Asgari ücrette yaş sınırı 18'e çıkıyor

ANKARA - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, asgari ücretin tespiti ve işverenin bu konudaki yükümlülüklerinde değişiklik öngören çalışma hazırladı.

Edinilen bilgiye göre, bakanlık, üzerinde çalıştığı Asgari Ücret Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Tasarısı Taslağı'nı tamamlayarak bir süre önce işçi ve işveren konfederasyonlarına gönderdi.

Bakanlığın hazırladığı taslak 2 maddeden oluşuyor. Taslağın ilk maddesi asgari ücretin belirlenmesinde dikkate alınan yaş sınırını düzenliyor. Buna göre, halen asgari ücret 16 yaşından büyükler ve küçükler için ayrı ayrı belirlenirken bu yaş sınırının 18'e çekilmesi öngörülüyor.

Bu düzenlemeyle "gençlerin istihdamının artırılmasının amaçlandığı" belirtiliyor. Taslağın gerekçesinde, 18 yaş kriterinin Ulusal İstihdam Stratejisi ile belirlendiği ve Ekonomik Koordinasyon Kurulu tarafından kararlaştırıldığı ifade ediliyor.

Taslağın ikinci maddesi ise işverenlerin asgari ücrete ilişkin sorumluluklarında değişiklik içeriyor.

İlgili madde ile "İşverenler yayımlanan asgari ücretleri iş yerlerinde işçilerin kolayca görebilecekleri bir yerde ilan etmek zorundadır" hükmünün kaldırılması planlanıyor.

Bu düzenlemenin gerekçesi, "Asgari ücretin ilan zorunluluğuna ilişkin hüküm, gerek cezai yaptırımının olmaması, gerekse iletişim araçlarının gelişimi sonucu pratik bir sonucunun bulunmaması nedeniyle yürürlükten kaldırılmıştır" şeklinde açıklanıyor.

Türk-İş: Yaş sınırı tümden kaldırılsın

Türk-İş, taslağa ilişkin görüşlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirdi.

Yapılmak istenen ilk değişikliğin sebebi olarak Ulusal İstihdam Stratejisi ile belirlenmesinin gösterildiği belirtilen yazıda, ancak bahsi geçen belgenin şimdiye kadar konfederasyona gönderilmediği ve bu konuda herhangi bir mutabakat sağlanmadığı vurgulandı.

Yaş kriterinin 18'e çıkarılmasının gençlerin istihdamını artıracağı yönünde herhangi bir bilimsel verinin bulunmadığına dikkat çekilen yazıda, yapılması gerekenin asgari ücretin felsefesine uygun olarak yaş ayrımı yapılmadan tüm çalışanlara asgari ücret uygulanmasının sağlanması olduğu ifade edildi.

Yazıda, Asgari Ücret Yönetmeliği'nde yapılmak istenen yaşa ilişkin düzenleme teklifine katılınmadığı bildirildi.

Asgari ücret uygulamasının yaygın bir şekilde ilanının aynı zamanda toplumsal bilinç yarattığı ve çalışanlara sürekli hatırlatmada bulunduğu belirtilen yazıda, şunlar kaydedildi:

"Bu zorunluluğa uyulmadığında ceza verilip verilmeyeceği hususu idarenin yapacağı hukuki düzenlemelere bağlıdır. Bugün için ilanı asmayan işverene ceza yaptırımı hususu düzenlenmiş değildir. Ancak burada amaç işverene ceza vermek için bahane yaratmak değil, bu ilanın sürekli yapılmasını sağlamaktır. İlanın sürekli olmasının sebebi ise gerek o iş yerinde çalışanlar ve gerekse dışarıdan gelen kişilerin asgari ücretin varlığı ve miktarı konusunda bilgilenmesini ve bilinçlenmesini sağlamaktır. Bu nedenle ilan zorunluluğunun kaldırılmasına yönelik yapılmak istenen ikinci değişiklik konfederasyonumuz tarafından olumlu karşılanmamaktadır. Mevcut uygulama devam etmelidir."

DİSK: Sömürülen gençlerin satısı artar

DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, yaptığı açıklamada, yaş sınırıyla ilgili düzenlemenin genç ya da çocuk işçilerin sömürülmesini yaygınlaştıracağını savundu.

