Köy yumurtasına yeni standartlar getirildi

ZEHRA ORUÇ

BURSA - Köy yumurtasına yeni standartlar geldi. 250 tavuğu olan üreticileri kapsayan yönetmeliğe göre, yumurtanın üretim tarihi belli olacak. Küçük üretici de büyükler gibi hijyen standardı sağlayacak. Resmi Gazete’de yayımlanan yeni yönetmelikle ‘köy yumurtası’ suistimallerinin de önüne geçilecek. Sektör temsilcileri ise bir yandan, “Vatandaş gerçek köy yumurtasına ulaşacak” değerlendirmesini yaparken, diğer yandan tabana yönelik hazırlanan kriterlerin köylüyü zora sokacağını söylüyor. Sistemin doğru şekilde sürdürülebilmesi için köylünün örgütlenmesi gerektiğine vurgu yapan üretici, nihai tüketiciye ulaşacak köy yumurtasının çiftlik yumurtasına göre yüzde 40 daha pahalıya satılacağını belirtiyor. 

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, kendi kümesindeki tavuklardan elde ettiği yumurtaları doğrudan tüketiciye veya bakkal gibi işletmelere satan küçük üreticiler için yeni standartlar getirdi. Tarım Bakanlığı’nın ‘Küçük Miktardaki Yumurtanın Doğrudan Arzına Dair Yönetmeliği’ önceki gün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmeliğe göre, az miktarda yumurta satan üreticiler de Tarım Bakanlığı’ndan izin alacak. Bu tip satış yapan küçük üreticilerin en fazla 250 tavuğu olabilecek. Yumurtalar için kuş gribi gibi hastalık vakalarına karşı büyük işletmelerin aldığı tüm tıbbi, veteriner ve hijyen önlemlerini almakla yükümlü olacak. 

Doğal renk ve kokusunu kaybetmiş, çürümüş, kokuşmuş yumurta ile kuluçka işlemi uygulanmış yumurta tüketiciye sunulmayacak. Üreticiler haftada en fazla bin 500 yumurta satabilecek ve üzerinde tavukların yumurtlama tarihleri belirtilecek ve bu tarihten itibaren yumurta en fazla 21 gün içinde tüketiciye ulaştırılacak ve maksimum 28 gün içinde tüketilecek. Üretici sadece kendi elde ettiği yumurtaların satışını yapabilecek. Yönetmeliğe uymayan işletmelerin izin belgeleri iptal edilecek. Bir dönem ‘köy yumurtası’ diye satılan yumurtaların, tesislerden alındıktan sonra saman ve tavuk pisliğine bulandırıldığı iddia edilmişti. Yönetmelikle bu tür kandırmacaların da önüne geçilecek. Küçük üreticiler, yem, veteriner tıbbi ürünleri, depolama ve atıklardan kaynaklanan bulaşmalara ve insan sağlığını etkileyebilecek hastalıklara karşı büyük işletmelerin de aldığı gerekli tüm önlemleri almak zorunda olacak. Yumurtalar, yumurtlamadan hemen sonra toplanacak ve hayvanların bulunduğu ortamlardan derhal uzaklaştırılacak.

Köylüyü zora koşacak bir uygulama
Bursa Ticaret Borsası Başkanı ve Matlı AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Özer Matlı, mikro üreticilerin hedef alındığı yeni yönetmelikte birtakım eksikliklerin olduğunu ileri sürerek, sistemin doğru şekilde sürdürülebilmesi için ilk adım olarak köylü üreticinin kooperatif çatısı altında örgütlenmesi gerektiğini vurguladı. Tamamen tabana yönelik geliştirilen uygulamanın, zaten zor şartlar altında üretim yapan köylüye fazladan maliyet getireceğini savunan Matlı, “Bahçesinde 200-250 tavuk yetiştiren köylü, sistem içerisinde kayıt tutacak, muhasebe tutacak, Tarım İl Müdürlüğü ile ilgili evrak oluşturacak. Yumurtayı satmaya kalktığında barkod oluşturacak, yem kayıtlarını tutacak. Tüm bunları değerlendirmeye aldığımızda uygulamaya temkinli yaklaşıyoruz. Köylü zaten yumurtadan elde edecek geliri bu işlemleri yürütmek için harcayacak. Köylünün kazancı olmayacak” değerlendirmesinde bulundu. Uygulamanın doğru uygulandığı takdirde köydeki insanlara 12 ay gelir getirecek bir yapı olduğunu savunan Matlı, “Küçük ölçekli üreticilerin yönetilmesi çok zor. İlk adımda bu üreticileri birleştirmek adına birlik veya kooperatifl eşmeye yönelik harekete geçilmeli. Teknik destek almaları, satış kısmında desteklenmeleri gerekiyor” diye konuştu.

Tüketici gerçek köy yumurtası aldığını bilecek
Bursa Ticaret Borsası Meclis Başkanı ve Aytav Aydın Tavuk-Et Paz. Tic. ve San. AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Aydın da yeni düzenlemenin yıllardır beklenen bir gelişme olduğunu belirterek, “Vatandaş satıcının köy yumurtası sattığını bilecek. Her yumurtanın üzerine tarih ve üretim kod numarası yazılacak. Üretici belirli bir adetin üzerinde üretim yapamayacak. Üretici kayıt altına alınacak. İkinci sınıf yumurtalar samanla harmanlanıp, köy yumurtası diye satılarak vatandaş aldatılıyordu. Bundan sonra suiistimallerin önüne geçilecek” dedi. Öte yandan, çiftlik yumurtası ile köy yumurtası arasında ciddi bir algı oluşacağının altını çizen Mehmet Aydın, bu algınını artacak maliyetle orantılı olarak yüzde 40 civarında fiyat farkı getirerek, karlılığı artıracağını sözlerine ekledi.