En çok gelir tv yayın haklarından gelecek

ANKARA - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın adaylık sürecini başlatmasının ardından, İstanbul, 5. kez dünyanın en büyük spor organizasyonu Yaz Olimpiyat Oyunlarının adaylık heyecanını yaşayacak. Evsahipliği hakkının kazanılması halinde, İstanbul ve Türkiye, maddi gelirin yanı sıra altyapı, tesisleşme, turizm, kültür, uluslararası alanda imajın güçlendirilmesi ve sportif başarı gibi birçok alanda büyük kazanımlar sağlayacak.

Olimpiyatlardan elde edilen gelirin büyük bölümünü televizyon yayın hakları oluşturuyor. Son dönemde teknolojide ve televizyon yayıncılığındaki gelişmelerin ardından büyük organizasyonlarda televizyon haklarından elde edilen gelir de önemli ölçüde arttı.

1960 Roma Olimpiyatlarında 1,2 milyon dolar olan yayın hakları geliri, Los Angeles 1984'te 287 milyon dolara ulaştı. Teknolojide son yıllardaki gelişmelerle Atina 2004'te 1,5 milyar dolara çıkan yayın hakları gelirleri, Pekin'de 2008'de düzenlenen ve HD sistemle yayın yapılan son olimpiyatlarda 1,737 milyar dolar oldu.

Londra'da 2012'de düzenlenecek olimpiyatlarda bu alanda rekorun kırılması bekleniyor. İngiliz yetkililer, televizyon yayın haklarından 2,58 milyar dolar elde edileceğini tahmin ediyor.

ABD Olimpiyatların yayın hakları konusunda en büyük alıcı durumunda. Olimpiyatların toplam yayın gelirlerinin yarısından fazlası ABD'den geliyor.

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) yayın hakları gelirlerinin yaklaşık yüzde 10'unun alıyor. Kalan kısım ise oyunlara evsahipliği yapan kentin organizasyon komitesi, diğer ülkelerin olimpiyat komiteleri ve uluslararası federasyonlar arasında paylaştırılıyor. Ev sahibi kentin organizasyon komitesi bu payın yaklaşık yarısını alıyor.

Sponsorluk gelirleri

IOC, yayın hakları dışında kalan sponsorluk gelirlerini 2 şekilde elde ediyor. IOC, uluslararası sponsorlukları kapsayan dört yıllık bir programdan ve organizasyonu düzenleyen ülkenin olimpiyat komitesi tarafından verilen yerel sponsorluklardan faydalanıyor.

IOC ilk kısımdaki uluslararası sponsorluk paketlerini dört yıllık paketler halinde satıyor. Sponsor olan firmalar, dört yılda bir kış, bir de yaz olimpiyatının uluslararası ortağı oluyor.

Bu sponsorluk gelirlerinde de televizyon yayınların daha geniş kitlelere ulaşması ve teknolojideki gelişmelere paralel olarak önemli artışlar meydana geldi.

Uluslararası sponsorluk programının gelirlerinin yaklaşık yüzde 8'i IOC'ye veriliyor ve kalan kısım yine evsahipliği yapan kentin organizasyon komitesi, diğer ülkelerin olimpiyat komiteleri ve uluslararası federasyonlar arasında paylaştırılıyor.

Olimpiyatlara evsahipliği yapacak ülke, bilet satışı ve lisanslı ürünlerden de önemli miktarda gelir sağlıyor. Tüm bu gelirler oyunların masraflarının önemli bir bölümünü karşılayabiliyor.

Son olimpiyat maliyetleri

Çin, Pekin 2008 için 38 milyar dolardan fazla harcama yaparak başkent Pekin'i oyunlara hazırladı. Oyunları izlemek için kente gelen turistlerin, yaklaşık 5 milyar dolarlık harcama yaptıkları tahmin ediliyor.

Pekin'deki olimpiyatlarda, lisanslı ürünler için 800 satış noktası oluşturuldu ve internet sitesinde 5 bin çeşit ürün satışa sunuldu.

Atina 2004'te ise oyunların maliyetinin 4,5 milyar euro olması planlanmış, ancak maliyet 9 milyar euroya ulaşmıştı.