FOX TV’den NOW TV’ye geçişin nedeni 71.3 milyar dolarlık anlaşma

Emre ERGÜL

Türk televizyonculuk tarihinde 17 yıllık bir defter kapandı, yeni bir sayfa açıldı… Amerikan merkezli yayın kuruluşu FOX TV’nin ismi, 12 Şubat’tan itibaren değişti. Kanal, bundan sonraki yayın hayatını NOW TV ismiyle sürdürecek. 1993-2007 yılları arasında yayın yapan TGRT’nin yayın haklarını devretmesinden sonra FOX TV, 24 Şubat 2007’de doğmuştu. 17 yıl sonra Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) isim ve logo değişikliğini onayladı. The Walt Disney Company grubunun kanalı FOX TV, resmen NOW TV oldu.

Değişikliğin hayırlı olmasını dilerken; biz de “Bunun sebebi ne?” sorusuna yanıt bulmak için kaseti başa saralım ve iki büyük medya-eğlence devi olan The Walt Disney Company ile Avustralyalı medya patronu Rupert Murdoch arasında 2017’de başlayıp, 2019’da sona eren satış görüşmelerini hatırlayalım… Tarih 6 Kasım 2017… The Walt Disney Company’nin Murdoch’a ait “21st Century FOX” şirketini satın almak için görüşmelere başladığı iddia edildi.

Anlaşma sağlandığı takdirde, şirket bünyesindeki 20th Century FOX film ve televizyon stüdyoları, aralarında FX ve FOX Networks Group’un da olduğu Amerikan TV kanalları ile Star India TV’nin tamamı; National Geographic Partners ile Hulu’nun da yüzde 30’ar hisseleri Disney’in olacaktı. 10 gün sonra üç grup daha, Comcast, Verizon ve Sony de satışa dahil olup, tekliflerini sundu. Verizon’la Sony yarıştan erken koparken, Comcast iddiasını sürdürdü. Ancak bir sorun vardı: Comcast, NBC’nin de sahibiydi ve 21st Century FOX’u alması, rekabet kanunlarına aykırıydı.

Hukuki bir gerekçe de bulamayınca, Comcast 11 Aralık’ta teklifini geri çekti. 14 Aralık 2017’de de Disney’le FOX’un 52.4 milyar dolarlık bir anlaşmaya vardığı, ancak devir-teslim görüşmelerinin sürdüğü duyuruldu. Tarih 7 Mayıs 2018… Comcast pes etmiyor ve rekabet yasasına karşı bünyesindeki kanal sayısını azaltıp FOX’u dahil etme formülü geliştirip bankalarla kredi görüşmelerine başladı. Comcast bu kez Murdoch’un karşısına 65 milyar dolarlık teklifle geldi. Davalar açıldı…

Haziran ayında Disney, mahkemeden “2017 anlaşmasını revize etme” hakkı kazandı. Bu kez Disney el yükseltti ve 71.3 milyar dolar teklif etti. Bu Comcast’in teklifinden yüzde 10 fazlaydı. Onlarca dava, sayısız duruşma ve binlerce saatlik toplantıların ardından takvimler 20 Mart 2019’u gösterdiğinde, anlaşma resmen duyuruldu. Özetin özeti şu: Bugün Amerika’da, Fransa’da halihazırda FOX kanalları var. Ancak onların sahibi Murdoch.

Anlaşmayla bazı Latin Amerika ve Avrupa ülkeleri ile Türkiye’deki FOX’ların sahibi ise Disney… 2019 anlaşmasından sonra FOX Corporation adlı bir şirket kuruluyor ve Disney ile Murdoch, ABD’deki antitröst yasaları kapsamında FOX markasını satışa konu etmiyor. Anlaşmaya, “Disney’e, kendisine geçecek tüm FOX markalarının isimlerini değiştirmesi için 5 yıl süre tanınmıştır” maddesi ekleniyor. Süre, 2024’te dolduğu için de Türkiye’deki FOX TV, NOW TV oluyor…

Rupert Murdoch kimdir?

