Kuru üzümde fiyat sancısı

ARZU ALP 

İZMİR - Kuru üzüm piyasasında deprem yaşanıyor. Rekoltenin az olması nedeniyle sezon başında kilosu 5 liranın üzerine çıkan kuru üzümün fiyatı 3.20 TL’ye geriledi. Üretici paniğe kapılırken, aracı tüccarlar büyük zararlarla karşı karşıya kaldı. İzmir Ticaret Borsası Aracılar Komitesi’nden Meclis Üyesi Mehmet Esmer, kuru üzüm fiyatlarının çakıldığını, sektörde tam anlamıyla deprem yaşandığına dikkat çekti. İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi İlhan Zincircioğlu da fiyatların düşmesinin spekülasyonlardan kaynaklandığını savunurken, Manisa Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Sorman da “stok müessesesi ve müdahale kurumu” kurulması gerektiğini savundu. 

Kuru üzümde fiyat sancısı yaşanıyor. İzmir Ticaret Borsası Aracılar Komitesi’nden Meclis Üyesi Mehmet Esmer, fiyatların dibe geldiğine dikkat çekerek, “Hiç beklenmedik bir durum. Gerçekten hepimiz için sürpriz oldu. Bir düşüş bekliyorduk, ama bu rakamları beklemiyorduk. Korkunç bir seviyelere geldi. Bunun altında çok büyük sıkıntılar yatıyor. Sezona 5 TL seviyelerinde işlemler başladı. Ziraat odaları üreticiye ‘üzümünüzü satmayın’ çağrısı yaptı. Üzüm 6 TL, 7 TL olacak diyerek hayal pompaladılar. Müstahsiller de üzümün az olduğunu düşünüp bu yüksek fiyatlara inandılar” dedi. 

Fiyatlar 3.20 TL'ye geriledi 

Çekirdeksiz kuru üzümün bir ihracat ürünü olduğunu ve dolayısıyla bunu iç piyasada tüketmenin imkansız olduğunu vurgulayan Esmer, 30 bin ton civarında rakı piyasasının üzüm aldığını anımsatarak, “O da bu yıl almadı. Bu çok yüksek fiyatlarla pazarımızı ABD ve İran’a kaptırdık. Böyle olunca üzüme olan talep ocak ayından sonra çok geriledi. Dolayısıyla bu fiyatlara yansıdı. Bir de bunun üzerine mart ve nisan ayında bağlar uyanıyor, önümüzdeki yıl rekoltenin yüksek olacağı yönünde görüş var. Bu da bir paniğe yol açtı. Çok sığ seanslarla çok sığ alışverişlerle bir anda fiyat 3.20 TL’ye kadar geriledi” dedi. 

Aracı-tüccar korkunç zararda 

Üreticinin kafasında bu durumun bir oyun olduğu yönünde bir imaj yaratıldığını söyleyen Esmer, özetle şu ifadeleri kullandı: “Burada asla böyle bir oyun yok. Bu oyunun kazanı yok. Aracı tüccar korkunç zarar ediyor, kaybediyor. İşletmeci deseniz satışlarını, taahhütlerini yerine getirmekte zorlanıyor. Avrupalı bu sefer mal almamak için onlara laf ediyor. Biz bunu bir ‘kriz’ olarak nitelendiriyoruz. Herkesin sakin olması lazım. Ancak maalesef üzüm piyasasında panik havası var. Benim çözüm önerim bu yıl için değil ama sektördeki tüm kurum ve kuruluşlar birlikte hareket etmeli. Bir Üzüm Konseyi kurulmalı. İzmir Ticaret Borsası olarak 240 bin ton rekolte açıkladık ne yalancılığımız ne sahtekarlığımız kaldı, bunların olmaması lazım. Çok pahalı bir ders oldu.” 

“Üreticide çok büyük panik var” 

İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi İlhan Zincircioğlu da “Burada sezon başındaki söylemlerin çok büyük hatası var. Maalesef o söylemler neticesinde üretici üzümünü elinde tuttu. Üzümcü olmayıp da parası olan arkadaşlar üzüme yatırım yaptı. Maalesef üzüm fiyatı 3 TL’ye düştü. Şu anda belli bir piyasa yok. Borsa olarak her yıl doğru rekolteler tespit ediyoruz ama maalesef bazı kuruluşlar bunu saptırıyorlar” dedi. 38 yıldır bu işin içinde olduğunu, 5.5 TL üzüm fiyatı hiç görmediğini vurgulayan Zincircioğlu, “Spekülasyonlardan dolayı fiyat yükseldi. Sonra da çok kötü düştü. Üreticide çok büyük panik var. Üretici ümit ettiği rakamları bulamayınca bir an önce üzümü elinden çıkarmaya çalışıyor, çok yazık. Birkaç kişinin sorumsuzca yaptığı açıklamalar koca bir üzüm camiasını ne hale getirdi. Burada zedelenen Türk ismi ve Türk emtiasıdır” diye konuştu.

"Stok müessesesi ve müdahale kurumu kurulmalı" 

Manisa Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Sorman ise kuru üzümdeki fiyat düşüşüyle ilgili, “Bu fırsatçılıktan başka bir şey değil. Dolar çıkarken üzümün düşmesi çok acayip bir şey. İhracatçılar tekelleşmiş demek ki, üreticiyi ezme gayreti içerisindeler. Ama yüksek maliyetle üretim yapan üreticiyi kaybettikleri zaman ihraç edecek bir şey de bulamayacaklar. Bunlar bu şekilde davranmaya devam ederlerse fiyatlar düşmeye devam eder. Üreticiye hep söylüyoruz; malını emanete vermeyeceksin. Verdiği takdirde böyle oluyor. Bu tür sıkıntıların yaşanmaması için mutlaka stok müessesi ve müdahale kurumu kurulması lazım” değerlendirmesini yaptı.