İnşaat sektörünü demirde fiyat artışı endişesi sardı

Leyla İLHAN

İSTANBUL - Artan döviz kurlarından dolayı eylül ayında yeniden zam görmesi beklenen inşaat demiri, inşaat firmalarını endişelendiriyor. Yılbaşından bu yana demir fiyatlarının yüzde 26 ila yüzde 56 düzeyinde arttığı, artış hızının bu şekilde sürmesi halinde fiyatların yıl sonunda 2 bin TL'ye çıkabileceği belirtiliyor.

Fiyatların Katar ve Rusya'da düzenlenecek futbol şampiyonası ve olimpiyatlar nedeniyle, 2012 yılına kadar daha da artması bekleniyor.  Yıl başında, tonu 1.010 lira ile 1.250 lira arasında olan demirin fiyatı bugün 1.580 liraya seviyesine ulaştı. İnşaat firmaları demirin maliyetler içinde yüzde 10'luk paya sahip olduğunu belirtiyor. Artışın bu hızla gitmesi halinde fiyatların yıl sonuna doğru 2 bin TL seviyesine ulaşabileceği kaydediliyor. İnşaat firmaları bu nedenle devletin demirin ithalatını kolaylaştırıcı tedbirler alınması bekliyor.

Demir çelikçiler de ağustos ayı boyunca istikrarlı bir seviyede giden fiyatların, girdi maliyetleri ve döviz kuruna bağlı olarak eylül ayı içinde artabileceğini belirtiyor. Türkiye'nin en ucuz inşat demiri kullandığını savunan demir çelik sektörü yetkilileri ise inşaatçıların 'ithalatın önü açılsın' isteğinin gerçeği yansıtmadığını dile getirirken bugün sektörün birçok Avrupa ülkesinden Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında gümrüksüz demir-çelik ithalatı yapabildiğini belirtiyorlar.

Özsaya Grubu: Artış,  fiyatlara yansıtılmadı

İnşaat demiri fiyatlarına yılbaşından itibaren yüzde 50 oranında zam geldiğini kaydeden Özsaya Grubu Başkanı Süleyman Çetinsaya, "1.010 liradan aldığımız demir 9 ayda arttı. Daha önce 1.500 lira iken temmuz ayında 1.580 lira oldu. Şu anda demir zamlarını daire fiyatlarına yansıtmış değiliz. Ama diğer projelere yansıtacağız. Bu, inşaatlarda yavaşlamaya ve maliyetlerin artırılmasına neden olacak. Demir fiyatları, bu artış hızıyla giderse 2 bin liraya yükselebilir" değerlendirmesini yaptı.  Şu anda demirin maliyetler içindeki payının, yüzde 10 olduğunu kaydeden Çetinsaya, ithal demirin önünün açılması gerektiğini vurgulayarak "Devlet, demir ithalatında kolaylaştırıcı imkanlar sunmalı. Ancak o zaman iç piyasadaki demirin fiyatları aşağı doğru iner" dedi.

Ant Yapı: Konut alımı için uygun zaman

Ant Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Okay, şu anda artan demir fiyatından dolayı ürünlerine herhangi bir artış yapmadıklarını belirtirken, "Ama sınırları aşan oranda bir zam gelirse düşünülüyor. Demir fiyatlarının gerek Rusya gerekse de Arap ülkelerindeki olimpiyatlardan dolayı yıl sonuna doğru daha da artacağına dair duyum aldık. Bunun ekim-kasım gibi fiyatları artıracağı bekleniyor" dedi. Okay, "Metalin sadece kendisinden gelen bir zam var. Bir de doların yükselmesinden dolayı yüzde 20 oranında artınca metal ve metal ürünlerine toplam yüzde 30 zam geliyor. Dolayısıyla yıl sonuna kadar yüzde 10'luk maliyette gelen zamların fiyatlara yansıması sözkonusu. Fiyatlar açısından şu anda konut alımı için uygun bir dönem"diye konuştu.

Çolakoğlu: İnşaat demiri Türkiye'de ucuz

Çolakoğlu Metalurji Genel Müdürü Uğur Dalbeler ise demir fiyatlarının serbest piyasa tarafından belirlendiğini belirterek, burada en önemli unsurun hammadde fiyatları olduğunu söyledi. Dalbeler şu değerlendirmeyi yaptı: "Hammadde fiyatlarına bakmadan sadece inşaat demiri fiyatına bakarak karar vermeye çalışıyorlar. Hammadde fiyatlarında arış olursa  bunu mutlaka yansıtmak zorundasınız." Bu yıl boyunca inşat demiri fiyatlarının KDV dahil 1.350 lira ile 1.550 lira arasında dalgalandığını aktaran Dalbeler, "Kurun etkisi önemli. Ama bağlantıya özgü yapılan çalışmalar sonucu fiyatlar belirlenir" dedi. Yarın için  kimsenin inşaat demiri fiyatının ne olacağını bilmediğini dile getiren Dalbeler, "Türkiye ürettiği demirin üçte birini iç piyasada,  üçte ikisini ise ihracata  yönlendiriyor. Esas belirleyici unsur ihracat fiyatları yani dünya fiyatları. Ancak şu anda Türkiye dünyada inşaat demirinin en ucuz satıldığı ülkelerden biri" diye konuştu. 

Kur etkiledi, eylülde fiyatlar artar

Demir Çelik Üreticileri Derneği (DEÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan temmuz-ağustos döneminde inşaat demiri fiyatlarının yüzde 4-5 oranında arttığını belirterek, "Ağustos, Ramazan'ın da etkisiyle istikrarlı geçti. Ancak talep ve girdi maliyetlerine bağlı olarak fiyatlar inip çıkabiliyor. Döviz fiyatları da demiri etkiliyor. Doların artışından dolayı sadece Ağustos ayı boyunca TL bazında 50-60 lira etkilendi. Ancak piyasanın yönü eylülde belli olacak. Kurlardaki artıştan dolayı bu ay da demir fiyatlarında sınırlı bir artış olabilir" dedi.

Rusya ve Ukrayna'dan ithalat haksız rekabet yaratır

İnşatçıların ithalatın önü açılsın şeklindeki isteklerin değerlendiren Çolakoğlu Metalurji Genel Müdürü  Uğur Dalbeler, Türkiye'nin Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) gereği Romanya'dan, Bulgaristan'dan Yunanistan'dan yani Avrupa topluluğundan gümrüksüz ithalat yapabildiğini, aynı şekilde bu STA'ların yapılacağı diğer ülkelerle de yapılması mümkün olduğunu belirterek "Fakat Rusya ve Ukrayna'dan yapalım deniliyor. Ancak bu ülkelerdeki iç piyasa fiyatları Türkiye'deki iç piyasa demiri fiyatlarından daha yüksek. Ayrıca Ukraynalılar ve Ruslar hurdanın Türkiye'ye gelmesini engellemek için ihracata vergi getirdiler. Kendi üreticilerine sübvansiyon uygulamaktalar. Bir de haksız rekabetin yapıldığı bir ülkeden ithalata kapıları açmak kendi sektörümüzü haksız şekilde baltalamak anlamına gelir" yorumunu yaptı.