Akaryakıtta 'akıllı kart' dönemi

ANKARA - Finansal aracılık şirketleri tarafından "taşıt tanıma, müşteri tanıma, akıllı kart" gibi elektronik sistemlerle yapılacak akaryakıt satışları önümüzdeki dönemde yaygınlaşacak.

Edinilen bilgiye göre, akaryakıt dağıtıcıları ile tüketiciler arasında akaryakıt ticaretiyle ilgili aracılık hizmeti veren şirketlerin oluşmaya başlaması üzerine, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) bir düzenlemeye giderek, bunların usul ve esaslarını belirledi.

Buna göre, finansal aracılık hizmetinin petrol piyasası faaliyeti olarak kabul edilmemesine rağmen petrol piyasası ile ilgili olduğu, ilgili mevzuatta bu hizmetin verilmesini yasaklayan bir hükmün bulunmadığı, hizmetin piyasanın kayıt altına alınmasına ve gelişmesine katkı sağlayacağı tespitinde bulunan Kurul, söz konusu hizmetin petrol piyasası mevzuatı çerçevesinde icrasının izlenmesi, yönlendirilmesi ve denetlenmesi gerektiğine, bunun için de finansal aracılık hizmetleriyle ilgili olarak bir düzenleme gerektiğine karar verdi.

Yapılacak bir düzenlemenin Kuruma, bu faaliyetleri izleme, yönlendirme ve denetleme imkanı sağlayacağı ve hizmet vermek isteyen şirketler ile hizmet almak isteyen lisans sahipleri için de yol gösterici olacağı değerlendirmesinde bulunun Kurul, bu kapsamda, kurul toplantısında "Petrol Piyasasında Elektronik Sistemlerle Kullanıcılara Yapılacak Akaryakıt Satışları İçin Sunulacak Finansal Aracılık Hizmetlerine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Kararı" kabul etti.

Karar uyarınca, dağıtıcı ve istasyonlu kategorili bayilik lisansı sahipleri, elektronik sistemlerle kullanıcılara yapılacak akaryakıt satışları için belirlenen yükümlülükleri yerine getiren sermaye şirketlerinden finansal aracılık hizmeti alabilecek.

Böylelikle şirket ve akaryakıt tüketimi yüksek olan vatandaşlar nakit ya da kredi kartı kullanmadan, özel bir kartla akaryakıt temin edebilecek ve yakıt tüketimlerini kolay takip edebilecek.

Sistem ile piyasada sınırlı sayıda faaliyet gösteren finansal aracılık hizmeti yaygınlaşırken, akaryakıt ticaretinin muhasebeleştirmesinde kolaylık sağlanacak. Sistem piyasanın kayıt altına alınmasına ve gelişmesine de katkıda bulunacak.

Aracılık hizmeti verecek şirketlerin yükümlülükleri

Düzenlemeye göre, finansal aracılık hizmetleri sadece, elektronik sistemlerin kullanıldığı, ikmalin bayilik lisansına sahip akaryakıt istasyonlarından yapıldığı ve karayolu araçlarının enerji ihtiyacının karşılandığı akaryakıt satışları için alınabilecek.

Karar uyarınca finansal aracılık hizmeti verecek sermaye şirketleri;

- Faaliyetlerini, genel hükümlere ve petrol piyasası mevzuatına uygun olarak, lisans sahipleri ve kullanıcılarla akdedilecek yazılı sözleşmeler çerçevesinde yürütmek,

-Akaryakıt alım-satımı yapmamak ve akaryakıt bedelini, kullanıcılara aynen yansıtmak,

-İlgili mevzuata göre lisans sahiplerince belirlenen akaryakıt fiyatlarına müdahale etmemek,

-Fatura tanziminde ve tahsilâtlarında mali mevzuata uygun hareket etmek,

-Hizmet bedeli tahsil edilecekse, bu bedeli ayrıca faturalandırmak ve akaryakıt fiyatına eklememek veya akaryakıt fiyatından indirmemek,

-Lisans sahipleri ve kullanıcılarla yapılacak sözleşme örneklerini ve bunlarda yapılacak değişiklikleri yürürlüğe koymadan önce Kuruma bildirmek,

-Kurum tarafından istenen bilgi ve belgeleri vermek, tutanakları imzalamak ile görevlilerin inceleme yapmasına müsaade etmek ile yükümlü kılındı.

5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa göre petrol piyasasında kullanıcılara akaryakıt ikmali, kural olarak bayilik lisansı sahiplerince yapılıyor.

Ancak, yıllık fuel oil veya motorin kullanımı 5 bin ton ve üzerinde olan Serbest Kullanıcı lisansı sahipleri akaryakıtı doğrudan dağıtım şirketlerinden temin edebiliyor.

Dağıtım şirketlerinin elektronik sistemlerle, Özel Tüketim Vergisi Kanunu kapsamındaki müstesnalıklardan yararlanan kişiler de dahil olmak üzere, kullanıcılara bayileri aracılığı ile akaryakıt satabilmelerine imkan tanınıyor.

Taşıt tanıma, müşteri tanıma, akıllı kart gibi elektronik sistemlerle yapılan akaryakıt satışları ise dağıtım şirketleri ile kullanıcılar arasında faturalandırıyor ve bayiler sadece dağıtım şirketi nam ve hesabına akaryakıt teslim ediliyor.

Sistem nasıl işleyecek?

Finansal aracılık hizmeti vermek isteyen bir şirket öncelikle bir dağıtıcı lisansı sahibiyle ve/veya istasyonlu bayilerle üye işyeri sözleşmesi yapacak. Şirket ayrıca, araçlarının akaryakıt ihtiyacını taşıt tanıma, müşteri tanıma, akıllı kart gibi sistemleri kullanarak karşılamak isteyen kullanıcılarla hizmet sözleşmesi yapacak ve araç ya da kullanıcı adına düzenlenen kartları ve özel elektronik cihazları kullanıcılara teslim edecek.

Kart hamili kullanıcı akaryakıt ihtiyacını, bu  şirketin üye işyeri sözleşmesi yaptığı dağıtıcının bayilik teşkilatını oluşturan bayiler veya diğer sözleşmeli bayiler tarafından işletilen akaryakıt istasyonlarından, nakit veya kredi kartıyla herhangi bir ödeme yapmaksızın sadece elindeki kartı özel bir pos makinesine okutmak suretiyle karşılayabilecek.

Finansal aracılık şirketi de  bayi veya dağıtıcıya ödediği akaryakıt bedelini, kart sahipleri müşterilerinden kullanımları oranında tahsil edecek.

Lisans sahipleri  müşterilerine ikmal edilen akaryakıtın bedelini belli dönemlerce finansal aracılık şirketine topluca fatura edecek.

Şirketler, verdiği finansal aracılık hizmeti karşılığında dağıtıcı ve/veya bayiler ile kart tahsis ettiği kullanıcılardan hizmet bedeli alacak, kullanıcılardan kart bedeli de tahsil edebilecek.

Finansal aracılık hizmetlerinin "faaliyetin kayıtlı ekonomiye katkı sağlaması, lisans sahiplerinin pazarlama giderlerini azaltması ve bunlara müşteri garantisi sağlaması, kullanıcılara yakıt tüketimlerini takip kolaylığı ve nakit ya da kredi kartı kullanmaksızın üye işyerinden akaryakıt temin etme imkanı getirilmesi, modern teknoloji kullanımı ve akaryakıt ticaretinin muhasebeleştirmesinde kolaylık sağlaması, piyasanın işlem hacminin artırılması" gibi faydaları bulunuyor.