İzmir’de işsizlik kronikleşti

SEDAT ALP

İZMİR - Gediz Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nursel Aydıner Avşar’ın başta TÜİK olmak üzere istihdam verileri üzerinde yaptığı incelemeye göre İzmir’de işsizlik kronikleşen bir sorun haline geldi. Son 10 yılda Türkiye’nin 3’üncü büyük şehrinde işsizlik yüzde 14 ile ülke ortalaması olan yüzde 10.8’in üzerine çıktı.. Kentte işsizlik 2013’te ise yüzde 15.4’e yükseldi, Türkiye ortalaması ise yüzde 9.7 oldu. İzmir; Batman, Mardin, Siirt, Şırnak, Diyarbakır ve Şanlıurfa’nın ardından işsizliğin en yüksek olduğu 7’nci il oldu. İstanbul yüzde 11.2 işsizlik oranıyla 14’üncü, Ankara yüzde 10.2 ile 19’uncu sırada yer aldı. Avşar’ın tespitlerine göre İzmir, hem erkek hem kadın istihdamında Türkiye’nin gerisinde. 

Yüzde 22.5’lik kadın işsizlik oranıyla Türkiye birinciliği İzmir’in. 15-24 yaş arası genç nüfusta da tablo olumsuz. Gençlerde işsizlik ülke ortalaması yüzde 18.8, İzmir’de ise yüzde 26.9; kentte 4 gençten biri iş bulamıyor. Genç kadınlarda oran yüzde 37.4 ile daha da yüksek. 

3’te 1’i bir yıldır işsiz 

İzmir’de en yüksek işsizlik yüzde 18.7 ile lise ve dengi meslek okulu mezunları arasında. Üniversite mezunlarında işsizlik yüzde 13.2 ile yine Türkiye ortalamasının üstünde. Lise ve dengi meslek okulu mezunu kadınlarda işsizlik yüzde 29.6 iken, erkeklerde bu oran yüzde 12.9 düzeyinde. Üniversite mezunu kadınların yüzde 18.8’i işsizken, erkeklerde bu oran yüzde 8.9 ile daha aşağıda. 

İzmir, Doğu ve Batı Karadeniz illerinin ardından, uzun süreli işsizliğin en yoğun olduğu bölge: İşsizlerin yüzde 32’si bir yıldan uzun süredir iş arıyor. Kentte çalışanların işsiz kalmasında geçici işler başı çekiyor. 2013’te erkek işsizlerin yüzde 33’ü geçici bir işin sona ermesi, yüzde 25’i işten çıkarılma ya da işyerinin kapanması, yüzde 22’si ise işinden memnun olmadığı için; kadın işsizlerde de ise yüzde 29’u geçici bir işten ayrılma, yüzde 18’i içten çıkarılma, yüzde 28’i işinden memnun olmama nedenleriyle işlerinden ayrılmış. 

Yüksek iç göç arz yönlü baskıyı artırıyor 

Avşar, İzmir’de işsizliğin ülke ortalamasının üzerinde seyretmesi ve giderek artmasında göç ile işgücüne katılım oranının özellikle kadınlarda yüksek olmasının etkili olduğunu belirterek, “İzmir’e gelen yüksek iç göç, işgücü piyasası üzerindeki arz yönlü baskıyı artırıyor. Daha çok insanın iş aramasına ve bulamamasına yol açıyor. İstihdam yaratacak yatırımların yetersiz kalması da artan iş talebine cevap verilememesine ve işsizliğin yüksek seyretmesine yol açıyor” dedi.

Çözüm, istihdam kapasitesi yüksek sektörlerde 

Yrd. Doç. Dr. Nursel Aydıner Avşar, devlet teşviklerinin ve kamu yatırımlarının artırılması ile istihdam yaratma kapasitesi yüksek sektörlerin öncelikli olarak hedefl enmesinin, İzmir’de işsizlikle mücadelede başlıca çözüm yollarından biri olarak görülmesini önerirken, bunun yanında iş arayanların var olan açık pozisyonlarla eşleşmesinde önemli rol oynayan istihdam bürolarının ve meslek kursları gibi kurumsal yapıların daha etkin şekilde kullanılmasının önemine işaret etti.