"Komisyon kurma çabalarım sürecek"

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER - BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, İsrail'in Gazze'ye yardım götüren gemilere saldırısıyla ilgili olarak uluslararası soruşturma komisyonu kurma teklifinin hala masada olduğunu, bu yöndeki çabalarının süreceğini söyledi.

Genel Sekreter Ban, Afrika'dan New York'a dönüşünde BM'de basın toplantısı düzenledi.

Gazze'ye yardım taşıyan gemilere saldırı sonucunda Mavi Marmara gemisinde 9 Türk'ün ölmesinin ardından Gazze'deki abluka konusuyla bir an önce ilgilenmesi gerektiğini belirten Genel Sekreter Ban, İsrail hükümetinin, Gazze'ye daha çok malın girmesine izin verme ve oraya yönelik tutumunu gözden geçirme kararından cesaret aldığını ifade etti. Genel Sekreter, Gazze'deki insanların gereksinimlerini karşılamak için daha çok şeyin yapılması gerektiğini ve İsrail'in Gazze'ye yönelik politikalarında temel bir değişiklikliğe gitmesini istediğini vurguladı.

İsrail'in yardım gemilerine saldırısıyla ilgili olarak soruşturma açılması konusunda ise İsrail'in soruşturma yapacağını hatırlatan Ban, İsrail'in olayla ilgili tam tahkikat açmasının önemli olduğunu bildirdi.

BM Güvenlik Konseyi'nin bu konuda "acil, tarafsız, şeffaf ve güvenilir" soruşturma açılması çağrısında bulunduğunu belirten Ban, "Bu konuda üçüncü bir tarafın himayesinde, Türkiye ve İsrail'in aktif olarak katılacakları uluslararası komisyon kurulmasını önerdim, bu yöndeki çabalarım sürecek" dedi.

Genel Sekreter Ban, kurmayı istediği uluslararası komisyonda yer alacak isimlerin belirlenip belirlenmediğinin sorulması üzerine şöyle konuştu:

"Benim teklifim hala masada, bu konuyu İsrailli, Türk ve diğer önemli ülkelerin üst düzey yetkilerle görüşüyorum, bu süreç devam ediyor. İsrail, içinde uluslararası gözlemcilerin olacağı kendi soruşturma ekibini kuracağını açıkladı. Bu konuda görüşüm şu: İsrail'in bu soruşturmayı yapma gücünün olduğuna inanmakla birlikte, bu soruşturmanın uluslararası güvenilirliği olması gerekir. Bunu sürekli İsrailli yetkilere söyledim, onlara benim teklifimin onlarınkiyle uyumsuz olmadığını da söyledim. Benim teklifimde komisyonda hem Türk hem de İsrailliler bulunacak." 

Ban, "Genel Sekreterin gözetiminde uluslararası bir soruşturma komisyonu açılmasını isteyen Türk hükümetinin İsrail'in soruşturmasını yetersiz bulacağının" belirterek İsrail'in uluslararası bir soruşturmayı kabul edip etmeyeceğini soran bir gazeteciye, Türk hükümetinin bu konudaki görüşünü bildiğini, konuyu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüştüğünü ve Erdoğan'ın teklifini kabul ettiğini söyledi. Konuyu İsrail tarafıyla da görüşmekte olduğunu ifade eden Ban, İsrail'in kendi soruşturmasını uluslararası açıdan güvenilir hale getirme ve soruşturmaya uluslararası boyut katma konusunu görüştüklerini kaydetti.

İsrail'in soruşturma ekibinde yer alan uluslararası gözlemcilerin Yahudi lobileriyle bağlantılı olduğu ifade edilerek bu soruşturmanın nasıl güvenilir olabileceğinin sorulması üzerine Ban, İsrail'in soruşturmasının uluslararası güvenilirliğinin olması gerektiğini bildirdi. İsrail'in komisyonunda iki uluslararası gözlemci olacağını söyleyen Ban, "Ama pek çok ülkeden duyduğum şey, (İsrail soruşturma ekibinin) bunun uluslararası güvenilirlik alması için yeterli olmadığı şeklinde" dedi.

Ban Ki-mun, uluslararası komisyon kurulacağını 2 hafta önce açıkladığını, ancak şimdi niye İsrail'in soruşturmasını beklediğini, komisyonu kurmadığını soran gazetecilere, ilgili ülkelerin desteğini ve işbirliğini sağlamanın son derece önemli olduğunu ifade etti. Bu kapsamda İsrail hükümetinin tam işbirliği olmadan tam ve güvenilir bir soruşturma yapılmasının mümkün olmadığını vurgulayan Ban, "Bu yüzden zaman alsa da bu konuyu İsrail hükümetiyle konuşuyorum, umarım anlarsınız bunu" diye konuştu.