Asgari ücrette artış beklentisi yüzde 10

Erhan BİLGİN

İSTANBUL - Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ikinci toplantısından da sonuç çıkmazken, hükümet çevrelerinden edinilen bilgilere göre, asgari ücrete yapılacak zam, 2011 programında ilan edilen, ocak ve temmuz aylarının her biri için, yüzde 4 olarak öngörülen artış kadar olacak veya bu orana yakın düzeyde artırılacak.

İş dünyası ve sendika çevreleri, 2011'in seçim yılı olması nedeniyle, asgari ücretin, 2011 hükümet programında belirtilen orandan daha yüksek düzeyde artırılmasının güçlü bir ihtimal olduğunu, yıllık bazda yüzde 10 oranındaki bir zammın sürpriz sayılmayacağını ifade ettiler. TİSK Yönetim Kurulu Üyesi ve T. Cam, Çimento ve Toprak Sanayi İşverenleri Sendikası Yönetim Kurul Başkanı Ali Nafiz Konuk, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda hükümetin en büyük işveren olduğu için, zam oranının tespit edilmesinde belirleyici rolü olduğunu ifade ederek, aşırı artışlar olmadığı takdirde işveren tarafının Hükümetin yaklaşımını benimseyeceğini kaydetti.

Maliyetler artacak endişesi

İş dünyasının birçok temsilcisine göre ise hükümetin 2011 programında yıllık yüzde 4+4 oranında artış öngörmesi, sanayide maliyetleri artırıcı sonuçlar doğuracak.

DÜNYA'ya konuyla ilgili konuşan iş dünyasının birçok temsilcisi, sanayide maliyetlerin kontrol altında tutulması için, popülist politikalardan kaçınılması gerektiğini belirtti. TİSK Yönetim Kurulu üyesi Ali Nafiz Konuk, asgari ücrette, Türkiye gerçeklerine aykırı şekilde yapılacak yüksek oranlı artışların, kayıtlı çalışan büyük işletmeler üzerinde olumsuz etkilere yol açacağını vurguladı.

Halen günlük brüt 25,35 TL olan asgari ücrete, Orta Vadeli Programda ilan edildiği gibi zam yapılırsa, Ocak 2011'de günlük 26,5 TL'ye, aylık olarak ise 790,9 TL'ye yükselecek. Böylece asgari ücret 62 TL artmış olacak. Diğer yandan tüketici enflasyonunun Orta Vadeli Plan'da ifade edildiği gibi, 2011'de yüzde 5,3 düzeyinde kalacağı varsayıldığında, asgari ücretteki reel artış, yüzde 2,8 olacak.

Sendika çevrelerinde ise OVP'de ilan edilen yüzde 4,5 düzeyindeki ekonomik büyüme gerçekleştiği takdirde, yüzde 10 artışın enflasyonist etkilerinin sınırlı olacağı, hatta toplam talebi artırıcı sonuçlar doğurabileceği dile getiriliyor.

Asgari ücretin rolünde son 10 yıldaki değişim

Asgari ücret, sigorta ve gelir vergisi için bir baz oluşturmasının yanı sıra kayıt dışı sektörlerde de ücret seviyesinin belirlenmesinde en önemli unsurlardan birisi. DPT Müsteşarlığı, kayıtlı istihdam' içinde aylık geliri asgari ücret olanların oranını yüzde 41 olarak hesaplıyor. 2008 yılında 3 milyon 925 bin olan 'asgari ücretli'lerin sayısı, 2010 yılı ilk dokuz ayında 4 milyon 300 bin kişiye ulaşmış durumda. İşsizlik baskısı altında bu eğilimin artarak devam etmesi mümkün görünüyor. TİSK Yönetim Kurulu üyesi Ali Nafiz Konuk, bu eğilimi 'Türkiye gerçeği' olarak niteleyerek "Bu kadar işsizlik varken, asgari ücretle çalışmaya razı olanların sayısı artar" değerlendirmesini yaptı.

Asgari ücrete ilişkin bir başka eğilim, 'en alt seviyedeki ücret' olma niteliğini, yitirmeye başlamış olması. Asgari ücret ile sanayi ve hizmet sektörlerindeki ortalama ücret arasındaki fark belirgin biçimde azalmış durumda.

Türkiye'de, ortalama ücreti en iyi temsil eden ücret serisi olan, 'prime esas alınan ortalama kazanç' düzeyi ile asgari ücret arasındaki makas, son 10 yılda üçte bir oranında daraldı. 2000 yılında asgari ücret, ortalama ücretin yaklaşık % 45'i seviyesinde iken 2010'da % 60'ı düzeyine yükseldi. Bu eğilimin aynı hızda sürmesi halinde önümüzdeki 5 yılda asgari ücret ile ortalama ücret arasındaki makas iyece daralarak asgari ücret, ortalama ücretin üçte ikisi düzeyine çıkacak. Bu rol değişimini iş dünyasının bir çok ismi de kabul ediyor. Ali Nafiz Konuk, asgari ücretin 'en vasıfsız ve mesleği olmayan işçiye ödenebilecek en alt sınırdaki ücret' iken, günümüzde bu anlamını yitirdiğini belirterek "insanlar asgari ücrete razıyım diyorsa, işletmeler onları çalıştırır" değerlendirmesini yapıyor.