1931 yılında Avustralya’da doğan Rupert Murdoch, Adelaide kentinde babasına ait yerel News gazetesinde stajyerlikle medyaya adım attı. 1952’de babasının ölümüyle gazetenin başına geçti. 1950 ve 1960’larda Avustralya ve Yeni Zelanda’da yeni gazeteler alarak veya çıkartarak büyüdü. 1969’da News of The World gazetesinin sahibi oldu, Birleşik Krallık’a adımını attı. Medya patronluğunu ABD’ye taşımak için 1985’te Avustralya vatandaşlığından çıktı, ABD vatandaşı oldu. 1990’larda da rotayı Asya ve Güney Amerika’ya kırdı. 92 yaşındaki Murdoch’un bugün 50’den fazla ülkede 800’den fazla medya şirketi bulunmaktadır.

Tarihin en bilindik markalarından biri 2020’de sona erdi

20th Century FOX… Birçok sinema filmi öncesinde görülen eğlence dünyasının en bilindik markalarından biriydi. Disney, Murdoch’la yaptığı anlaima kapsamında 12 Ağustos 2020’de bu ismi “öldürdü” ve “20th Television”la yola devam etti.

Avrupa’da “Star” diye devam ediliyor

Mart 2019'da yapılan anlaşmanın bir parçası olarak, Avrupa'daki FOX kanalları artık Disney'in Disney+ uygulamasında da benimsediği Star adı altında yeniden markalaştı. İki ülkede FX ismi tercih edildi. Türkiye’de “Star” ve “FX” adlı TV kanalları olduğu için bu iki isim düşünülmedi. “Star”da diretilseydi, Doğuş Grubu’nun Star TV’siyle anlaşmaya gitmek zorunda kalınacaktı. Bu durum da isim karışıklığı ve rekabete aykırı sonuçlar doğurabilirdi.

İki ülkede FX ismini aldı

BELÇİKA: FOX Belgium’un adı, 1 Kasım 2023’ten bu yana Star Channel.

BULGARİSTAN: Komşuda yayın yapan FOX, FOX Crime ve FOX Life, 1 Ekim 2023 itibarıyla Star Channel, Star Crime ve Star Life oldu.

FİNLANDİYA: FOX Finnish, Ocak 2023’te ismini Star Channel olarak değiştirdi.

HOLLANDA: FOX Netherlands da Belçika ile aynı tarihte Star Channel ismine döndü.

İSPANYA: Kanalın ismi FOX Spain’di. 7 Şubat’ta Star Channel oldu.

LATİN AMERİKA: Bölgede yayın yapan FOX TV, FOX Life ve FOX Premium, 22 Şubat 2021’de Star Channel, Star Life ve Star Premium isimlerini aldı.

POLONYA: Tarih 7 Kasım 2023… FOX Poland, isminden “O”yu attı ve FX oldu. Ülkede Stars adlı bir kanal olduğu için Star Channel ismi düşünülmedi.

 PORTEKİZ: FOX Portugal’ın ismi, 7 Şubat’tan bu yana Star Channel.

SIRBİSTAN: FOX Serbia, 1 Ekim 2023’te Star Channel’a döndü.

YUNANİSTAN: Komşuda zaten Star isimli bir TV kanalı olduğu için FOX Greek, geçen yılın sonunda FX oldu.

Balkanlarda toplu değişim oldu

Digital TV Europe’un haberine göre, FOX’ların en hızlı ve en kapsamlı değişimi Balkanlarda yaşandı. 3 Ekim 2023’te şu açıklama yapıldı: “Daha önce FOX adı altında pazarlanan 4 kanal artık Star Channel, Star Life, Star Crime ve Star Movies olarak anılacak. Kanallar Bulgaristan, Hırvatistan, Sırbistan, Slovenya, BosnaHersek, Kuzey Makedonya, Karadağ, Kosova ve Arnavutluk'ta mevcut.”