"Çin yatırım sanayi bölgesi kurmayı arzuluyoruz"

İSTANBUL - Çin Başbakanı Ven Ciabao "Biz de İstanbul veya başka yerde Çin yatırım, sanayi bölgesi kurmayı arzuluyoruz" dedi.

Çin Başbakanı Ven Ciabao ile Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonuyla Conrad Otel'de Türk ve Çinli işadamlarıyla bir araya geldi.

Ciabao, işadamlarının konuşmalarını dinleyerek, her konuşmacının ardından söz aldı. Ciabao, ikili ticaret hacminin 2015 yılında 50 milyar dolara çıkarılması hedefinin gerçekleştirilebilir olduğunu belirterek, ''İki ülke potansiyelini birlikte yeni pazarlara doğru genişletebilirse, bu rakamı daha da artırabiliriz'' dedi.

Altyapı yatırımları yapabileceklerini, bununla beraber santral, telekom alanlarında işbirliği yapılabileceğini dile getiren Ciabao, ''Açık bir dille şunu belirtmek istiyorum. Bütün bu iki taraflı birlikte yapılacak projelere, Çin'den finansal destek sağlanacaktır'' diye konuştu.

Ciabao, finansal sektörde de işbirliği yapılabileceğine değinirken, biran önce iki ülke arasında swap anlaşması yapmaya çalışacaklarını, ikili ticarette mutlaka kendi para birimlerini kullanma konusundaki süreci hızlandıracaklarını, iki ülkenin bankaları ve finans kurumlarının diğer ülkede şube açma çabalarına destek vereceklerini bildirdi.

Sanayi bölgesi oluşturma konusunu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüştüklerini belirten Ciabao, ''Biz de İstanbul veya başka yerde Çin yatırım, sanayi bölgesi kurmayı arzuluyoruz. Aynı zamanda Türk tarafının da Sincan bölgesinde bir sanayi bölgesi kurmasını da memnuniyetle karşılayacağız'' dedi.

Ciabao, yenilenebilir enerji konusunda işbirliği yapılabileceğini, birlikte fabrika da kurulabileceğini ifade ederek, otomotiv alanına yatırım olanağının araştırılacağını, bunu olumlu değerlendirdiklerini söyledi.

İki ülke işadamlarının karşılıklı olarak yatırım yapmaları için vize, pazara girme konularında daha uygun ortam yaratılması gerektiğini dile getiren Ciabao, Türkiye'den tahvil satın alma konusunun görüşüldüğünü, Çin Merkez Bankasının tahvil alacağını kaydetti.

Ven Ciabao, şu değerlendirmelerde bulundu:

''Türkiye ile Çin arasında büyük bir işbirliği potansiyeli var. Türk işadamlarının Çin'de yatırım yapmaları sürecinde hükümet olarak, hukuk tarafında sizi destekleyecek ve sizi koruyacağız. Sizin için daha çok fırsat yaratmayı umuyoruz. Siz de Çinli işadamlarıyla ilişkiler kurabilirsiniz.''

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, konuşmasında, iki ülke arasındaki ticaretin 2015 yılında 50 milyar dolara çıkarılması hedefi doğrultusunda çok yoğun çalışacaklarını ifade ederek, ''Yükümüz ağır ama aramızda ciddi manada işbirliği yapacak ve geliştirecek anlayış ve Başbakanların desteği var'' dedi.

Türkiye ile Çin arasındaki ticaretin dengeli olması konusunda iki ülke Başbakanının kendilerini uyardığını kaydeden Çağlayan, dün imzalanan protokol ve anlaşmalara ilişkin bilgi verdi ve dün akşam Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Chen Deming ile bir araya geldiklerinde, Türkiye'de Çinli firmaların hangi sektörlerde iş yapabileceğini de konuştuklarını söyledi.

Zafer Çağlayan, bu ay sonunda işadamlarıyla beraber Çin'e gideceğini sözlerine ekledi.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, TOBB olarak Çin'in ekonomik gelişmesini çok yakından takip ettiklerini ifade ederek, 2010'da Çin ve Türkiye'nin dünyanın en hızlı büyüyen iki ülkesi konumunda olduğunu hatırlattı.

Bu gelişmelerin, iki ülkenin ticaret ve yatırımına da yansıdığına değinen Hisarcıklıoğlu, son 10 yılda ikili ticaretin 5 kattan fazla artmasının memnuniyet verici olduğunu söyledi.

Hisarcıklıoğlu, Türk özel sektörü olarak bu ticaret hacminin daha dengeli ve adil olmasını istediklerini belirterek, ''Özellikle karşılıklı yatırımların artırılması açısından Türkiye'nin, Çin Eximbank'ı tarafından sunulan imkanlardan daha fazla yararlandırılmasını istiyoruz. Karşılıklı iki ülkenin finans hareketlerinin kolaylaştırılması açısından Bank of China'nın muhakkak Türkiye'de bir şube açmasına ihtiyaç duyuyoruz'' diye konuştu.

