Merkez'den 'enflasyon' değerlendirmesi

TCMB'den yapılan açıklamada, "Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1,10 oranında artmıştır. Böylelikle, yıllık tüketici enflasyonu 0,93 puanlık düşüşle yüzde 7,24’e gerilemiştir. Bu  dönemde başta gıda ve enerji olmak üzere hizmet grubu dışında kalan tüm alt kalemler enflasyona düşüş yönünde katkı yapmıştır. Enflasyonun ana eğilimi, geçen yılın son çeyreğinde belirgin olarak iyileşme kaydeden hizmet grubunda yükselirken temel mal grubunda azalış kaydetmiştir. Bu doğrultuda, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşme sürmüştür" denildi.

    
Merkez Bankası'nın raporunda şu değerlendirmelere yer verildi:
    
"Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1,10 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 7,24’e gerilemiştir. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranları önceki aya kıyasla azalarak sırasıyla yüzde 9,36 ve yüzde 8,63 olmuştur.

Alt gruplar incelendiğinde, Ocak ayında gıda ve enerji gruplarının yıllık tüketici enflasyonuna katkısı sırasıyla 0,39 ve 0,21 puan azalmıştır. Temel mal grubunun katkısı 0,15 puan gerilerken hizmet grubunun katkısında belirgin bir değişiklik gözlenmemiştir. Alkollü içecekler ve tütün grubunun katkısı ise 0,18 puan gerilemiştir.

'Gıda ve alkolsüz içecek payında kayda değer değişim'    

Zincirleme endeks çerçevesinde her yıl başında endekse dahil edilen ürünler ve bu ürünlerin göreli payları güncellenmektedir. 2015 yılında alkollü içecekler ve tütün ile enerji gruplarının payları azalırken temel mal grubunun payı artmıştır. Hizmet ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarının endeks içindeki paylarında kayda değer bir değişim gözlenmemiştir.
    
Enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin sürdüğü gözlenmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle hizmet enflasyonu ana eğilimi geçen üç aydaki gerilemenin ardından bu dönemde yükselirken temel mal enflasyonu ana eğilimindeki iyileşme sürmüştür.
    
Ocak ayında hizmet fiyatları yüzde 1,06 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu 0,14 puan yükselerek yüzde 8,73’e çıkmıştır. Bu gelişmede haberleşme ile diğer hizmetler gruplarında kaydedilen fiyat artışları belirleyici olmuştur. Haberleşme grubu fiyatları yılın ilk ayında internet ücretindeki gelişmelerin etkisi ile yüzde 1,28 oranında artmıştır. Diğer hizmetler grubu fiyatlarındaki yükselişte ise yeniden değerleme oranı çerçevesinde şekillenen hizmet kalemleri, özel yayın, araç tamir ve bakım, sağlık hizmetleri gibi birçok farklı kalemin etkisi izlenmiştir. Diğer taraftan, yıllık enflasyon ulaştırma hizmetleri ve kirada yatay seyrederken lokanta-otel grubunda 0,92 puan azalışla yüzde 13,06 oranına gerilemiştir.
    
Temel mal grubu yıllık enflasyonu yaklaşık 0,3 puanlık bir azalışla yüzde 8,57’ye gerilemiştir. Grup yıllık enflasyonundaki düşüşün sınırlı kalmasında başta giyim fiyatları olmak üzere, döviz kuru baskılarının alt alemler genelinde hissedildiği dayanıklı mal grubu fiyatları etkili olmuştur. Bu dönemde mobilya, elektrikli/elektriksiz ev aletleri ve otomobil fiyatlarında yüksek oranlı artışlar gözlenmiştir. Bu çerçevede, dayanıklı tüketim malları yıllık enflasyonu bir önceki yılın Mayıs ayından bu yana sergilediği aşağı yönlü seyrini sürdürse de aylık eğilim itibarıyla olumsuz bir görünüm arz etmiştir. Benzer şekilde giyim ve dayanıklı dışı temel mallarda da yıllık enflasyon gerilerken aylık enflasyon eğilimi güçlenmiştir. 

'Yıllık enerji enflasyonu yüzde -3,04 geriledi'
    
Ocak ayında yüzde 0,78 oranında azalan enerji fiyatları son iki aydaki düşüş eğilimini sürdürmüştür. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki seyre bağlı olarak sırasıyla yüzde 5,73 ve 4,95 oranlarında gerileyen akaryakıt ve tüpgaz fiyatları belirleyici olmuştur. Öte yandan, belediyelerce belirlenen su tarifeleri endeks tarihinin en yüksek artışlarından birini kaydederek Ocak ayında yüzde 6,98 oranında artmıştır Sonuç olarak, yıllık enerji enflasyonu yüzde -3,04 seviyesine gerilemiştir.
    
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon Ocak ayında 1,76 puan azalarak yüzde 10,97 olmuştur. İşlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 9,39’a gerilemiştir. Öte yandan, mevsimsellikten arındırılmış verilerle işlenmemiş gıda fiyatlarının önceki dört aylık düşüşün ardından Ocak ayında yükseldiği gözlenmiştir. Bu yükselişte, olumsuz hava koşullarına bağlı olarak taze meyve-sebze fiyatlarında görülen artışlar belirleyici olmuştur. İşlenmiş gıda fiyatlarında ise alt kalemler geneline yayılan aylık artış eğilimi sürerken grup yıllık enflasyonu baz etkisiyle yüzde 12,56’ya gerilemiştir.

ÜFE'deki artış sürüyor

Yurt içi üretici fiyatları Ocak ayında yüzde 0,33 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu 3,08 puan azalışla yüzde 3,28 olmuştur. Uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşün üretici fiyatları üzerindeki etkisinin güçlenerek sürdüğü bu dönemde, yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 4,40’a, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 7,44’e gerilemiştir.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında fiyatlar Ocak ayında belirgin oranda (sırasıyla yüzde 2,01 ve 1,81) artarken ara ve sermaye mallarında fiyatlar ılımlı seyretmiştir. Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışları genele yayılırken dayanıksız tüketim mallarındaki görünümde gıda imalat fiyatları belirleyici olmuştur. Ocak ayında fiyatlar ana grupların genelinde son iki aya kıyasla aylık bazda yükseliş gösterse de yıllık enflasyonlar baz etkisiyle gerilemiştir. Bu dönemde, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş etkisinin döviz kuru gelişmeleriyle sınırlandığı gözlenmiştir."