Fed'den 600 milyar dolarlık riskli adım

İSTANBUL – Küresel piyasalarının haftalardır beklediği ABD'nin 'ikinci niceliksel gevşeme' kararı dün açıklandı. ABD Merkez Bankası (Fed), zayıflayan ekonomiye destek olmak amacıyla Hazine kağıdı satın alınmasına yönelik yeni bir plan duyurdu. Fed aldığı parasal genişleme kararıyla, Büyük Buhran'dan sonra yaşanan en büyük kriz sonrasında zor günler geçiren tüketici ve şirketlerin borçlanma maliyetlerini aşağıya çekmeyi ve deflasyon ile mücadele etmeyi hedefliyor.

Analistler, Fed'in tehlikeli sularda yüzdüğünü ve istediği sonucu almazsa, cephanesini tüketme ve güvenilirliğini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısı yapıyor. Fed'in açıklamasından sonra Amerikan borsaları gerilerken, dolar euro karşısında hızla gerilemeye başladı.

Fed'in para politikası konusunda karar organı olan Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC), iki gün süren toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Fed ikinci parasal genişleme programıyla 2010'un ikinci yarısına kadar 600 milyar dolarlık Hazine tahvili alımı gerçekleştireceğini duyurdu.

Fed, Aralık 2008-Mart 2010 arasında uyguladığı ilk tahvil alım programında 1.75 trilyon dolar tutarında tahvil almıştı. FED açıkladığı yeni 600 milyar dolarlık program çerçevesinde ayda ortalama 75 milyar dolar tutarında Hazine kağıdı alacak. Bu alımlar 1.5 yıl vadeden 30 yıl vadeye kadar tüm Hazine kağıtlarında uygulanabilecek. Fed yetkilileri alınacak tahvillerin ortalama vadesinin 5-6 yıl olmasının beklendiğini belirtirken, programın ihtiyaca göre ayarlanmaya devam edileceğini de vurguladılar.

Fed ayrıca elindeki mortgage menkul kıymetlerinden elde ettiği gelirlerin yeniden yatırıma yönlendirilmesi çerçevesinde 250-300 milyar dolar tutarında daha Hazine kağıdı alacak. Böylece 2011 2. çeyrek sonuna kadar yapılacak toplam alım 850-900 milyar dolara ulaşacak.

Fed'den yapılan açıklamada, işsizlik oranının yüksek, enflasyonunsa düşük olduğu belirtilirken, ekonominin hayal kırıklığı yaratacak kadar yavaş bir iyileşme performansı gösterdiğine işaret edildi. Fed, faiz oranlarını sıfır ve yüzde 0.25 aralığında bıraktı.

Fed aldığı parasal genişleme kararıyla, Büyük Buhran'dan sonra yaşanan en büyük kriz sonrasında zor günler geçiren tüketici ve şirketlerin borçlanma maliyetlerini aşağıya çekmeyi hedefliyor. ABD'de

ara seçimlerde devletin yetkilerinin daraltılması yanlısı Cumhuriyetçi Parti'nin Kongre'de çoğunluğu ele geçirmesi, ekonomiyi destekleyici yeni harcamaların Kongre tarafından onaylanmayacağı beklentisinin kuvvetlenmesine neden oldu.

Devletten teşvik gelmemesi halinde, ABD ekonomisini destekleyici adım atabilecek tek kuruluş olarak Fed kalıyor. ABD'nin ana borçlanma araçlarından olan Hazine tahvillerinin yaklaşık yüzde 12.5'i Fed'in elinde bulunuyor. ABD'de gösterge faizin ve tahvil getirilerinin uzunca bir süre oldukça düşük kalacağını öngören yatırımcılar, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu gelişmekte olan ülke piyasalarına yönelerek bu ülkelerin para birimlerinin değer kazanmasına yol açtılar. İhracatta rekabet sorunlarıyla karşılaştıklarını söyleyen gelişmekte olan ülkeler ise Fed'in atacağı adımlardan rahatsız.