Eylülde zam şampiyonu domates

ANKARA - Eylül ayında marketlerde fiyatı en çok artan ürün domates, fiyatı en çok düşen ürün ise limon oldu.

Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin (TZOB) gıda fiyatları ve aylık fiyat değişimlerine ilişkin açıklamasına göre, Eylül ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı yaş sebze ve meyvede yüzde 262,2 ulaştı. Ürün grupları itibarıyla bu oran, yaş sebze ve meyvede yüzde 262,2, baklagillerde yüzde 214,6, pirinçte yüzde 198,5, kurutulmuş ürünlerde yüzde 409,3, hayvansal ürünlerde ise yüzde 203'lere çıktı.

Eylül ayındaki market fiyatlarına bakıldığında 11 üründe fiyat değişimi görülmezken, 2 üründe azalma, 16 üründe ise fiyat artışı oldu. Elma, kavun, karpuz, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, yumurta, süt, tavuk eti ve toz şeker fiyatlarında değişim görülmezken, kuru kayısıda yüzde 1,5, limonda ise yüzde 34,7 fiyat düşüşleri görüldü.

Buna karşılık, domateste yüzde 64,6, patateste yüzde 22, patlıcanda yüzde 19,5, salatalıkta yüzde 18,5, soğanda yüzde 18,4, havuçta yüzde 17,9, yeşil fasulyede yüzde 10,3, sivri biberde yüzde 10, kuzu etinde yüzde 5,1, dana etinde yüzde 4,1, fındıkta yüzde 3,9, armutta yüzde 3,8, şeftalide yüzde 3,4, kuru üzümde yüzde 3,4, kuru incirde yüzde 3,3, kuru fasulyede yüzde 1,1 fiyat artışı oldu.

Üretici fiyatları

Eylül ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında ise 5 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 4 üründe azalma, 18 üründe ise fiyat artışları oldu. Şeftali, kuru kayısı, kuru incir, süt ve kavunda fiyat değişimi görülmezken, domateste yüzde 88, patateste yüzde 50, soğanda yüzde 38,3, kırmızı mercimekte yüzde 37,6, yeşil fasulyede yüzde 31,7, salatalıkta yüzde 30,7, sivri biberde yüzde 25,6, kuru fasulyede yüzde 25,6, patlıcanda yüzde 24,4, havuçta yüzde 17,2, yeşil mercimekte yüzde 12,5, yumurtada yüzde 8,3, karpuzda yüzde 8,1, dana etinde yüzde 5,8, armutta yüzde 5,4, kuru üzümde yüzde 3,7, nohutta yüzde 3,6, kuzu etinde ise yüzde 3,1 fiyat artışı yaşandı. Buna karşılık, fındıkta yüzde 6,5, elmada yüzde 9,2, pirinçte yüzde 10,8, limonda ise yüzde 19,7 fiyat düşüşleri görüldü.

Açıklamaya göre, üretici fiyatlarında düşüş görülen ürünlerden pirinçte, Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından henüz fiyat açıklanmadığı için hasat ve arzdaki artışla birlikte serbest piyasada fiyatlar yüzde 10,8 gerilerken, elmada ve limonda ise hasadın başlamış olması ile birlikte arzdaki artışa bağlı olarak fiyatlar düştü.

Fiyat artışları mevsim değişikliğine bağlı

Eylül ayında yapılan değerlendirmede, belirli meyvelerdeki fiyat artışlarının iklim değişiklerine bağlı olduğu açıklamaya kaydedilirken, mevsim normallerinin üzerinde seyreden yağışların da buna etkisi olabileceği belirtildi. Açıklamada "örtü altı ürünlerinin ise henüz hasadına başlanılmamış olması nedeniyle arzda yaşanan daralma da fiyat artışına yol açmıştır" ifadelerine yer verildi.

Üreticilerin ürettikleri üründen hak ettikleri geliri elde edemediğine değinilen açıklamada, tüketicilerin bu ürünleri pahalıya tüketmek durumunda kaldığı ve alım gücü azalan tüketicilerin bu ürünlerden bir kısmına erişemediği için dengeli beslenemediği belirtildi.