Dört çeyrek kesintisiz büyüdük

İSTANBUL - Türkiye ekonomisi, üçüncü çeyrekte yüzde 6.6 beklentisine karşın yüzde 5.5 büyüdü.

2010 yılının üçüncü üç aylık döneminde; sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 5.5'lik artışla 28 milyar 762 milyon TL oldu. Üçüncü çeyrekte cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 13.6'lık artışla 298 milyar 89 milyon TL olarak gerçekleşti.

2010 yılının ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 15.4'lük artışla 808 milyar 192 milyon TL olarak gelirken, sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 8.9'luk artışla 77 milyar 799 milyon TL oldu.

Mevsim ve takvimden arındırılmış büyüme yüzde 1.1

Öte yandan takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH 2010 yılı üçüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6.4'lük artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki döneme göre yüzde 1.1 arttı.

Ekonomi 4 çeyrektir kesintisiz büyüyor

Bu arada Türkiye ekonomisi, son 4 çeyrektir kesintisiz büyümeyi sürdürdü. 2009 yılının son çeyreğinde yüzde 6, 2010 yılının ilk çeyreğinde yüzde 11.8, 2010 yılının 2'inci çeyreğinde yüzde 10.2 büyüyen Türkiye ekonomisi, 3'üncü çeyrekte hız kesse de yüzde 5.5 büyüdü. 2009 yılının ilk çeyreğinde yüzde 14.6 küçülmeyle Cumhuriyet tarihinin en büyük daralmasını yaşayan Türkiye ekonomisi, bilindiği üzere 4 çeyrek üst üste küçülmüştü.

TÜİK'in son revize rakamlarına göre 2009 yılının son çeyreğinde yüzde 7, 2009 yılının 1. çeyreğinde yüzde 14.6, ikinci çeyreğinde yüzde 7.6, 2. çeyreğinde yüzde 2.7 küçülmüştü. Böylece Türkiye ekonomisi o dönemde, Avrupa'da kabul edildiği biçimiyle (iki dönem üstüste küçülme yaşanması halinde) teknik olarak resesyona girmişti.

En fazla büyüme inşaat sektöründe

Türkiye ekonomisinde 2010 yılının üçüncü çeyreğinde en fazla büyüme gösteren sektör, inşaat sektörü oldu. 2009 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 18,2 oranında daralan inşaat sektörü, bu yılın aynı döneminde baz etkisinin de belirleyiciliğiyle yüzde 24,6 oranında büyüme gösterdi.

2009 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 9,8 oranında büyüyen balıkçılık sektöründe de bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 13,0 oranında büyüme görülürken, geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 9,5 oranında büyüyen dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri bu yılın aynı döneminde yüzde 12,7 büyüdü.

Geçen yıl üçüncü çeyrekte 4,2 oranında daralan imalat sanayisinde, bu yılın aynı döneminde yüzde 8,7 oranında büyüme yaşandı.

Aynı dönemde büyüme rakamları madencilik ve taşocakçılığında yüzde 0,1, elektrik, gaz, sıcak su üretimi ve dağıtımında yüzde 11,4, toptan ve perakende ticarette yüzde 7,5, oteller ve lokantalarda yüzde 0,7, ulaştırma, depolama ve haberleşmede yüzde 6,7, mali aracı kuruluşların faaliyetinde yüzde 6,4, konut sahipliğinde yüzde 2,7, gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetlerinde yüzde 1,5, ev içi personel çalıştıran hanehalklarında yüzde 0,1, vergi-sübvansiyonlarda yüzde 8,2 büyüme meydana geldi.

2010 yılının üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre tarım, avcılık ve ormancılık sektöründe yüzde 0,8, kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik sektöründe 0,1, eğitimde yüzde 0,5, sağlık işleri ve sosyal hizmetlerde yüzde 1,1, diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetlerinde yüzde 0,6 daralma kaydedildi.

İlk iki çeyrekte revizyon

Türkiye İstatistik Kurumu, 2010 yılı 1. ve 2. çeyreğe ilişkin GSYH rakamlarında revizyon yaptı. Buna göre 2010 yılı 1. çeyrekteki gayri safi yurtiçi hasıla değeri cari fiyatlarla yüzde 16'lık artışla 241 milyar 274 milyon TL, sabit fiyatlarla yüzde 11.8'lik artışla 23 milyar 357 milyon TL oldu. Daha önce cari fiyatlarla birinci çeyrek büyüme oranı yüzde 16.2, sabit fiyatlarla yüzde 11.7 olarak açıklanmıştı.

Yapılan düzeltmeyle 2. çeyrek gayri safi yurtiçi hasıla değeri cari fiyatlarla yüzde 17'lik artışla 268.3 milyar TL, sabit fiyatlarla yüzde 10.2'lik artışla 25.7 milyar TL oldu. Böylece daha önce sabit fiyatlarla yüzde 10.3 olarak açıklanan 2. çeyrek büyüme oranı yüzde 10.2'ye, cari fiyatlarla yüzde 17.1 olarak açıklanan büyüme oranı ise yüzde 17'ye gerilemiş oldu.

Çağlayan: Yıl sonunda yüzde 7,5 büyürüz

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, "Büyüme rakamı benim ve birçok ekonomiyle ilgili sözü olan arkadaşımızın düşündüğünün altında bir rakam olmuştur" dedi.

Bakan Çağlayan, İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu'nun üçüncü toplantısında, bugün açıklanan büyüme rakamlarına ilişkin yaptığı değerlendirmede, büyüme rakamlarının beklentilerin biraz altında kaldığını söyledi.

Çağlayan, "Yani yüzde 6,5-yüzde 7 yerine yüzde 5,5 olmuştur, tabi bunun için de hayıflanmıyoruz" dedi.

Türkiye'nin yılın ilk dokuz ayında yüzde 8,9 büyüme sağladığını belirten Çağlayan, şunları kaydetti:

"Bu çok ciddi önemli bir rakamdır. Bu yılın son çeyreğindeki büyüme rakamları sıfır olsa dahi büyüme oranımız yıl boyunca yüzde 6,5 olacaktır. Bu son derece önemli bir rakamdır. Dördüncü çeyrekte yüzde 3 büyüsek yıl boyunca büyümemiz yüzde 7,3 olacaktır ki orta vadeli program hedefimiz yüzde 6,8'dir."

Çağlayan, "Ben yine büyümeyi yıl sonu itibariyle yaklaşık yüzde 7,5 gibi öngördüğümü paylaşmak istiyorum, çünkü büyüme rakamlarının öncü göstergeleri ihracat rakamlarıdır, sanayi üretim endeksidir ve kapasite kullanım oranlarıdır" diye konuştu.

Dönemler itibariyle GSYH