Kendisinin de 13 yaşında çalışmaya başladığını anımsatan Çelebi, asgari ücret için belirlenen yaş kriterinin altında çalışanların çalışma koşullarının kendilerinden büyüklerden hiçbir farkı olmadığını ifade etti.

Türkiye'de "genç işsizler ordusu" olduğunu dile getiren Çelebi, "stajyer işçilik", "esnek çalışma" gibi kavramlar da dikkate alındığında yaş kriterinin yukarıya çekilmesinin sömürülen gençlerin sayısının artması anlamına geleceğini belirtti.

Asgari ücretin iş yerlerinde ilan edilmesinin bir caydırıcılık yarattığını, aynı zamanda işçi için, uygulanabilecek en düşük ücreti ortaya koyduğunu dile getiren Çelebi, bu uygulamanın kaldırılmasının kayıt dışı uygulamaları yaygınlaştıracağını öne sürdü.

Türkiye'de "daha çok sömürüye" dayalı bir yaklaşımın hakim kılınmak istendiğini iddia eden Çelebi, "Burada temel amaç emeğin değerinin ucuzlatılması. Yapılmak istenenler de buna hizmet eder nitelikte. Bölgesel asgari ücret, kıdem tazminatı gibi konular da seçimden sonra gündeme getirilecektir" dedi.

Hak-İş: Mecburi eğitim de düşünüldüğünde olumlu

Hak-İş'in düzenlemeye ilişkin değerlendirmesinde, asgari ücrete ilişkin İş Kanunu'nun 39. maddesinde herhangi bir yaş grubunun belirtilmediği, çalıştırma yaşını düzenleyen 71. maddede ise yaş sınırının 15 yaşın doldurulması olarak şarta bağlandığı ifade edildi.

Eski İş Kanunu'nda bu sınır 13 yaşa kadar indiğine dikkat çekilen değerlendirmede, şu görüşlere yer verildi:

"Bu yaşların belirlenmesinde şüphesiz mecburi ilköğretim yıllarının süreleri rol oynamaktadır. Nitekim mecburi ilköğretim süresinin 8 yıla çıkarılmasıyla, asgari ücretin belirlenmesi ile ilgili İş Kanunu'na uygun olarak çıkarılmış olan Asgari Ücret Yönetmeliği'nin 7. maddesinin birinci fıkrasında yer alan 16 yaşından küçükler için asgari ücret belirlenmesinin de pratikte bir faydası kalmamıştır. Yeni değişiklik ile bu 16 yaş 18 olarak değiştirilmiş ve bundan böyle 18 yaş üstü ve altı şeklinde düzenlemeye gidilmesi amaçlanmıştır. Böylece hukuken çalışması yasaklanmış olan 16 yaş altına asgari ücret düzenlemesi de ortadan kaldırılmıştır. Bu durumda 16–18 yaş arası için yeni bir asgari ücret belirlenmesi söz konusu olacak dolayısıyla bu gençlerin istihdamının da özendirildiği bir noktaya gelinecektir. Bunun sosyal açıdan yararlı olacağı da düşünülmüştür. Ayrıca konu ile ilgili olarak 18 yaş kriteri Ulusal İstihdam Stratejisi olarak belirlenmiş olup, Ekonomik Koordinasyon Kurulu tarafından da kararlaştırılmıştır."

Asgari ücretin iş yerlerinde asılarak ilan edilmesinin de olumlu bir adım olacağı ifade edilerek, pratikte bu uygulamanın herhangi bir yararı olmadığı savunulan değerlendirmede, ayrıca Asgari Ücret Tespit Komisyonunun katılımcı, demokratik ve temsilde adalet ilkesine göre oluşturulması, ILO ve AB normlarına ile uyumlu hale getirilmesi gerektiği kaydedildi.

TİSK de sıcak bakıyor

İşveren cephesi de Asgari Ücret Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Tasarısı Taslağına sıcak bakıyor.

TİSK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına, asgari ücrette yaş kriterinin yükseltilmesi ve iş yerlerinde ilan zorunluluğunun kaldırılmasının "olumlu" olacağını bildirdi.