Asgari ödeme artışı kart sahibini vurdu

Talip AKTAŞ

İSTANBUL - Kredi kartlarında geçen yıl eylül ayından itibaren asgari ödeme tutarının artırılması ve nakit çekime sınırlama getirilmesi, kart ve bireysel kredi borcunu ödeyemeyenlerin sayısında patlamaya yol açtı. Borcu borçla ödeyen çok sayıdaki kart borçlusu, nakit çekim olanağı bulamadığı için borcunu çevirmekte sıkıntıyla karşı karşıya kaldı.

Merkez Bankası'nın verilerine göre, uygulamanın başladığı eylül ayında kredi kartı borcunu ödemeyenlerin sayısı, yıl içinde ilk kez 40 bin sınırını aşarak 46 bin 155'e yükseldi. Artışın, izleyen aylarda da hızını sürdürmesiyle, uygulamanın kapsadığı yılın son dört ayındaki rakamlar, ilk sekiz aylık dönemin rakamlarına yaklaştı. Kredi kartı borcunu ödemeyenlerin sayısı ekimde 47 binin üzerine çıkarken, kasımda 79 bine, aralık ayında da 78 bin kişiye yaklaştı.

Benzer trend ferdi (bireysel) kredi borcunu ödemeyenlerde de izlendi. Ağustos 2011'de 23 bin 342 kişi olarak belirlenen bireysel kredi borcunu ödemeyenlerin sayısı, eylülde yüzde 33.5'le 31 binin üzerine çıktı. Ekim ayında 29 binin üzerinde kalan bu sayı izleyen iki ayda ise patlama gösterdi. Kasımda 48 bine, aralıkta da 51 bine yakın kişi bireysel kredi borcunu ödemedi.

Böylece asgari ödeme tutarının artırıldığı ve nakit çekime sınırlama getirildiği dört aylık dönemde kredi kartı ve bireysel kredi borcunu ödemeyenlerin toplamı 159 bine ulaştı ve 2011 yılının ilk sekiz aylık toplamına göre yüzde 96 oranında artış gösterdi.  

Ortalama rakam ikiye katlandı

Aylık ortalama olarak, 2011'in ocak-ağustos döneminde kredi kartı borcunu ödemeyen kişi sayısı 20 bin 700, bireysel kredi borcunu ödemeyenlerin sayısı 34 bin 600 düzeyinde iken, eylül-aralık döneminde ortalama rakamlar sırasıyla 40 bin ve 60 bine seviyesine yaklaştı. Kredi kartı ve bireysel kredi borcunu ödemeyenlerin toplamı da bir önceki yıla göre yüzde 54.4 oranında artarak 2011 yılı sonunda 707 bin 801 kişiye ulaştı. Böylece, 2011 yılında borcunu ödemeyenlerin toplamı, küresel krizin etkilerinin en yoğun hissedildiği 2009 yılındaki rakamın da yüzde 23 üzerine çıktı. 

Borç, borçla ödeniyor

Tüketici derneklerinin açıklamalarında, bankalardan kullanılan bireysel kredilerin ödenmesinde, kredi kartı ile çekilen nakit avansların önemli bir payı bulunduğuna dikkat çekiliyor, bu durumun çok sayıda kişinin borcunu borçla ödediğini gösterdiği vurgulanıyor.

Tüketici dernekleri yetkilileri, 10 milyon kişinin kredi kartı borcunun ancak asgari ödeme tutarını ödeyebildiğine dikkat çekerek, uygulama nedeniyle kart borcunu ödemeyenlerin sayısında izleyen aylarda da yüksek oranlı artışlar yaşanacağını tahmin ediyor.

Düzenleme ne getirdi?

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK), 17 Aralık 2010 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliği ile kredi kartı ödemelerine getirdiği sınırlayıcı değişiklik, 17 Haziran 2011 tarihinde yürürlüğe girdi. Değişiklik, kredi kartı sahiplerinin 17 Temmuz, 17 Ağustos ve 17 Eylül'deki ödemelerinde kart borcunun yüzde 50'sini ödememesi halinde, kredi kartının nakit çekime kapatılmasını ve kart limitlerinin artırılamayacağını hükme bağlıyor. Düzenleme ayrıca, kredi kartı limiti 5 bin liranın üzerinde olanların asgari ödemelerinin her 6 ayda bir yüzde 2 artarak yüzde 40'a eşitlenmesini, yeni kredi kartı alanların asgari ödemelerinin de yüzde 40'tan başlamasını öngörüyor.