Bütün partiler “istihdam dostu büyüme”de hemfikir

MEHMET KAYA

ANKARA - Seçimler yaklaşırken, son dönemde artış eğilimine giren işsizlik ve iş piyasasına katılmasa da ülkenin büyük bir kısmının çalışmıyor olmasından kaynaklı istihdam politikaları seçim bildirgelerinde önemli yer tuttu. AK Parti’nin istihdamla ilgili vaatleri, yürürlükte olan strateji belgelerinde de yer alan önlemlerden oluştu. CHP ise ekonomi politikasını anlattığı bölümün tamamını “istihdam dostu ekonomi ve büyüme” başlığı altında, istihdam odaklı olarak sıraladı. CHP ayrıca kısa ve uzun vadeli işsizlik ve istihdam hedefleri verdi. MHP ise istihdam ve işsizliği yine ekonomi politikalarının bir uzantısı olarak bildirgesine aldı. HDP de gençler, kadınlar eşcinseller, engelliler olmak üzere dezavantajlı gruplar içinde işsizliğin önlenmesini vadederken, istihdam politikasında çalışma hayatına yönelik düzenlemeleri ön plana çıkardı.

AK Parti: Daha fazla nitelikli eleman

AK Parti seçim beyannamesinde istihdamda eğitim ve aktif işgücü programlarını ön plana çıkardı. İstihdam artışına yönelik girişimlerin çoğunluğu, hali hazırda yürürlükte olan eylem planlarına ve strateji belgelerinden alındı ve 2023’te işsizliğin yüzde 5 düzeyine indirileceği yönündeki hedefe bağlı kalındı. İstihdama yönelik temel unsurlar beyannamede şöyle yer aldı: 
►Kadın girişimciliğinin geliştirilmesi için iş kurma, geliştirme ve sürdürülebilirliğine yönelik olarak program uygulamaya konulacak. 
►İşbaşı eğitimde ödenen ücret 6 ay boyunca net asgari ücret seviyesinde olacak. Bu uygulama yürürlüğe girdi. İşverenler, işbaşı eğitim için harcadıkları tutarı vergiden düşebilecek. Bu kişileri istihdam ederse imalat sanayiinde 42, diğer sektörlerde 30 ay SGK işveren primi Hazine tarafından karşılanacak. 
►İŞKUR’un yürürlükteki aktif işgücü programları devam edecek. Gerekli görülürse güncelleme yapılacak. 
►Gençlerin istihdamı için öncelikli görülen esnek iş modelleri mevzuata alınacak. 
►İstihdam teşvik mevzuatı basitleştirilerek, belirsizlik önlenecek. 
►Kreş imkanları yaygınlaştırılacak. 
►Aktif işgücü programları 81 ilde yaygınlaştırılacak. 
►Taraflarla uzlaşma halinde kıdem tazminatı yeniden düzenlenecek. 
►İşsizlik sigortası yararlanma koşulları gevşetilecek, fazla çalışma sınırlanacak. 
►Sosyal yardım-istihdam bağlantısı güçlendirilecek.

CHP: İstihdam dostu ekonomik program

CHP ise e “İstihdam yaratan, kapsayıcı ekonomi” adlı beyannamede yer verdiği ekonomik programı; ekonomik gelişme ve büyümenin toplumun tüm kesimlerine yayılmasını, büyümenin herkesi kucaklamasını ve kimsenin yaratılan refahtan dışlanmamasını sağlayacak politikalar, Türkiye’nin dünya arenasında yarışma gücünü artıran politikalar, rekabetçi ekonomi için üretken yatırımlar ve nitelikli işgücü-verimlilik, demokrasi, hukuk üstünlüğü, devletin saydamlığını ve hesap verebilirliği, ekonomik istikrarla beraber sosyal ve çevresel dengeyi koruma olarak sıralandı. CHP ilk 100 günde, yatırım ve istihdam teşvikleri, gelir artırıcı önlemler, eğitim ve teknoloji yatırımlarının teşviki projelerini uygulamaya koyacak. Ekonomik kalkınmada sadece zenginleşme değil, insani gelişme de hedefl enecek. İşgücü niteliğinin artırılması, genç ve kadınlar başta olmak üzere dezevantajlı grupların ekonomiye katılması sağlanacak. CHP, gelecek 20 yılda ortalama büyüme hızını yüzde 6, insani gelişmişlik endeksinde Türkiye’nin ilk 20’ye girmesi, işsizliğin yüzde 5’in altına düşürülmesi, yılda 1 milyon kişiye istihdam sağlanması olarak belirledi. CHP, istihdamda kalıcı artış için yatırım ikliminin iyileştirilmesi, aktif ve pasif işgücü politikalarının kullanılması, istihdam üzerindeki kamusal yüklerin azaltılması, kamu hizmetlerinde kadın, genç ve engellilere öncelik verilmesi, kamu istihdamının büyümeyi destekleyici şekilde kullanılması önerisine yer verdi.

