Ticaret savaşı paralara sıçradı

Evrim KÜÇÜK

ABD’nin fitilini ateşlediği ticaret savaşı piyasalarda başka bir kaosa neden olabilecek eski bir savaşı tetikliyor.

ABD Başkanı Trump’ın geçtiğimiz hafta Çin, AB ve diğer bazı ülkeleri kendi para birimlerini manipüle etmek ve faiz oranlarını indirmekle suçlaması ‘kur savaşlarını’ yeniden gündeme getirdi. Çin’in parası yuanın haziran başından bu yana yüzde 5’ten fazla değer kaybetmesi ve bunun Çin ekonomisine bağımlı diğer Asya ülkelerinin paralarını da peşinden sürükleme olasılığı analistlere göre bir kur savaşının tohumlarının atıldığı anlamına geliyor. Kur savaşı ya da başka bir deyişle rekabetçi devalüasyon, uluslararası ticarette ülkelerin birbirlerine karşı rekabet avantajı sağlamak amacıyla kendi para birimlerinin değerini düşük tutması anlamına geliyor. Kurların düşmesi ülkenin ihracat mallarının reel fiyatlarının da düşmesi anlamını taşıyor. ABD, ticaret savaşının merkezindeki Çin'i parasının değerini düşürmekle suçluyor ve ABD'nin faizleri artırdığı ortamda rekabet üstünlüğünü kaybettiğini savunuyor.

Credit Suisse döviz işlemleri stratejisi küresel başkanı Shahab Jalinoos, Trump'ın ifadelerinin açıkça bir kur savaşına işaret ettiğini söylerken, Deutsche Bank makro stratejisti Craig Nicol ticaret savaşının aynı zamanda bir kur savaşının tohumlarını attığını ve tohumların yakında filizlenmeye başlayacağını belirtiyor. Ticaret savaşı endişeleri ile son dönemde dolar karşısında hızla değer kaybeden Çin Yuanı, "likidite şokunun tetiklenebileceği" endişelerini beraberinde getiriyor. Ticaret savaşına ilişkin gelişmelerle dolar karşısında baskı altında kalan Çin Yuanı’ndaki zayıflama haziran başından bu yana yüzde 5'i aştı. Dolar/yuan paritesi 6,8112 ile 28 Haziran 2017'den bu yana en yüksek seviyede.

Çin'in parası yuanın haziran başından bu yana yüzde 5'ten fazla değer kaybetmesi ve bunun Çin ekonomisine bağımlı diğer Asya ülkelerinin paralarını da peşinden sürükleme olasılığı analistlere göre bir kur savaşının tohumlarının atıldığı anlamına geliyor.

Asya paraları için oyunun kuralı değişebilir!

Analistler Çin Yuanı çıpasının Asya ülkelerini tehdit ettiği uyarısı yapıyor ve "Yuanın zayıflaması Asya ülkelerinin parasında oyunun kurallarını değiştirebilir" diyor. 2018'in ilk yarısında güçlü dolar oyun kurucu olmuş ve büyük cari açıkları nedeniyle TL, Güney Afrika Randı ve Arjantin Pezosu en büyük darbeyi almıştı. Asya paraları ise daha korunaklı bir görünüm sergilemişti. Ancak analistler ticari gerilim nedeniyle yuandaki sert değer kaybının Asya paraları üzerinde baskı oluşturmaya başladığına dikkat çekiyor.

Kore Wonu ve Tayland Bahtı'na dikkat

Özellikle Kore Wonu, Tayvan ve Singapur Doları'nın yuandaki düşüşe karşı hassas olduğu görülüyor. Asya'daki ülkelerin ekonomisi Çin'e bağımlı. Zayıf yuan Çinli ithalatçıların alım güçlerinin azalması anlamına geliyor. Bu da Asya'daki birçok ülkenin Çin'e ihracatında sert düşüş demek. Asyalı ülkelerin de rekabetçi konumlarını korumak için paralarını düşük tutmayı tercih etmesi, analistleri göre kur savaşlarını körükleyebilir. Kur savaşı, uluslararası ticarette ülkelerin birbirlerine karşı rekabet avantajı sağlamak amacıyla kendi para birimlerinin değerini düşük tutması anlamına geliyor.

Çin yerel ekonomiye mali destek verecek

Başbakan Li Keqiang başkanlığında yapılan Devlet Konseyi toplantısında, Çin'in istikrarlı makro politikaları ile yoluna devam edeceği açıklanırken, iç talebi artıracak ve reel ekonomiye verilen desteği geliştirecek mali ve finansal önlemlerin alınmasına karar verildi. Hükümet, dış belirsizlikler karşısında hedefleri ve zamanlaması iyi tanımlanmış düzenlemeler yapacak ve ekonomik performansın makul bir düzeyde seyretmesine olanak sağlayacak. 2018'in ilk yarısında, hükümet, güçlü kamu harcamalarını sürdürmek, artan oranlı vergi ve harç indirimleri gibi politikalarla reel ekonominin maliyetlerini azaltmak için büyük çaba sarf etti. Hükümet ayrıca, küçük ve mikro işletmeler için finansmanı daha erişilebilir ve uygun maliyetli hale getirmek için vergi teşvikleri ile birlikte diğer önlemleri de uygulamaya koydu. Pazartesi günü yapılan toplantıda daha proaktif bir maliye politikasının sürdürülmesine karar verildi. Hükümet daha fazla vergi ve harç indirimine dayalı maliye politikasına odaklanacak, daha fazla şirket vergiye tabi geliri içinde ilave Ar-Ge harcama indirimi için uygun hale gelecek. Bu politikaların 2018 yılı içinde yapılması hedeflenen 1.1 trilyon yuan'lık vergi indirimlerine 65 milyar yuanlık bir ek indirim katkısı sağlaması bekleniyor. Ayrıca devam etmekte olan altyapı projelerinde daha somut ilerlemeler gerçekleştirmek için yerel yönetimlerin 1,35 trilyon yuan tutarında özel tahvil ihraç etmeye yönelik çabaları da hızlandırılacak. Çin genişletici maliye politikaları yoluyla reel sektörün büyümesini hızlandıracak.