Cumhurbaşkanı Gül, MİT Yasası'nı onayladı

ANKARA - Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, MİT Kanunu'nda değişiklik öngören  ve tartışmalara neden olan  yasayı onayladı. 

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Gül, 6532 sayılı, Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'u onaylayarak yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi. 

Cumhurbaşkanı Gül’ün onayladığı kanuna göre Milli İstihbarat Teşkilatı’na yeni görevler veriliyor. MİT’e verilen görevler şu şekilde: 

“Dış güvenlik, terörle mücadele ve millî güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar Kurulunca verilen görevleri yerine getirmek. 

Dış istihbarat, millî savunma, terörle mücadele ve uluslararası suçlar ile siber güvenlik konularında her türlü teknik istihbarat ve insan istihbaratı usul, araç ve sistemlerini kullanmak suretiyle bilgi, belge, haber ve veri toplamak, kaydetmek, analiz etmek ve üretilen istihbaratı gerekli kuruluşlara ulaştırmak. 
İstihbarat kapasitesini, niteliğini ve etkinliğini artırmak amacıyla çağdaş istihbarat usul ve yöntemlerini araştırmak, teknolojik gelişmeleri takip etmek ve uygun görülenleri temin etmek” 

MİT, tüm örgüt veya oluşumlar ve kişilerle doğrudan ilişki kurabilecek

Kanuna göre MİT’e bu görevler dışında başka görevler verilemeyecek. Eski kanunda yer alan “bakanlıkların müsteşarları” ibaresi yerine “ilgili bakanlıkların müsteşarları” şeklinde değiştirilirken, MİT, yerli ve yabancı her türlü kurum ve kuruluş, tüm örgüt veya oluşumlar ve kişilerle doğrudan ilişki kurabilecek ve uygun koordinasyon yöntemlerini uygulayabilecek. MİT, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlar ile diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlardan bilgi, belge, veri ve kayıtları alabilecek, bunlara ait arşivlerden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden ve iletişim alt yapısından yararlanabilecek ve bunlarla irtibat kurabilecek. Bu kapsamdaki talepte bulunulanlar, talebin yerine getirilmesinden kaçınamayacak. 

MİT görevlileri, görevlerini yerine getirirken gizli çalışma usul, prensip ve tekniklerini kullanabilecek, istihbari faaliyetler için görevlendirilenler kimliklerini değiştirebilecekler. MİT personelleri, telekomünikasyon kanallarından geçen dış istihbarat, milli savunma, terörizm ve uluslararası suçlar ile siber güvenlikle ilgili verileri toplayabilecek, yabancı unsurların ülkenin ve vatandaşların iletişim güvenliğini tehdit eden faaliyetlerinin engellenmesine yönelik çalışmalar yapabilecek, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecekler. 

MİT’te görev alan veya alacak kişilerin güvenilirliklerini ve uygunluklarını belirlemek için yalan makinası uygulaması dahil test teknik ve yöntemlerini kullanabilecek. 

MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilecek, görüşmeler yaptırabilecek, görevinin gereği terör örgütleri dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilecekler. 

MİT mensupları görevleri nedeniyle yargılanamayacak

Önleyici istihbarat elde etmek ve analiz yapabilmek amacıyla, diğer kanunlardaki düzenlemelere bağlı kalmaksızın MİT Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla yurt dışında veya yabancılar tarafından gerçekleştirilen iletişim ile ankesörlü telefonlarla gerçekleştirilen iletişim ve MİT mensuplarının, MİT’te görev almış olanların veya görev almak üzere başvuranların iletişimi tespit edilebilecek, dinlenebilecek, sinyal bilgileri değerlendirilebilecek ve kayda alınabilecek. 

Yurt içinde veya yurt dışında olağanüstü gayret ve fedakarlıkla yaptığı çalışmalar sonucunda; ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünün korunmasında, Devletin yücelmesinde, millî menfaatlere katkıda ve hizmette üstün başarı ve yararlılık gösteren MİT personeline madalya verilebilecek. 

Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde MİT Müsteşarlığına bildirecek. MİT Müsteşarlığı’nın, konunun görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunu belirtmesi veya belgelendirmesi halinde adli yönden başkaca bir işlem yapılamayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanamayacak. 

İsimsiz, imzasız, adressiz yahut takma adla yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikayetler, Cumhuriyet savcılarınca işleme konulamayacak. 

MİT Müsteşarı hakkında soruşturmalarda, Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulu Kanunun “Yüce Divan’da yargılanacak asker kişilerle ilgili soruşturma usulü” maddesinin bazı hükümleri uygulanacak. 

Aynı konuya ilişkin yeni ve somut bir delil ortaya çıkmadan yeniden soruşturma yapılamayacak.

