TL'nin reel getirisi gelişen ülkeleri solluyor

EVRİM KÜÇÜK

Doların güçlendiği ve ABD faizinin yükseldiği bir ortamda gelişmekte olan ülke varlıklarına yönelik iştah azalmaya başlarken, yatırımcı Türk varlıklarındaki pozisyonlarını da azaltı. Bu satış dalgasına karşı koyamayan Merkez Bankası, para politikası bileşimini sadeleştirdi ve bir hafta vadeli repo faizinin 1 Haziran itibarıyla TCMB politika faizi olarak mevcut yüzde 16.50'ye eşitleneceğini açıkladı. Faiz artışı sonrasında küresel faiz tablosunda Türkiye'nin yeri de değişti. Türkiye hem nominal hem de reel açıdan dünyada en yüksek faiz veren ülkeler arasına katıldı.

Küresel ekonomideki büyüme, genel olarak düşük enflasyon ortamı ve istihdam piyasalarındaki iyileşmeye karşın küresel faiz oranları düşük seyretmeye devam ediyor. Yıllarca devam eden ultra düşük faiz oranları ve küresel ekonomiyi pompalanan trilyonlarca doların ardından merkez bankaları ayağını gazdan yeni yeni çekmeye başladı ve parasal normalleşme merkez bankalarının gündemine girdi. Ancak gelişmiş ülkelerin düşük faiz politikası nedeniyle dünyada reel yani enflasyondan arındırılmış faiz oranları 30 yıldır düşüyor.

Türkiye, nominal olarak da üst sıralarda

Böyle bir konjonktürde, nominal olarak bakıldığında şu an dünyada en yüksek faizi yüzde 40 ile Arjantin veriyor. Ekonomisi alarm veren ve parası yılbaşından bu yana dörtte birden fazla değer kaybeden Arjantin ay başında faizini 675 baz puan artırarak yüzde 40'a çıkarmıştı. Sınır ekonomiler olarak tabir edilen az gelişmiş ülkeler dışarıda bırakıldığında nominal faizde Türkiye'nin önündeki diğer ülkeler, Ukrayna (yüzde 17) ve Mısır (yüzde 16.75).

Reel olarak bakıldığında da tablo değişmiyor ve Türkiye faizde lider ülkeler arasında yer alıyor. Piyasa oyuncuları bir ülkeye yatırım kararı verirken enflasyondan arındırılmış reel faiz oranı önemli bir rol oynuyor. Reel faiz oranı, nominal faiz oranından beklenen enflasyonun düşülmesi ile hesaplanıyor.

Açıklanan son verilere göre yıllık enflasyonun yüzde 25.6 olduğu Arjantin yüzde 14-15 bandı ile reel faizde şampiyon. Türkiye, reel faiz yüzde 5-6 bandıyla en yüksek reel getiriyi sunan ikinci ülke. Türkiye'nin andından yüzde 4-5 bandındaki Rusya geliyor.

Türkiye'nin reel faiz oranı Çin, Brezilya, Meksika, Hindistan, Endonezya ve Güney Afrika gibi birçok gelişmekte olan ülkenin üzerinde.

Reel faiz Brezilya'da yüzde 3.70, Meksika'da yüzde 2.90’iken, Çin yüzde 2.55, Güney Afrika yüzde 2, Hindistan yüzde 1.4, Endonezya yüzde 1.10 reel faiz oranı sunuyor. Gelişen piyasaların diğer ağır toplarından Güney Kore, Polonya, Suudi Arabistan'da reel faiz yüzde 0 veya altında.

Gelişmiş ülkelerde negatif faize devam

ABD, Almanya, Japonya ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde reel faizler negatif seviyede bulunuyor. En düşük reel faiz eksi yüzde 1.9 ile İngiltere'de görülürken bunu yüzde eksi 1.4'le Almanya takip ediyor.

Küresel ekonomik krizin ardından genişlemeci para politikası benimseyerek sıfıra yakın faiz politikasını uygulayan, son dönemde ise para politikasında normalleşme adımlarını hızlandıran ABD'de, reel faizler yüzde eksi 0,75 seviyesinde iken, gelecek ay gerçekleşmesi planlanan faiz artırımı ile bu rakamın yüzde eksi 0,50'ye ulaşması bekleniyor.

'Carry trade' canlanır mı?

Türkiye’nin reel faizinin görece yüksek olmasının Türkiye'ye yönelik sermaye girişlerini artırması umuluyor ve 'carry trade' işlemlerinin yeniden canlanabileceği belirtiliyor. Bu işlem, yabancı yatırımcının daha düşük faiz oranlarına sahip para biriminden borçlanıp, yüksek faiz veren paraya yatırım yaparak aradaki faiz farkından yararlanarak gerçekleştiriyor.