Kimya sektöründe de 'kırmızı hat sıkıntısı' var

SERCAN AKINCI

Son dönemde birçok sanayicinin şikayet ettiği ‘ürünlerin kırmızı hatta düşmesi’ olayı kimya sektöründe farklı bir boyuta ulaştı. Kimyacılar, ithal ürünlerinin rahat ve hızlı bir şekilde analiz edilebilmesi için İstanbul, İzmir ve Mersin gümrüklerine analiz cihazı hediye ettiler. Buna rağmen ürünlerin kırmızı hatta düşerek laboratuvarlara analize gönderildiğini gören iş adamları daha önce hediye ettikleri cihazların kullanılmadığını öğrendi. Kırmızı hatta düşen bir mala ardiye, harç maliyetleri de eklenince ortaya 1000 dolarlık ek maliyet çıkıyor. 

Hem zaman kaybı hem ek maliyet 

Türkiye’nin 2023 yılı ihracat hedefine ulaşması için çok kısa bir süre kaldığına dikkat çeken İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz, sektöre verilecek en büyük desteklerden birinin gümrükleme gecikmelerinin sona erdirilmesi olduğunu dile getirdi. Gümrüklerdeki işleri hızlandırmak adına yaklaşık 2 yıl önce gümrüklere laboratuvar cihazı hediye ettiklerini belirten Akyüz, “Şirketlerden gelen taleplerden sonra Gümrük Müsteşarlığı’na teklifi götürdük, cihazın özelliklerini anlattık. Bu cihazları alıp İstanbul, İzmir ve Mersin gümrüklerine hediye ettik ama kullanılmıyor” dedi. Plastik Sanayicileri Federasyonu (PLASFED) Başkanı Selçuk Aksoy da kırmızı hatta düşme konusunda çok fazla şikayet almaya başladıklarını belirtti. Gümrükte hız sağlansın diye cihazları hediye ettiklerini belirten Aksoy, “Şimdi bu cihazla ürünleri ayırt edemiyoruz diyerek cihazı kullanmayıp ürünleri kırmızı hatta düşürüp, laboratuvarlara analize yolluyorlar. Buna rağmen bizim hediye ettiğimiz cihaz bu ürünleri ayırt edebiliyor. ‘İthalatı kısmak için yapılan uygulamalarda kantarın topuzu kaçtı mı acaba’ diyoruz” diye konuştu. 

Aksoy’un bahsettiği ürünü ithal eden firma Penox Geri Dönüşüm Dış Ticaret. Şirket Suudi Arabistan’dan Türkiye’de üretimi olmayan düşük yoğunluklu polietilen ithal ediyor. Penox Geri Dönüşüm’ün sahibi İbrahim Dinç, 2013 yılında bu ürünü ithal ettiklerinde kırmızı hatta düşürülmesini anladıklarını söyleyerek şöyle dedi: 

“O zaman düşün yoğunluklu polietilenle yüksek yoğunluklu arasında vergi farkı vardı. Düşük yoğunlukludan yüzde 3 olarak alınan vergi yüksek yoğunlukluda yüzde 6.5’ti. Şimdi bu iki üründe de vergiyi 6.5’e getirdiler. Ayırmaya ihtiyaç duyulması bile yanlış. Kaldı ki bizim hediye ettiğimiz cihaz bu ürünleri ayırabiliyor.” 

Bir ürünün kırmızı hatta düşmesinin o ürüne ardiye ve harç masrafl arı düşünüldüğünde 1000 dolarlık ek maliyet yüklendiğini anlatan Dinç, 1 yıllık aranın ardından 2 hafta önce tekrardan kırmızı hatta düştüklerini söyledi. Ürünün 17 gün bekletildiği ifade eden Dinç, şöyle devam etti: 

“Bizim cihazlar bu maddeyi ayırt edebilirken bir de vergi dilimleri de aynıyken bu ürünü kırmızı hatta düşürmenin bir mantığı yok. Mersin’de üniversitede bu ürünü analiz edecek kimse olmadığı için İstanbul’a yolladılar. Ürünü 17 gün sonra çekebildik.” Bu sürede kayıplarının yaklaşık 15 bin dolar olduğunu anlatan Dinç, bu ürünü siparişleri yetiştirebilmek için iç piyasadan 1700 dolar yerine 2 bin 100 dolara tedarik ettiklerini belirtti. Ürün için ton başına 350 dolarlık fark ödediklerini kaydeden Dinç, bu sürede gecikmeler nedeniyle iptal yediklerini de sözlerine ekledi.