Bütçe açığı 5 ayda yüzde 52 azaldı

ANKARA – Merkezi bütçe, Mayıs ayında 5 milyar 812 milyon TL fazla verdi. Aynı dönemde bütçe giderleri yüzde 2.1 azalarak 19 milyar 54 milyon TL olarak gerçekleşirken, bütçe gelirleri ise yüzde 31.9 artarak 24 milyar 866 milyon TL'ye ulaştı. Yılın beşinci ayında faiz dışı fazla yüzde 82.1 artarak 7 milyar 977 TL'ye yükseldiği görüldü.

Ocak-Mayıs döneminde ise bütçe açığı yüzde 51.7 azalışla 9 milyar 984 milyon TL'ye düştü. Faiz dışı fazla yüzde 161.8 artışla 14 milyar 233 milyon TL'ye yükselirken, bütçe giderleri yüzde 5.3 artışla 112 milyar 600 milyon TL oldu. Aynı dönemde yüzde bütçe gelirleri yüzde 19 artarak 102 milyar 617 milyon TL'ye ulaştı.

Bütçe giderleri düştü

Merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 286 milyar 981 milyon TL ödenekten, Mayıs ayında 19 milyar 54 milyar TL gider gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında ise 19 milyar 464 milyon TL harcama yapılmıştı. Faiz hariç giderler için öngörülen 230 milyar 231 milyon TL ödeneğin yüzde 7.3’ü kullanılarak 16 milyar 890 milyon TL gider gerçekleşti. Mayıs ayında 5 milyar 109 milyon TL personel giderleri olurken, aynı dönemde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 56.5 artarak 870 milyon TL’ye yükseldi.

Genel sağlık sigortası primi ödemeleri hariç sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.2 arttı. Mal ve hizmet alımı giderleri yüzde 28.1 artışla 2 milyar 141 milyon TL oldu. Merkezi yönetim bütçesi sağlık giderleri yüzde 14.3 azalarak 516 milyon TL’den 442 milyon TL’ye geriledi. Sağlık harcamalarının 89 milyon TL’si kamu personelinin tedavi ve ilaç giderlerinden, 353 milyon TL’si ise yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderlerinden oluştu.

Faiz giderleri yarı yarıya azaldı

Mayıs ayında cari transferler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8.6 artarak 6 milyar 876 milyon TL olarak gerçekleşti. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 3 milyar 461 milyon TL transfer yapılırken, tarımsal destek ödemeleri yüzde 10.6 azalarak 620 milyon TL’ye düştü. Vergi gelirleri tahsilatında ortaya çıkan artışın etkisiyle mahalli idareler payları yüzde 21.2 artarak 1 milyar 543 milyon TL oldu. Sermaye giderleri yüzde 84.9 artışla 776 milyon TL’den 1 milyar 435 milyon TL’ye çıktı. Borç verme giderleri ise 274 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz giderleri de yüzde 56.6 azalarak 2 milyar 165 milyon TL’ye geriledi.

Bütçe gelirlerinde yüzde 32 artış

Yılın beşinci ayında bütçe gelirleri yüzde 31.9 artışla 18 milyar 854 milyon TL’den 24 milyar 866 milyon TL’ye ulaştı. Vergi tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28 artarak 19 milyar 551 milyon TL’ye çıktı. Genel bütçe vergi dışı diğer gelirler 2009 yılının Mayıs ayına göre yüzde 47.1 artarak 4 milyar 650 milyon TL oldu. Vergi türleri itibariyle gerçekleşmelere bakıldığında geçen yılın aynı ayına göre harçlar yüzde 67.8, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 56.3, özel tüketim vergisi yüzde 40.2, kurumlar vergisi yüzde 39, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 38.6 ve damga vergisi yüzde 25.3 artış gösterirken, gelir vergisi yüzde 5.5, banka ve sigorta muameleleri vergisinde yüzde 7.7 ve diğer vergiler tahsilatında yüzde 7.9 azalış yaşandı.

Ocak-Mayıs dönemi

Merkezi yönetim bütçesi Ocak-Mayıs döneminde bütçe açığı yüzde 51.7 azalarak 20 milyar 683 milyon TL’den 9 milyar 984 milyon TL’ye geriledi. Beş aylık dönemde faiz dışı fazla yüzde 161.8 artışla 14 milyar 233 milyon TL oldu. Bu dönemde bütçe giderleri yüzde 5.3 artarak 112 milyar 600 milyon TL’ye yükseldi. Aynı dönemde bütçe gelirleri yüzde 19 artışla 102 milyar 617 milyon TL olarak gerçekleşti.

Personel giderleri beş ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.5 artışla 26 milyar 514 milyon TL’ye çıktı. Sosyal Güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri bu dönemde yüzde 55.6 artışla 4 milyar 484 milyon TL olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet alımı giderleri yüzde 2.7 azalarak 8 milyar 556 milyon TL’ye geriledi. Merkezi yönetim bütçesi sağlık giderleri yüzde 32.2 azalarak 2 milyar 5 milyon TL oldu. Bu dönemde kamu personeli için 400 milyon TL tedavi ve ilaç gideri yapıldı. Yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise 1 milyar 605 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde sağlık giderleri hariç mal ve hizmet alım giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.2 oranında arttı.

Tarımsal destek ödemeleri 4.2 milyar liraya çıktı

Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri ilk beş ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23.7 artışla 4 milyar 234 milyon TL oldu. Mahalli idare payları vergi tahsilatındaki artışın etkisiyle yüzde 26 artarak 8 milyar 14 milyon TL’ye çıktı. Bu dönemde 3 milyar 638 milyon TL sermaye gideri gerçekleştirilirken, 901 milyon TL de sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri 2 milyar 164 milyon TL olarak gerçekleşirken, faiz giderleri ise yüzde 7.3 azalarak 24 milyar 216 milyon TL oldu.

Vergi tahsilatı yüzde 25 arttı

Yılın ilk beş ayında bütçe gelirleri yüzde 19 artışla 86 milyar 215 milyon TL’den 102 milyar 617 milyon TL’ye ulaştı. Vergi gelirleri tahsilatı yüzde 25 artışla 82 milyar 783 milyon TL oldu. Bu dönemde harçlar yüzde 63.9, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 53.5, kurumlar vergisi yüzde 36.7, özel tüketim vergisi yüzde 32.4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 29.6, damga vergisi yüzde 23.2 ve diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 14.8 oranında arttı. Gelir vergisi tahsilatında binde 8, banka ve sigorta muameleleri vergisinde yüzde 16.6 azalış yaşandı.