MHP: İstihdam dostu teşvik önerisi

MHP ise 2016-2019 yılları arası için yıllık ortalama yüzde 5.2 büyüme ve her yıl için 700 bin yeni istihdam, kişi başına da 13.3 bin dolar gelir hedefl ediğini açıkladı. Toplam istihdam için dönem sonunda 29.1 milyon kişi, istihdam oranı da yüzde 47.8 olarak hedefl endi. MHP, istihdamın artırılması için, ekonomiye yönelik olarak “Rant ekonomisinden üretim ekonomisine geçilecek” hedefini belirledi. Büyümenin ve ekonomi politikalarının istihdam odaklı ve sürdürülebilirliğinin sağlanacağı kaydedildi. MHP seçim bildirgesinde, “Türkiye’nin sahip olduğu bütün üretim faktörlerinin etkin ve verimli bir şekilde, en üst düzeyde üretim sürecine dahil edileceği tam istihdamı esas alan ekonomi programının uygulamaya konulmasıyla, rant ekonomisinden yatırım-üretim-istihdamı sürekli artırmayı öngören üretim ekonomisine geçilecektir” denildi. Bu kapsamda, özel sektörün uzun vadeli yatırım kararlarını destekleyecek istikrarlı yatırım iklimi oluşturulması, KOBİ’lerin desteklenmesi ön plana çıktı. Teşviklerde, istihdam dostu yatırımlar ile yerli girdi kullanan yatırımların ek önlemlerle desteklenmesi önerildi. 

HDP: Dezavantajlı gruplar için politika önerdi

HDP ise seçim bildirgesinde, kadın, genç, engelli, eşcinseller gibi gruplara yönelik önlemler içinde istihdam desteği politikalarını açıkladı. Bu kapsamda, kadın istihdamının artırılması, çalışma hayatında cinsiyetçiliğe ve diğer ayrımcılıkların önlenmesi politikaları önerildi. Gençlerin işsizlik sorununu en fazla hisseden kesim olduğu belirtilen bildirgede, çalışma hakkı ve güvenceli çalışma koşullarının sağlanacağı kaydedildi. Eşcinsellerin çalışma ve toplumsal hakları için ayrıca vurgu yapıldı. Emekten yana bir ekonomi ve para politikası vadeden HDP, “Tüm teşvik ve destek sistemi, üretimin sağlıklı gelişimini ve istihdam artışını hedefleyecek” sözü verdi. HDP’nin istihdam ve çalışma hayatına yönelik seçim bildirgesinde bulunan vurgular şöyle: 

►Esneklik, güvencesizlik kaldırılacak, taşeronluk kademeli sonlandırılacak. 
►Ücretlerin emekliliğe daha fazla yansıması sağlanacak. 
►Ekonomide ve istihdamda kayıtdışılık önlenecek. 
►Özel istihdam boraları kapatılacak. 
►Ev işlerinde 1 gün dahi çalışan için sigorta yatırılacak. 
►Mevsimlik tarım işçileri korunacak. 
►Madencilik yeniden düzenlenecek. 
►Kamu kesiminde, sözleşmeli, taşeron vb. farklı türlerdeki çalışmalar sonlandırılacak. Kamuda toplu sözleşme ve grev hakkı tanınacak. 
►İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Konseyi oluşturulacak. Çocuk işçilik önlenecek. 
►Haftalık çalışma süresi 35 saate indirilecek, “İşsizlik Sigorta Fonu”nun işsizlerce kullanılması kolaylaştırılacak