Krediler tedbire rağmen artıyor!

Naki BAKIR

ANKARA - Hükümet, Merkez Bankası ve BDDK tarafından ekonomiyi soğutma amacıyla alınan önlemlere rağmen yılın ilk dört ayında bankacılık sektörünün kredi genişlemesi hızla devam etti.

DÜNYA'nın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden yaptığı belirlemeye göre, mevduat bankalarındaki mevduatlar ile katılım bankalarınca toplanan özel ve cari fonların toplam tutarı, ocak-nisan döneminde yüzde 1.9 artarak 628 milyar 713 milyon lira olurken, mevduat, katılım ve kalkınma ve yatırım bankalarınca açılan kredilerin toplam bakiyesi aynı dönemde yüzde 9.1 oranında büyüyerek 573 milyar 897.5 milyon liraya ulaştı. Anılan dört aylık dönemde mevduattaki net 11 milyar 676 milyon liralık büyümeye karşılık, kredi hacminde net 48 milyar 46.4 milyon liralık genişleme yaşandı.

Geçen yılın aynı döneminde kredi hacmi yüzde 7.5 oranında net 29 milyar 384 milyon liralık bir artış kaydetmişti. Bankacılık sektörünün toplam kredilerinin yüzde 18.3 oranında 97 milyar 157 milyon lira arttığı son bir yılda ise toplam kredi hacmi, yüzde 36 oranında 151 milyar 892 milyon liralık artış gösterdi.

Mevduat bankalarından dört ayda net 44.6 milyar TL

Ocak-nisan dönemindeki kredi genişlemesinin tamamına yakını mevduat bankalarından kaynaklandı. Söz konusu bankaların kredi hacmi dört ayda yüzde 9.3 oranında net 44 milyar 624 milyon lira genişledi. Aynı dönemde katılım bankalarının kredi bakiyesi 1 milyar 872 milyon liralık net artışla 30 milyar 823 milyona, kalkınma ve yatırım bankası kredileri de 1 milyar 550 milyon liralık net artışla 16 milyar 10 milyon liraya ulaştı.

Son bir yılda mevduat bankalarının kredi hacminde yüzde 36.8 oranında 140 milyar 723 milyon, katılım bankası kredilerinde yüzde 28 oranında 7 milyar 158 milyon, kalkınma ve yatırım bankaları kredilerinde yüzde 29.6 oranında 4 milyar 11 milyon liralık artış yaşandı.

En fazla artış tüketici kredilerinde

Ocak-nisan döneminde en yüksek tutarda artış, tüketici kredilerinde yaşandı. Dört ayda yüzde 12.5 oranında 16.2 milyar lira artan tüketici kredileri 145 milyar 211.1 milyon liraya ulaştı. Toplam kredi hacminin 146.1 milyar lira ile en büyük bölümünü oluşturan işletme kredileri ise ilk dört ayda yüzde 8.1 oranında 10 milyar 905.1 milyon lira artış gösterdi.

Bu dönemde kredi kartı borçları yüzde 5.9 oranında net 2 milyar 660 milyon liralık artışla 47 milyar 851 milyon liraya, ihracat kredileri yüzde 13.6 oranında 4 milyar 889 milyon liralık artışla 40 milyon 953 milyon, ihtisas kredileri de yüzde 10 oranında 2 milyar 936 milyon liralık artışla 32 milyar 184.4 milyon liraya ulaştı. Son bir yılda ise en büyük artış yüzde 55.6 oranında 52 milyar 223.4 milyon lira ile işletme kredilerinde yaşanırken, tüketici kredilerinde de yüzde 41.6 oranında 42 milyar 662 milyon liralık artış olduğu belirlendi.

Nisan sonu itibariyle diğer yatırım kredileri 26 milyar 819 milyon, Fon kaynaklı krediler 5 milyar 280 milyon, iskonto ve iştira senetleri 4 milyar 165.8 milyon, ithalat kredileri 1 milyar 661.5 milyon, kıymetli maden kredileri 1 milyar 119.9 milyon, ihracat garantili yatırım kredileri 1 milyar 59 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. Aynı tarihte müşteri adına menkul değer alım kredileri 628 milyon, faktoring işlemlerinden alacaklar 487 milyon, kar zarar ortaklığı yatırımı 126.1 milyon, diğer kredilerin toplam tutarı ise 120 milyar 272 milyon TL oldu.

Sektör ana göstergeleri

Bankaların BDDK veri tabanına gönderdikleri kesinleşmemiş geçici verilere göre, Türk bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü Nisan 2011 itibariyle 1 trilyon 69 milyar 295 milyon TL'ye ulaştı.

Sektörün aktif toplamı, ocak-nisan döneminde yüzde 6.2 oranında 62 milyar 624 milyon, son bir yıllık dönemde ise yüzde 24.7 oranında 211 milyar 687 milyon TL artış gösterdi. Nisan 2011 itibariyle aktif kalemler içerisinde krediler 573 milyar 898 milyon TL ile en büyük ağırlığı oluştururken, menkul değerler de 275 milyar 659 milyon TL'lik bir bakiye arz etti. Sektörün toplam aktifleri içinde kredilerin payı, 2010 sonuna göre 1.4 puan, bir yıl öncesine göre de 4.5 puan artarak yüzde 53.7'ye yükseldi. Mevduatın krediye dönüşüm oranı da dört ayda 6.1 puan, son bir yılda 11.9 puanlık artışla yüzde 91.3'e kadar çıktı.

Yılın ilk dört ayında kredi hacmindeki genişlemeye karşılık, takipteki alacakların yüzde 5.6 ve menkul değerlerin yüzde 4.2 oranında azaldığı gözlendi. Bankacılık sektörünün dönem karı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19.3 artışla 6 milyar 921 milyon lira oldu. Sektörün geçen yıl nisan sonunda yüzde 20, yıl sonunda yüzde 19 olan sermaye yeterliliği standart oranı ise yüzde 17.9'a geriledi.