Çin'in batısında sürdürdüğü kalkınma hamlesi ve üretim üssü yapma çerçevesinde bu ürünlerin Batıya transferine nasıl yardımcı olabilecekleri konusunda çalışma yaptıklarını dile getiren Hisarcıklıoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

''Bu özellikle tarihi İpek Yolunun yeniden canlandırılması projesidir. Demiryolu bunlardan biri tanesidir. Zaten bununla ilgili olarak hükümetimizle beraber çalışıyorsunuz. Bir önemli husus daha var ki, o da karayolu taşımacılığıdır. Çin'de üretilen malların Batıya sevki, hammaddenin Batıdan Çin'e sevkinde Türkiye'nin güzergah olarak kullanılması kilometre olarak ve süre olarak avantajlar sağlıyor. Özellikle bu çerçevede Çin'de üretilen malların hızla Batıya sevkinde en avantajlı yol Türkiye üzerinden geçecek yoldur. Bu çerçevede yürüttüğümüz proje, Sayın Çin Büyükelçisine teslim edilmiştir. Bu konuda desteğinizi istemekteyiz. 2012'de Türkiye'de Çin yılı. Bu konuda özel sektör olarak bize düşeni yapacağız.''

Hisarcıklıoğlu, çok yakın zamanda Şangay'daki ofislerini açacaklarını bildirdi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi ise Çin Yuanı ve TL ile ticaretin doğru olacağına inandıklarını, son aylarda özellikle iki ülke para birimlerinin değer kazandığını söyledi.

Büyükekşi, ikili ticaretin dengeli olmasının önemine işaret ederek, ''Özellikle makine ve aksamları, madencilik, demir ve demir dışı metal ve kimyevi maddeler sektöründe Çin'e yönelik ihracatta büyük beklentilerimiz var'' dedi.

Türk şirketlerin fikri mülkiyet haklarının ihlaliyle ilgili sıkıntıları bulunduğunu kaydeden Büyükekşi, bu konuda yapılacak düzenlemelerin beklendiğini belirtti.

Büyükekşi, ticaretin daha da gelişmesinin önündeki en büyük engelin, iki ülkenin birbirine daha rahat ulaşamaması olduğunu dile getirerek, ''Şu anda Şangay ve Pekin'e haftada 10 sefer uçuyoruz. Quanzo'yu da bunun içine katıp haftada 20 sefer yapılması için Sayın Başbakanımızın desteğini istiyoruz'' diye konuştu.

Çinli şirketlerin ihracatı da düşünerek, Türkiye'de yatırım yapıp, Türkiye'nin özellikle AB'ye gümrüksüz mal satımı konusundaki avantajlarını kullanmasını istediklerini ifade eden Büyükekşi, böylece üçüncü ülkelerde çok daha büyük başarılara imza atılabileceğini söyledi.

DEİK Asya Pasifik İş Konseyleri Başkanı ve Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Üyesi Ali Kibar ise Türk Lirası ile yuan bazındaki ticaret hacminin imkan dahiline alınmasını, iş dünyasının memnuniyetle karşıladığını, finansman sektörüne verilecek destekle bunun hızlandırılmasının iş dünyasında heyecana sebep olacağını belirtti.

Kibar, Türkiye ile Çin arasında en hızlı devreye alınması gereken sistemin, deniz taşımacılığının uygun maliyetlerle Türkiye'ye ve Türkiye'den giriş-çıkış sistemi olacağını kaydederek, Çin hükümeti olarak Türkiye'deki bazı limanlarla ilgili taşımacılıkta adım atılabileceğine değindi.

Türkiye'de, Çin'in İspanya'da yaptığı gibi, belirli bir serbest bölgede Çinli firmaların üretim yapacağı bir bölgede, yatırım alanında aktivitesinin çok önemli olduğunu belirten Kibar, ''Türkiye'de Türk ortaklıklarla yapılacak bu tip üretim merkezi ve ilave değer yaratılan ürünler üçüncü ülkelere daha rahat sevkedilme imkanına kavuşur. Aynı zamanda havaalanlarına yakın bir hinterlandda Çinli ticaret merkezi statüsüne gelecek, organize sanayi bölgesi içinde bu tip bir aktivite merkezinin devreye alınması belki Türkiye'deki Çin aktivitelerinin miktarını artırması yönünde bir durum oluşturur'' şeklinde konuştu.

Kibar, Şangay Metal Borsasının uluslararası piyasalara taşınmayı düşündüğü takdirde, Türkiye'nin metal piyasasına yönelik bu aktivite için bölgede bir merkez olabileceği önerisini sundu.

FIBA Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin, iki ülkenin yenilenebilir enerji konusunda geniş işbirliği yapabileceğine işaret ederek, asıl yapılması gerekenin, Çin'deki Goldway, Sunway gibi firmaların Türkiye'ye gelmesi, Türk girişimcilerle ortak rüzgar enerjisi santralı yaparak, bunu hem Türkiye'de satmak, hem de çevre ülkelere ihraç eder konuma gelmek olduğunu söyledi.

Özyeğin, Türkiye'nin güneş enerjisi potansiyeline dikkat çekerek, Çin'in dünyadaki güneş enerjisi panellerinin önemli kısmını ürettiğine atıfla, ''Panelleri de Türkiye'de beraber üretebiliriz'' dedi.

Türk tahvillerinin iyi getiri sağladığını, dünyadaki yatırımcıların Türk tahvilleri aldığını vurgulayan Özyeğin, iki ülke arası ziyaretlerde işadamları için vize sürelerinin artırılması ve karşılıklı çalışma izinlerinin daha az bürokratik olmasının, yatırımları ve ilişkileri güçlendireceğini söyledi.

Anadolu Ajansı ve TRT ile Çin basınının alındığı toplantıya, aralarında Arzuhan Doğan Yalçındağ, Rona Yırcalı, Ahmet Çalık'ın da bulunduğu işadamları katıldı.