Mevduat, kredileri yakaladı

ECE CEYHUN

Bankacılık sektöründe yılın ilk 4 ayına damgasını vuran gelişme TL mevduatlardaki artış oldu. Üstelik TL mevduattaki bu büyüme, kredilerdeki artışı da yakaladı. Kredilerdeki normalleşme, mevduattaki hızlanmayla birleşince ortaya çıkan tabloda kredi ile mevduat artışındaki fark, küsuratlarla 1 milyar TL’ye kadar daraldı.

Geçen yıl, bankaların ana gündemi KGF kefaleti ile ve Hükümetin verdiği teşviklerle kredi büyümesiydi. Bu yıl da kredilerde büyüme devam ediyor. Ama mevduat tarafında yaşanan toparlanma yılın hikayesinin başka bir cepheden geleceğini gösteriyor. Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Hüseyin Aydın, kredi ile mevduat arasında açılan büyüme farkının kapandığına işaret etti. Hüseyin Aydın, sabit kurlarla ocak-nisan döneminde kredilerin de mevduatın da 87 milyar TL’lik artış kaydettiği bilgisini verdi. Geçen yıl mevduat ile kredi büyümesi arasındaki fark 150 milyar TL’ye kadar yükselmişti. Bu ivmelenme kredi/mevduat oranını yüzde 120'nin altına çekti.

“Geçen yılın ilk 4 ayında sektör kredi bakiyesini 113 milyar TL yükseltmişti. Buna karşılık mevduattaki büyüme 39 milyar TL’de kalmıştı” diyen Hüseyin Aydın, “Bu yıl durum farklı. Aynı dönemde hem kredi bakiyesi 87 milyar TL, hem mevduat bakiyesi 87 milyar TL arttı” diye konuştu. Aydın, krediler cephesinde büyümeyi büyük işletmelerin (Bİ), mevduat tarafında ise TL tasarrufların sürüklediğine dikkat çekti. Artış hızlarına bakıldığında, sabit kurlarla, kredilerin de mevduatın da yıl sonuna göre 4 aylık süreçte yüzde 5 büyüme hızı yakaladığına vurgu yaptı. Aydın’ın verdiği bilgiye göre sektörün ocak-nisan performansı şöyle:

Krediler artmaya devam ediyor

 -Kredi büyümesi öngörülen milli gelir büyüme hızı ile uyumlu bir seyir içinde artmaya devam ediyor. Bu, geçen yılki rekor büyümelerin ardından yaşanan normalleşmedir. Bu kredi büyümesi, Türkiye’nin öngörülen milli gelir büyümesini destekler. Ama bu yıl mevduat artışında hızlanma pozitiftir. Yıllık bazda krediler yüzde 16, mevduat yüzde 14 oranında arttı. Yıl sonuna göre artış ise kredilerde de mevduatta da yüzde 5 olarak gerçekleşti.

 -Krediler cephesinde ise büyümede ibre kurumsal kredilerden yana. Toplam 2 trilyon 283 milyar TL’lik kredi hacminde kurumsal kredilerin payı 1 trilyon 783 milyar TL’ye geldi. Bunun da 1 trilyon 252 milyar TL’sini büyük işletmeler kullandı.

 -Miktarsal olarak duruma bakarsak… Geçen yıl 4 aylık dönemde krediler 113 milyar TL büyümüştü. Bunun da 93 milyar TL’si kurumsal kredilerden kaynaklanmıştı. Bu yıl da kredilerde toplam büyüme 87 milyar TL. Bunun 73 milyar TL’si reel sektöre akan kaynaklardan oluşuyor. Geçen yıl bireysel kredilerde artış 20 milyar TL’ydi. Bu yıl 15 milyar TL’de kaldı.

 -Kredilerde TL - yabancı para ayrımı olarak bakıldığında ise geçen yıl 119 milyar TL’lik kredi artışına karşılık bu yıl 77 milyar TL’lik bir büyüme var. Geçen yıl yabancı para kredi kullanımı 6 milyar TL gerilemişti. Bu yıl bakiyede 11 milyar TL’lik bir artış var.

TL mevduatta hızlanma var

 -Kredilerde 2 trilyon TL seviyesini aşmıştık. Şimdi mevduatta 2 trilyon TL seviyesine geliyoruz. Tasarruf mevduatında da 1 trilyon TL’nin üzerine ulaşıldı. Nisan 2018 itibariyle toplam mevduat 1 trilyon 955 milyar TL, tasarruf mevduatı 1 trilyon 4 milyar TL ve ticari mevduat 575 milyar TL’ye geldi.

-TL-yabancı para dengesi mevduatta farklılaşmaya başladı. Geçen yıl 39 milyar TL’lik mevduat artışının 5 milyar TL’si TL cinsi mevduatlardan 34 milyar TL’si yabancı para cinsi mevduatlardan oluşmuştu. Bireyler DTH2a yönelmişti. Bu yıl TL tasarruflar artıyor. DTH artışı ise yavaşladı. Ocak-nisanda 87 milyar TL’lik mevduat artışının 77 milyar TL’si mevduattan 10 milyar TL’si yabancı paradan geldi. Bu da kredi ile mevduat arasındaki büyüme farkını 1 milyara çekti ki geçen yıl bu rakam 74 milyar TL’ydi.

 -Kredi artışı ile mevduat artışı arasındaki fark kapanmasına, ‘bu yurtdışından yeni kaynak ihtiyacı üzerindeki baskıyı azaltıyor’ diye de bakabiliriz. 

 -Şimdiye kadar yılın ilk 4 ayına baktık. Rakamlara 12 aylık değişim olarak baktığımızda ise kredilerdeki artış 255 milyar TL’yi mevduattaki artış 178 milyar TL’yi gösteriyor. Yıllıkta halen kredi ve mevduat arasında 77 milyar TL’lik bir farkımız var. Yıllık bazda hem kredide hem mevduatta yabancı para artışı ya yok, ya da yok denecek kadar az.

Makro göstergeler Moody's'i desteklemiyor

Geçtiğimiz günlerde uluslararası rating şirketi Moody’s, yayımladığı bir raporda, Türk bankacılık sektörünün varlık ve fonlama kalitesinde aşağı yönlü risklerin olduğunu yazmıştı. Bankalar Birliği ise bu açıklamanın ardından “Bankacılık sektörü riskleri doğru yöneterek pozitif görünümü koruyacak yapıda ve güçtedir” açıklaması geldi. Moody’s’in değerlendirmelerini hatırlattığımız Hüseyin Aydın da bankacılık sektörünün Türkiye’nin büyüme hedefl erini destekleyecek yapı ve güçte olduğunun altını çizdi. Aydın, Moody’s’in değerlendirmelerinin sektörün göstergelerinin doğru analizinden uzak olduğunu belirtti ve şu açıklamayı yaptı: “Bankacılık sektörü pozitif yönde gelişmeye devam ediyor. Bankacılık sektörü Türkiye büyümesini pozitif katkı sağlayacak şekilde gelişmeye de devam edecek. Makro göstergeler, Moody’s’in aksine, sektörde hem kredi hem mevduat tarafında olumlu ve sağlıklı seyrin sürdüğünü gösteriyor. Bu mevduat büyümesi sektörün uluslararası piyasalardan borçlanırken de elini rahatlatacak gelişmelerin sinyalidir. Mevduat tarafındaki büyümenin kalıcı bir şekilde devam etmesi bizim için önemlidir.”