Özel sektörün uzun vadeli kredi borcu 2.2 milyar dolar azaldı

ANKARA - Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, bir ayda 2 milyar 214 milyon dolar (yüzde 1,7) azalarak 2010 Ocak ayı sonu itibarıyla 125 milyar 511 milyon dolara indi.

Merkez Bankası'nın verilerine göre, özel sektörün 2009 yılı sonu itibarıyla yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 127 milyar 725 milyon dolar idi.

Söz konusu 125,5 milyar dolarlık tutarın, 34 milyar 705 milyon doları finansal, 90 milyar 806 milyon doları ise finansal olmayan uzun vadeli kredi borçlarından oluştu.

2009 yılı sonunda 35 milyar 403 milyon dolar olan özel sektörün finansal kredileri yaklaşık yüzde 2 oranında azalarak, 2010 yılı Ocak ayında 34 milyar 705 milyona indi. Aynı dönemde özel sektörün yurt dışından sağladığı finansal olmayan krediler de yüzde 1,6 oranında gerileyerek 92 milyar 322 milyon dolardan 90 milyar 806 milyon dolara indi.

Özel sektörün Ocak sonu itibariyle, 34 milyar 705 milyon dolar olan uzun vadeli finansal borcunun 27 milyar 656 milyon doları banka kredilerinden oluşurken, 7 milyar 49 milyon doları da bankacılık dışı finansal kuruluşlara olan borçları içerdi. Bankacılık dışı finansal kuruluşların Ocak ayı sonu itibarıyla 7 milyar 49 milyon dolar olan borcun 6 milyar 904 milyon doları kredilerden, 145 milyon doları da yabancı sermaye sayılan kredilerden oluştu.

Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli finansal olmayan kredi borçları 90 milyar 806 milyon dolar iken bunun 86 milyar 800 milyon doları krediler, 3 milyar 449 milyon doları yabancı sermaye sayılan krediler ve 557 milyon doları ise ticari kredileri içerdi.

Ocak sonu itibarıyla, 125 milyar 511 milyon dolar olan özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun 7 milyar 944 milyon doları resmi alacaklıları, 117 milyar 567 milyon doları da özel alacaklıları kapsadı.

Özel alacaklılarda 67 milyar 893 milyon dolar ile yabancı ticari bankalar ilk sırada yer alırken, bunu 34 milyar 152 milyon dolar ile yerleşik bankaların yurt dışı şube ve iştirakler, 6 milyar 36 milyon dolar ile bankacılık dışı finansal kuruluşlar, 9 milyar 486 milyon doları ile finansal olmayan izledi.

Özel sektör, 2017 yılına kadar yıllar itibarıyla, toplam 125 milyar 511 milyon dolar olan dış borç ödemesinin en büyüğünü bu yıl ödeyecek. Özel sektör, 2010 yılında 30 milyar 777 milyon dolar borç ödemesi gerçekleştirecek.

Vade sürelerine göz önüne alındığında özel sektör, 2011'de 22 milyar 42 milyon dolar, 2012'de 18 milyar 634 milyon dolar, 2013'de 14 milyar 641 milyon dolar, 2014'de 9 milyar 160 milyon dolar, 2015'de 9 milyar 494 milyon dolar, 2016'da 6 milyar 951 milyon dolar ve 2017 ve sonrası yıllarda da 13 milyar 812 milyon dolar dış borç ödemesi yerine getirecek

En çok borç İngiltere'ye

Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun Ocak sonu itibariyle ülkeler bazında dağılımı ise şöyle oldu:

"İngiltere 25 milyar 303 milyon dolar (yüzde 20,2), Bahreyn 15 milyar 24 milyon dolar (yüzde 12), Almanya 12 milyar 654 milyon dolar (yüzde 10,1), Lüksemburg 12 milyar 544 milyon dolar (yüzde 10), ABD 12 milyar 322 milyon dolar (yüzde 9,8), Malta 10 milyar 363 milyon dolar (yüzde 8,3) ve Hollanda 10 milyar 336 milyon dolar (yüzde 8,2)."

Öte yandan, özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 2002 yılından 2008'e kadar hızlı bir yükseliş trendi sergilerken, 2009 yılından itibaren gerilemeye başladı.

Bu kapsamda özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu 2002 yılında 29 milyar 133 milyon dolar, 2003 yılında 30 milyar 64 milyon dolar, 2004'de 36 milyar 824 milyon dolar, 2005'de 50 milyar 508 milyon dolar, 2006'da 82 milyar 25 milyon dolar, 2007'de 121 milyar 371 milyon dolar ve 2008'de 139 milyar 993 milyon dolar ve 2009 'da da 127 milyar 725 milyon dolar oldu.

Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun 74 milyar 475 milyon doları ABD dolarından, 31 milyar 816 milyon doları avro (44 milyar 599 milyar dolar), 6 milyar 437 milyon doları da diğer dövizlerin ABD doları karşılığından oluştu.

Sektörel dağılım

2010 yılı Ocak sonu itibarıyla 90 milyar 806 milyon dolar olan finansal olmayan kredilerde aslan payını 51 milyar 956 milyon dolar ile hizmetler sektörü ve 38 milyar 417 milyon dolar ile de sınai sektörü aldı.

Sınai krediler kapsamında, 38 milyar 417 milyon dolar olan özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredinin 3 milyar 658 milyon dolarını madencilik ve taşocakçılığı sektörü, 26 milyar 47 milyon dolarını imalat sektörü, 8 milyar 712 milyon dolarını da elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı aldı.

Aynı dönemde, 51 milyar 956 milyon dolar olan hizmetler sektörünün aldığı uzun vadeli kredinin 7 milyar 755 milyon doları inşaat, 5 milyar 655 milyon doları toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve eşyaların onarımı, 14 milyar 509 milyon doları ulaştırma, depolama ve haberleşme, 17 milyar 834 milyon doları da gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerini kapsadı.

Bu arada, Türkiye'de Ocak sonu itibariyle bankalar ve ticari krediler hariç özel sektörün yurt dışından sağladığı kısa vadeli kredi borcu 1 milyar 63 milyon dolar oldu.

Bunun 304 milyon doları bankacılık dışı finansal kuruluşların kısa vadeli kredi borcuyken, 759 milyon doları da finansal olmayan kuruluşların borcundan oluştu.