Faiz oranı riski standart rasyosu yüzde 20'yi aşamayacak

ANKARA - Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosu, 1 Temmuz 2012 itibariyle yüzde 20'yi aşamayacak. Yüzde 20'nin azami oranda aşılması durumunda, bir önceki dönem de "azami oranda aşım yaşanmış" veya "önceki 12 aylık dönem içerisinde iki defa azami oran aşılmış" ise son dönem aşım tutarı aynı döneme ilişkin sermaye yeterliliği standart oranının hesaplamasında özkaynaklardan indirilecek.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı. Bankacılık hesaplarında yer alan bilanço içi ve bilanço dışı pozisyonlardan kaynaklanan faiz oranı riskinin standart şok yöntemiyle ölçülmesine ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanan Yönetmelik, oransal sınır, hesaplama şekli ve bildirim konularına açıklık getirildi.

Yönetmelikte, "bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosu" şöyle tanımlandı:

"Faize duyarlı bankacılık hesaplarında yer alan pozisyonların nakit akışları üzerinden bildirim cetveline yerleştirilmesi sonrası elde edilen net pozisyon tutarlarının pozitif ve negatif standart şok uygulanması sonucu elde edilen iskonto oranları ile indirgenmiş tutarlarının, net pozisyon tutarlarının şok uygulanmamış iskonto oranları dikkate alınarak indirgenmesi neticesinde elde edilen tutarlardan farklarının vadeler ve para birimleri bazında toplamının özkaynaklara bölünmesi suretiyle hesaplanan rasyolardan banka için en büyük zararı oluşturan rasyo."

Yönetmeliğe göre 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosu yüzde yirmiyi aşamayacak. Kurul, bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosunu banka ya da banka grubu bazında farklılaştırmaya yetkili olacak.

1 Eylül 2011 tarihinden itibaren bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosu, her ayın son günü itibarıyla hesaplanacak.

Bildirim cetveli Türk Lirası ve dolar ile euro para birimlerinin Türk Lirası karşılıkları olmak üzere üç farklı para birimi üzerinden doldurulacak. Diğer yabancı para cinsinden varlık ve yükümlülükler, ilgili çapraz kurun kullanılması suretiyle euro cetvelinde dikkate alınacak. Pozisyonların Türk Lirası karşılıklarının hesaplanmasında, hesaplama tarihi itibarıyla, Türkiye Muhasebe Standartları ile Kanun uyarınca yürürlüğe girmiş düzenlemelerde belirtilen değerleme esası uygulanacak. Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosunun hesaplanmasında, bankalarca Kuruma bildirilen son dönem özkaynak tutarı dikkate alınacak.

Denetime hazır bulunacak

Bankalar, 1 Eylül 2011 itibariyle bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosunun hesaplanmasında, alım satım ve bankacılık hesaplarını ayrıştırabilecek detayda vade ve para birimi bazında yeterli bilgileri, hesaplama dışında bıraktıkları bilanço içi ve bilanço dışı kalemleri, hesaplamaya dahil edilmesi belirli varsayımlar gerektiren borçlu cari hesap, kredili mevduat hesabı, kredi kartı alacakları ve diğer varlık ve yükümlülüklerin hesaplama kapsamında dikkate alınmasına ilişkin bilgiler ile indirime esas oranların belirlenmesinde kullanılan yönteme ilişkin bilgileri güncel şekilde denetime hazır bulunduracak.

Kurul belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde, Kanun uyarınca yürürlüğe konulan düzenlemelere göre ana ortaklık niteliğine sahip olan ve konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü bulunan bankalardan bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosunun konsolide özkaynak hesaplama dönemleri itibarıyla konsolide olarak da hesaplanmasını istemeye yetkili olacak.

Oransal sınıra uyumsuzluk

Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosu için belirlenen yüzde 20 sınırının azami oranda aşılması halinde gelişen "bir önceki dönem azami oranında aşım bulunması veya önceki 12 aylık dönem içerisinde iki defa azami oranın aşılması" gibi durumlardan herhangi birinde, son dönem aşım tutarı aynı döneme ilişkin sermaye yeterliliği standart oranının hesaplamasında özkaynaklardan indirilecek. Bu uygulama 1 Temmuz 2012'den itibaren hayata geçecek.

Bankalar aşımın nedenlerini, aşımın giderilmesine yönelik alacakları tedbirler ile birlikte, bildirim cetvelini süresi içinde Kurum'a gönderecek. Özkaynaklarda meydana gelebilecek düşüşler nedeniyle azami oranda aşım oluşması ve şartların gerektirmesi halinde, bu aşımlar Kurumca belirlenecek bir süre içerisinde giderilecek. Yapılacak denetimlerde, bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosunun tutturulmasına yönelik fiktif işlem yapıldığının tespit edilmesi halinde, bu işlemlere karşılık gelen tutarlar geriye yönelik olarak varlık ve yükümlülüklerden düşülmek suretiyle ilgili döneme ilişkin rasyo yeniden hesaplanacak. Bu maddenin uygulanmasında işlemin fiktif olup olmadığı, işlemin ekonomik mantığı ve işlemin tarafları göz önünde bulundurularak belirlenecek.