30 milyar $'lık 651 santral yolda

İbrahim EKİNCİ

İSTANBUL - Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK) verilerine göre halen Türkiye'de 651 santral 'inşa halinde.' Bu santrallerin projelerinde öngörülen güçleri 30 bin 913.2 MWe.

Her bir 1000 MWe'lik güç için 1 milyar doların üzerinde yatırım gerektiği dikkate alındığında, Türkiye'de lisansı alınmış ancak başlanmamışlar hariç, projesi ilerlemiş ve başlanmış santraller için 30 milyar dolardan daha fazla bir yatırım yapıldığı anlaşılıyor.

EPDK verilerine göre inşa edilmekte olan ssantralların 64'ü 100 MWe ve üstü güçte kuruluyor. Bu 64 sanatralin toplam gücü 20 bin 333.9 MWe olacak. Güçleri 100 MWe altında olacak santral sayısı ise 587. Bunlar da toplam 10 bin 579.3 MWe gücünde olacaklar. Böylece 100 MWe üstü ve altı, toplam 651 santralde 30 bin 913.2 MWe güç kurulmuş olacak.

Termikler büyük

EPDK'nın lisans verilerine göre inşa halinde olan toplam 651 santralden 2'sinin gücü bin MWe üstünde. Gücü bin ila 500 MWe arasında olan 12 santral kuruluyor. Gücü 500 - 100 MWe arasında kurulan santral sayısı da 50. En büyük 2 santralden birini Hema (1.100 MWe), diğerini Anadolu Termik (1000 MWe) kuruyor. Bu santrallerin ikisi de 'termik - kömür' santrali. EPDK verilerine göre güç bakımından en büyük kapasiteyi İçdaş inşaa ediyor.

Bu şirketin yürüyen 3 santralı toplam 1.342.9 MWe güçte olacak. İkinci sırada Hema (iki santralde toplam 1.150 MWe), üçüncü sırada Anadolu Termik, dördüncü sırada 13 santralde 928 MWe güçle Aksa, beşinci sırada ise 900 MWe güçte tek santral inşasıyla Yeni Elektrik A.Ş var. Bir veya birden fazla santralde, toplam 200 MWe'den fazla güç kapasiteli santral yatırımı yapan şirket sayısı 37. Başka bir ifade ile Türkiye'de 37 şirketin her biri, elektrik enerjisi üretim amaçlı olarak 200 milyon dolardan daha fazla yatırım yapıyor.

521'i hidro elektrik

EPDK kayıtlarına göre inşası süren 651 santralden 521'i HES, 66'sı rüzgar (RES), 21'i termik kömür, 10'u termik, 13'ü doğalgaz termik, 6'sı biogaz, 3'ü biokütle, 2'si çöpgazı santralı olacak. İnşa edilmekte olan Jeotermal santral (JES) sayısı 5. İnşa edilmekte olan 521 HES, 14 bin 50 MWe ile yapılmakta olan toplamın yaklaşık yarısını oluşturuyor.

Güneşe, dalgaya, hidrojene hiç yatırım yok

Türkiye'de yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımda ağırlık HES'lerde. İnşaa halindeki santralların sayısal olarak ezici çoğunluğu, 521'i HES. Bu santrallar kurulmakta olan kapasitenin yaklaşık yarısını oluşturuyorlar. Yenilenebilir enerjide diğer kaynakların payı çok çok düşük düzeyde. Güneş enerjisi, hidrojen ve dalga enerjisi santralı yatırımı hiç yok. Rüzgar enerjisi (RES) santralı yatırımı 66 tane yapılıyor. Bunların kapasitesi 2 bin 214.5 MW. Toplamın 15'te birine (yaklaşık yüzde 7'sine) denk geliyor. Biyokütle, biogaz ve jeotermal için 14 santral kuruluyor. Ancak bunların kapasiteleri çok düşük. Toplam güçleri 142.4 MW olacak.

Enerjinin büyük yatırımcıları

Yatırımcılar arasında yabancı şirketlerden OMV dikkat çekiyor. Bu şirket Samsun'da 800 MWe güçte 'termik - doğalgaz' santralı kuruyor. Yine E. ON, Turcas'la birlikte 800 MWe güçte termik sanatral kuruyor. Elektrik üretim piyasasının önemli aktörlerinden Enerjise toplam 523.4 MWe güçte 8 santral kuruyor. Yine Aksa, 928.6 MWe güçte 13 santral inşa ediyor. Çalık grubu enerji şirketlerinin 5 santral yatırımı devam ediyor. Bunlar toplam 493.4 MWe güçte. Enerjide önemli yatırımı olan Eren Enerji'nin 600 MWe güçte bir termik - kömür santralı yatırımı var. Zorlu Enerji 369.8 MWe güçte 7 santral kuruyor. Özel sektör elektrik üretiminde en büyük kapasiteyi temsil eden ENKA'nın 750 MWe güçte 'termik kömür' santralı yatırımı var.