaşılıyor. Vergi reformları yapılması lazım. Kamu harcamaları reformları yapılması lazım. Etkin bir denetim mekanizmasının kurulması lazım. Hesap verme mekanizmalarının gelmesi lazım. En önemlisi maliyeye saydamlık gelmesi lazım. (Birşeyler yapmıyoruz) demiyorum maliye politikasında ama yeterli değil."

IMF'nin Türkiye için yüzde 6 oranında büyüme tahmin ettiğini ifade eden Serdengeçti, şöyle konuştu:

"Yüzde 6 büyümeyi IMF bile tahmin ediyor bu sene Türkiye için. Bunda geçen seneki küçülmenin de rolü var. Aynı IMF, 2011 için Türkiye'ye yüzde 4 diyor. Yüzde 4 oldukça düşük bir rakamdır. 4,5'tan aşağıya büyürse Türkiye işsizlik sorunu çözmesi mümkün değil  sonucuna varılır. Bu gayet açık. 5 sene 2002-2007 biz, yüzde 7 ortalama büyürken işsizliği yüzde 10'un altına pek çekemedik. Bu çok yüksek orandı. Burada ciddi yapısal sorunlar olduğu anlaşılıyordu. Bu durumda yüzde 4 büyümeyle nasıl yapacağız."