İranlı yetkiliden Haniye yorumu: Küçük düşürüldük

Emre ERGÜL

Hamas’ın Siyasi Büro Şe­fi İsmail Haniye’nin, İran’ın başkenti Tah­ran’da kaldığı konuta isabet eden füzeyle öldürülmesinin üzerin­den iki gün geçti. Haniye için dün İran’da cenaze töreni düzenlenir­ken; dünya üç konuya odaklan­dı…

1) Gazze Savaşı, Ortadoğu’da çok ölçekli bir savaşa döner mi?

2) İran, başkentinde düzenlenen ha­va saldırısına nasıl müdahale ede­medi?

3) İran’ın İsrail’e cevabı na­sıl olacak?

Cenazeyle başlayalım… Haniye için dün Tahran’da bir tören dü­zenlendi. Haniye’nin cenaze na­mazını İran’ın dini lideri Ayetul­lah Ali Hamaney kıldırdı. Naaş daha sonra, Haneyi’nin 2018 yı­lından bu yana sürgünde yaşadı­ğı Katar’a götürüldü. Bir tören de başkent Doha’da düzenlendi.

Filistin davasının önemli isim­lerinden Haniye’nin İran’ın baş­kentinde, üstelik Devrim Muha­fızları’nın koruduğu bir konutta öldürülmesi, İran’ın güvenlik za­afiyetini ortaya koydu. Konuyu manşetine taşıyan ciddi Ameri­kan gazetesi The New York Times, “Saldırı, İran hükümeti için küçük düşürücü bir güvenlik başarısızlı­ğıdır” yorumunu yaptı.

İran tarafındaki sessizliği de tanınmış siyasetçi Ali Ekber Beh­maneş ile bir STK lideri olan Ali Vaez bozdu. İran Cumhurbaşka­nı Mesud Pezeşkiyan’ın kampan­yasının lideri olan Behmaneş, ga­zeteye verdiği demeçte aşağılan­dıklarına dikkat çekti: “Bu saldırı, İran’ın bölgedeki statüsüne atı­lan büyük bir tokat oldu. Ülkemi­zi küçük düşürdü, tüm güvenlik aygıtlarımızı baltaladı, istihba­ratta ciddi boşluk­larımız olduğunu gösterdi.”

Uluslararası Kriz Grubu’nun İran Proje­si Başkanı Va­ez de “Saldırı, İran’ın yeni cumhurbaşkanı için görevdeki ilk gününde büyük bir krize yol açıyor” diye konuştu.

Şimdi gözler Tahran’da…Çünkü Ayetullah Hamaney, Haniye’nin ölümünden dolayı kendilerini so­rumlu hissettiklerini söyleyip, in­tikam yemini etti. The New York Times’a göre, “İran, İsrail’e direkt füze saldırıları düzenleyebilir,” “İsrail’in kuzeyinde saldırılar dü­zenlemesi için Hizbullah’ı saha­ya sürebilir” ve/veya “Yemen’de­ki Husilere verdikleri desteği ar­tırıp, Kızıldeniz’deki saldırıları artırabilir.” Olası senaryo­larda da savaş önce Lüb­nan’a yayılır. Ardından Kızıldeniz’de güven­liği sağlayan Ame­rikan deniz kuv­vetleri de sa­vaşın içine çekilir…

“İran Cumhurbaşkanı’na görevindeki 10’uncu saatinde mesaj verildi”

 The New York Times’a konuşan Amerikalı bir yetkili, İsrail’in Hamas lideri İsmail Haniye’yi öldürmek için özellikle İran’I seçtiğine dikkat çekti. İşte yetkilinin sıraladığı iki neden:

1-Haniye, Katar’da yaşıyordu. Ancak İsrail, Katar’la ilişkile­rinden dolayı suikastı hiçbir zaman bu ülkede düşün­medi. Haniye, diğer Hamas liderlerinin aksine başka ülkelere ziyaretlerde bulunuyordu. İsrail, onca fırsat varken, İran’ı zora sokmak için 80 ülke­den temsicilerin katıldığı cumhurbaşkan­kanlığı yemin töreni seçti.

2-Bir mesaj da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’a verildi. Daha cumhurbaşkanlığının 10’un­cu saatinde Pezeşkiyan’a ‘İstediğimize istediğimiz yerde ulaşırız’ mesajı verildi. Pezeşkiyan, görevinin ilk gü­nünü güvenlik toplantıla­rıyla ge­çirdi.

Newsweek: Suikast Harris için kötü haber

Dünyaca ünlü Newsweek dergisi, İsmail Haniye sui­kastının Demokratlar’ın başkan adayı Kamala Har­ris üzerindeki etkisini kaleme aldı. Dergiye göre, Harris bugüne kadar İsrail’e destek vermekle Filistinlilere sempati duymak arasında ince bir siyaset yapıyordu. “Son 9 ayda Gaz­ze’de yaşananlar yıkıcı; ölü çocukların ve güvenlik için kaçan, bazen ikinci, üçüncü veya dördüncü kez yerle­rinden edilen çaresiz, aç insan­ların görüntüleri… Acılara sessiz kalmayacağım” diyen Harris’in suikast sonrası ABD’deki İsrail destekçile­rinden baskı göreceği dü­şünülü­yor.