İthalat hüllesine önlem geliyor

İbrahim EKİNCİ

İSTANBUL - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'ın, "Bizi düz duvara tırmandırıyorlar" dediği, AB ile serbest ticaret anlaşması (STA) yapan ülkelere karşı Türkiye de gardını alıyor.

Bu ülkelerde üretilen malların, AB üzerinden Türkiye'ye gümrüksüz veya gümrük avantajıyla girişlerinin önünü kesmek için "Telafi Edici Önlem Mekanizması" çalıştırılacak. İlk tedbiri Meksika'da üretildiği halde, Türkiye pazarına 'Alman malı' gibi giren Volkswagen Jetta'ya yüzde 10 vergi konulması oldu.

"Telafi Edici Önleme Mekanizması" ile Türkiye'ye "trafik sapması" olarak adlandırılan şekilde "AB malı" gibi giren üçüncü ülke mallarının tespit edilmesi ve önlem geliştirilmesi amaçlanıyor.

Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, bir süre önce yaptığı açıklamada, "AB ile serbest ticaret anlaşması yapan ülkeler bizi düz duvara tırmandırıyorlar" diyerek Türkiye'nin bu konuda önlemler alacağını söylemişti.

Çağlayan, Meksika'dan Jetta ithalatına toplu konut fonu getirilmesi, tekstil ithalatında telafi edici vergi gibi önlemler hatırlatılarak, dış ticarette benzer önlemler gündemde olup olmadığını sorulması üzerine şu açıklamayı yapmıştı:

"Gümrük Birliği'nden dayak yiyoruz. STA'lar konusunda Gümrük Birliği'yle belimizi kırmışız. Anlaşma yapılırken 'AB, başka ülkelerle STA yaparken Türkiye de dahil olur' denilmiş, bizimkiler, 'Güney Kıbrıs karşımıza gelir, anlaşma yapmak zorunda kalırız' korkusuyla bu şartı çıkartırmışlar. Şimdi AB gidip ülkelerle STA yapıyor, biz gidiyoruz yapmaya, yanaşmıyorlar. O şartın çıkarılması şimdi bizi meletiyor.

Güney Afrika, Meksika 11 yıl önce yapmış, bizimle STA'nın lafını bile ağızlarına almıyorlar. Tek kelime müzakere edemedik. Biz de uyanıklığa karşı tedbir aldık. Meksika'dan gelen Jetta olayı böyle. Gümrük Birliği'ni ihlal etmeden önlemlerimizi alacağız. Yeni stratejiler geliştiriyoruz. Bizi duvara tırmandıran varsa biz de ona göre adım atarız. Miktar yönünden fazla alımları gözden geçiririz."

Cari açık konusunda da önemli

Türkiye'nin ekonomideki en önemli kırılganlığı olarak görülen cari açığın temel nedeni olarak dış ticaret açığı görülüyor. Bu kapsamda Türkiye'ye trafik sapması yoluyla giren üçüncü ülke mallarına karşı önlem alınması önem taşıyor.

Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) yetkilileri, DÜNYA'ya yaptıkları açıklamada, "Ülkemizin haksız bir şekilde uğradığı vergi kaybının önüne geçmek amacıyla Telafi Edici Önlem Mekanizması oluşturulduğunu" söyledi.

DTM yetkililerinin açıklaması şöyle:

"Bilindiği gibi, AB ile STA imzalayan ülkeler menşeli ürünler AB üzerinden Türkiye'ye gümrüksüz satılabilmekte; ancak ülkemizle STA imzalamayan ülkelere yapılan ihracatımızda yüksek gümrük duvarlarıyla karşılaşıyoruz.

AB ile yapılan anlaşmalar Türkiye için geçerli olmadığından, Türkiye bu ülkelere serbest ihracat yapabilmek için bu ülkelerin her biri ile ayrı ayrı STA imzalamak durumunda kalıyor. Bu nedenle, ülkemizin haksız bir şekilde uğradığı vergi kaybının önüne geçmek amacıyla Telafi Edici Önlem Mekanizması oluşturuldu. Meksika menşeli binek otomobiller doğrudan Meksika'dan ithal edildiğinde yüzde 10 gümrük vergisi alınıyor. AB üzerinden ithal edilen Meksika menşeli bazı binek otomobillere uygulanması karara bağlanan ilave mali yükümlülük oranı, Gümrük Birliği kapsamındaki ortak tarifeler dikkate alınarak, yüzde 10 olarak belirlendi. Kararname yayımlandığı tarih olan 28 Nisan 2011'den 3 ay sonra, yani 28 Temmuz 2011 tarihinde yürürlüğe girecek."