MİT'in görev faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri çalanlara hapis cezası

MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan, temin eden, çalan, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan ve bunları yok eden kişiye dört yıldan on yıla kadar hapis cezası verilebilecek. 

MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerini herhangi bir yolla ifşa edenler ile MİT mensuplarının kimliklerini sahte olarak düzenleyen veya değiştiren ya da bu sahte belgeleri kullananlara üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası verilebilecek. 

Bu belgeleri, radyo, televizyon, internet, sosyal medya, gazete, dergi, kitap ve diğer tüm medya araçları ile her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim araçları vasıtasıyla yayımlanması, yayılması veya açıklanması hâlinde sorumlulukları belirlenenler ile bunları yayanlar hakkında üç yıldan dokuz yıla kadar hapis cezası verilecek. 

MİT’e verilen görev ve yetkiler çerçevesinde yapılan her türlü talep öncelikli olarak yerine getirilecek, bu talepleri yerine getirenlerin hukuki ve cezai sorumluluğu doğmayacak. 

MİT mensupları MİT'in görevleriyle ilgili tanıklık yapamayacak

MİT mensupları ile MİT’te görev yapmış olanlar, MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin hususlarda tanıklık yapamayacak, ancak, devletin çıkarlarının zorunlu kıldığı hallerde MİT mensuplarının tanıklığı MİT Müsteşarı’nın, MİT Müsteşarının tanıklığı ise Başbakan’ın iznine bağlı olacak. 

Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar, ihtiyaç duyulan hallerde, kullanımlarında bulunan her türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve cihazı, diğer kanunların bu konudaki düzenlemelerine bakılmaksızın MİT’e geçici olarak tahsis edebilir veya bedelsiz devredebilecek. 

MİT uhdesindeki istihbari nitelikteki bilgi, belge, veri ve kayıtlar ile yapılan analizler, “Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk” suçları hariç adli soruşturmada istenemeyecek. 

İstihbari faaliyetleri denetlemek için TBMM'de Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu kurulacak

2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilatı Kanunu’na şu maddele de eklendi: 

“Bu maddede belirtilen görevleri yerine getirmek üzere, Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu kurulacak. 

MİT Müsteşarlığı tarafından yürütülen Devlet istihbarat hizmetleri ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından görevleri gereği yürütülen güvenlik faaliyetlerine ve istihbari nitelikteki faaliyetlere ilişkin olarak İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve MİT Müsteşarlığınca hazırlanacak yıllık raporlar Başbakanlığa gönderilecek. Başbakanlıkça bu raporlar üzerine hazırlanacak yıllık rapor mart ayı içinde Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu’na sunulacak. Komisyon, incelemelerini ve görüşmelerini raporun kendisine intikalinden itibaren doksan gün içinde tamamlayacak ve hazırlayacağı raporu bu süre içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunacak. 

Komisyon üye sayısı: 17

Komisyonun üye sayısı 17 olacak, üye dağılımı siyasi parti gruplarının parti grupları toplam sayısı içindeki yüzde oranlarına göre yapılacak. 

TBMM bünyesinde kurulacak Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu’nun görevleri ise şu şekilde belirlendi: 

“Millî güvenliğe ilişkin konularda görüş ve öneriler sunmak. 
Güvenlik ve istihbarat konularında uluslararası alanda kabul gören gelişmeleri izlemek. 
Kendi faaliyetlerine ilişkin rapor hazırlamak. 
Güvenlik ve istihbarat hizmetleri sırasında elde edilen kişisel verilerin güvenliğini ve bireyin hak ve özgürlüklerini koruyucu öneriler geliştirmek.” 

Komisyon görüşmeleri kapalı oturumla yapılacak

Komisyon görüşmeleri kapalı oturumla gerçekleştirilecek, kapalı oturumda Komisyon üyeleri, ilgili bakanlar, görevli hükümet temsilcileri ve Komisyonda görev yapan yasama uzmanları ile stenograflardan başkası bulunamayacak. 

Komisyon çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgelerin saklanmasında ve korunmasında gizlilik esas olacak ve komisyon görüşmelerine katılanlar ile bu görüşmelere herhangi bir suretle vakıf olanlar, komisyon çalışmaları ve görüşülen konular hakkında hiçbir açıklama yapamayacak ve bunları sır olarak saklamakla yükümlü olacak. 

Doğrudan Millî İstihbarat Teşkilatınca tedarik edilmesi uygun görülen istihbarat ve güvenlik amaçlı ihtiyaçlar için gereken kaynak, MİT Müsteşarı’nın teklifi, Milli Savunma Bakanı’nın uygun görüşü ve Başbakan’ın onayıyla, Savunma Sanayii Destekleme Fonundan Milli İstihbarat Teşkilatı adına açılmış olan hesaplara aktarılacak. Aktarılan bu tutarlar, Millî İstihbarat Teşkilatı’nın tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre harcanacak.