Yasa geldi, başkan gitti

İSTANBUL - İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ve İstanbul Altın Borsası'nın yerine Borsa İstanbul Anonim Şirketinin kurulmasına ilişkin düzenlemeleri de içeren Sermaye Piyasası Kanun Tasarısı dün TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Tasarının görüşülmesi sırasında Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından verilen bir önergenin kabul edilmesi sonucu, SPK Başkanı Vedat Akgiray ve 6 kurul üyesi görevinden alındı.

TBMM Genel Kurulu'nda, 157 maddelik Sermaye Piyasası Kanun Tasarısı, 6 bölüm halinde temel yasa şeklinde görüşüldü. Tasarının son oturumunda özellikle VOB'da hissesi olanların Borsa İstanbul AŞ'den istemeleri halinde alacakları hisse miktarıyla ilgili iktidar ve muhalefet milletvekilleri arasında tartışma yaşandı.

Sonuçta kabul edilen düzenlemeye göre, VOB'da hissesi olanlar, istemeleri halinde bu oranların yüzde 0.05 ile çarpılmasıyla bulunacak oran kadar Borsa İstanbul AŞ'den hisse alabilecekler. Yapılan düzenlemeye göre; bankalar, sermaye piyasası araçlarıyla ilgili emirleri, müşteri adına ve hesabına veya kendi adına ve müşteri hesabına gerçekleştirebilecek.

Bankalar, sermaye piyasası araçlarının kendi hesabından alım, satımı, sermaye piyasası araçlarının müşteri namına saklanması ve yönetimi ile portföy saklaması, SPK tarafından belirlenecek diğer hizmet ve faaliyetlerde bulunabilecekler.

Yatırım ve kalkınma bankaları, yatırım danışmanlığı, portföy yöneticiliği, sermaye piyasası araçlarının halka arzında yüklenimde bulunarak ya da bulunmaksızın satışa aracılık edilmesi hizmetlerini sunacaklar. Bankaların yatırım hizmetleri ve faaliyetleri kapsamında yürütecekleri hizmetlere ilişkin usul ve esaslar BDDK tarafından belirlenecek. Sözkonusu faaliyetlerde Sermaye Piyasası Kurulu, sermaye piyasası araçlarının ve BDDK'nın görüşüyle bankaların niteliklerine göre farklı usul ve esaslar belirleyebilecek.

Sermaye piyasasına ilişkin yeni düzenlemeler getiren tasarıya göre; mevcut yasa uyarınca uygulanmakta olan sermaye piyasası araçlarının Kurul kaydına alınması sistemi kaldırılarak, yerine AB mevzuatına paralel bir biçimde, izahnamenin Kurulca onaylanması sistemine geçilecek. Yine yasayla birlikte, Avrupa Birliği düzenlemelerine paralel olarak, sermaye piyasası faaliyetinde bulunan kuruluşların mali açıdan sıkıntıya düşmeleri durumunda yatırımcıların tazminine yönelik olarak "Yatırımcıları Tazmin Merkezi"oluşturuluyor.

SPK'ya yeni bir başkan ve yönetim atanacak

Öte yandan, Sermaye Piyasası Yasa Tasarısı ile birlikte, sermaye piyasalarında şok etkisi yaratan bir düzenleme de kabul edildi. Yeni Sermaye Piyasası Kanunu'nun son maddeleri Meclis'te görüşülür ve herkes dün gece tasarının artık yasalaşmasını beklerken Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın verdiği bir önergeyle SPK'nın tüm üst düzey kadrosunun değişiminin de yolu açıldı.

Mevcut Başkan Vedat Akgiray ve 6 kurul üyesi, Kurul Başkanlık müşaviri olarak atandı ve aktif görevden alındı. 7 kişi görev sürelerini tamamlayana kadar mali ve sosyal haklarını alarak Kurul Başkanlık Müşaviri olarak görev yapacaklar. Kabul edilen bu düzenlemeye göre, kanunun yayınlanmasının ardından, SPK'ya yeni bir başkan ve üst yönetim ekibi atanacak. Daha önce Rekabet Kurumu ve Kamu İhale Kurumu'nda da aynı yöntem benimsenmişti.

"Yasa başkanını yemiş oldu"

DÜNYA'ya bilgi veren sermaye piyasasının önde gelen isimleri, öncelikle verilen önergeyi hiç beklemediklerini ve şok olduklarını ifade ederek, "Son dakikada verilen değişiklik önergesiyle, yasa adeta başkanını da yemiş oldu" yorumunu yaptı.

Bazı isimler, Akgiray ve ekibinin yeniden atanacağı beklentisi içinde olduğunu kaydederken, bazıları yeni atamaların yapılacağı görüşünü dile getirdi. Bu arada kulislerde, Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun SPK ile ilgili olumsuz bir raporu olabileceği de konuşuldu.

Ayrıca dün akşam yasalaşan yeni Sermaye Piyasası Kanun Tasarısı'nın geçen hafta yasalaşması beklendiği ama başkan ile ilgili gelişmeler nedeniyle bu haftaya bırakıldığı kulislerde konuşulanlar arasında.

Hükümet 2011 yılı Kasım ayında yaptığı bir gece yarısı önergesiyle de İMKB Başkan ve üyelerini görevden alan bir yasa değişikliği yapmış ve 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle mevcut yönetimin görev süresini sona erdirmişti.

Başkan ve üyeler müşavir olacak

SPK Başkan ve üyelerinin görevleri, kanun gerektirdiği yeni üye yapısının oluşturulabilmesi amacıyla kanunun yayımı tarihinde sona erecek. Başkan ve üyeler, kalan görev sürelerinin sonuna kadar görev yapmak üzere, kurul başkanlık müşaviri kadrolarına atanacak ve başkan tarafından belirlenen istişare görevleri yürütecek. Kurum başkanlık müşaviri kadroları,  herhangi bir sebeple boşalması ve bu kadrolara atanan başkan ve üyelerin görev sürelerinin sona ermesi halinde hiç bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılacak. Bu kadroya atananlara, mali ve sosyal haklar kapsamında yapılmakta olan ödemelere, görev süreleri sonuna kadar devam edilecek.