Hoş geldin faizi % 30 sınırına dayandı

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

Türk bankacılık sektöründe mevduat yarışı tüm hızıyla sürüyor. Bankaların hoş geldin faizi yüzde 28’lere kadar çıkarken bankacılar oranların yüzde 30 barajını aşmasını bekliyor.

Bankaların sahada mevduat rekabetini tüm canlılığı ile yaşadığı bir dönemde Merkez Bankası’nın Liralaşma stratejisinde cumartesiyi pazara bağlayan gece yarısı yaptığı hamlede bu yarışı yeni bir boyuta taşıyacak. Para otoritesi, Liralaşma stratejisi kapsamında attığı yeni adım ile 20 Ocak'tan itibaren 3 aydan uzun süreli mevduatlarda zorunlu karşılık oranlarını ‘sıfır’a düşürdüğünü açıkladı. 3 ayın altındaki mevduatlarda ise oranın yüzde 8 olarak uygulanmasına karar verdi. Bankacılar, alınan kararın mevduat tarafında vade uzatımını destekleyeceğine işaret ederek “Rekabet hem faiz cephesinde hem de mevduatı en uzun vadeye çekmek için dönecek” dedi.

Merkez Bankası'nın ''2023 Yılı Para Politikası ve Liralaşma Stratejisi''nde yılın ilk yarısı için mevduatta liralaşma hedefi yüzde 50’den yüzde 60’a çıkartmıştı.

Gece yarısı makroihtiyati tedbir açıklaması

Merkez Bankası’nın yayımladığı makroihtiyati tedbir duyurusunda 2023 Yılı Para Politikası ve Liralaşma Stratejisi Metni'nde, liralaşma stratejisi çerçevesinde uygulanacak politikaların, bankacılık sisteminin hem varlık hem de yükümlülük tarafında Türk lirasının ağırlığının kalıcı olarak artırılması amacıyla güçlendirilerek kullanılmaya devam edileceği belirtildiği hatırlatıldı. Ayrıca, kur korumalı mevduat dışındaki Türk lirası mevduatın öncelikli olarak özendirilerek, Türk lirası mevduat tercihinin güçlenmesi yönünde adımlar atılmaya devam edileceğinin de kamuoyu ile paylaşıldığını hatırlatan Merkez Bankası “Bu kapsamda Türk lirası mevduatın vadesinin uzamasını teşvik etmek amacıyla 3 aydan uzun vadeli Türk lirası mevduat için zorunlu karşılık oranlarının yüzde sıfır olarak belirlenmesine karar verilmiştir” açıklamasını yaptı.

Ayrıca, yurtdışından doğrudan temin edilen 6 aydan uzun vadeli yabancı para yükümlülüklerdeki artış için 2023 yılsonuna kadar zorunlu karşılık oranlarının yüzde sıfır olarak uygulanmasına karar verildiğini duyuran Merkez Bankası’nın bu adımı ise sendikasyon, euorobond ihraçlarını içeriyor. Değişikliklerin, tesisi 3 Şubat 2023 tarihinde başlayacak olan 20 Ocak 2023 hesaplama tarihinden itibaren geçerli olacak.

Son hamle ile %30 aşılacak

Merkez Bankası geçen yılın son bu yılın ilk günlerinde de bankaların TL mevduat oranına göre ek menkul kıymet tutma zorunluluklarında değişime gitmiş ve geçen yıl sonuna kadar yüzde 50 olarak uygulanan hedefi yüzde 60’a çıkarmıştı. Yüzde 50 hedefini tutturmak için de geçen yılın son aylarında bankacılık sektöründe TL mevduat faizleri hızla yükselmişti. Bu hedef doğrultusunda bankalar agresif bir şekilde döviz mevduatlarını TL veya döviz korumalı mevduata dönüştürmeye çalışıyor. Liralaşma kapsamında yüzde 60’lık oranı tutturmaya çalışan bankalar da mevduat tarafında ciddi bir rekabet içerisine girdi. Tabelada yüzde 25’leri veren bankaların, son gelen düzenlemelerle TL mevduat faiz oranlarının yüzde 30’ları aşması bekleniyor. TCMB politika faizi yüzde 9 iken, 3 aya kadar ağırlıklı mevduat faiz oranları ise 6 Ocak haftası itibarıyla yüzde 24.03 seviyesine yükseldi. 6 aya kadar vadeli TL mevduat faizi yüzde 13,98, 1 yıla kadar vadeli TL mevduat faizi yüzde 14,62, 1 yıl ve daha uzun vadeli TL mevduat faizi ise yüzde 13,73 seviyesinde.

KKM’den çıkan para nereye gidiyor?

6 Ocak haftasında Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesapları 45 milyar 293 milyon liralık düşüşle 1 trilyon 370 milyar 9 milyon liraya geriledi. KKM hesaplarında 3 haftadır devam eden düşüş toplam 95 milyar 390 milyon lirayı buldu. Buna karşılık 6 Ocak haftasında yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatında 3.2 milyar dolarlık artış yaşandı. Geçtiğimiz günlerde Merkez Bankası’nın bankacılık sektörü yetkilileri ile görüşmelerinde ‘KKM’de agresif olun’ çağrısında bulunduğunu hatırlatan görüştüğümüz bankacılar, “ KKM’de çözülmeler başladı. Geçtiğimiz yıl yüzde 100’leri aşan faiz ile ciddi kazançlar elde eden vatandaşlar, artık kurun sabit olması ile reel getiri sağlayamıyor. Bu nedenle de KKM’ye dönmüyorlar. Liralaşma stratejisi kapsamında yüzde 60’ı tutturmak isteyen bankacılık sektörü de TL tarafta ciddi yarışa girdi” dediler.

TL mevduat ortalaması % 55

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık verilerine göre 6 Ocak itibarıyla bankalardaki toplam mevduatın yüzde 55.57’si TL mevduat olarak bulunuyor. Bu oran 2022’nin son 2 ayında döviz tevdiat hesaplarındaki düşüş ile yüzde 56.34’e kadar çıkmıştı. Ancak 2023’ün ilk haftasında vatandaşın tekrar dövize yönelerek 3.4 milyar dolarlık alım yapması ayrıca KKM’de son üç haftada 95.4 milyar TL çıkışla birlikte TL’nin ağırlığı geriledi.

Yılın ilk faiz kararı Perşembe günü açıklanacak

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığında 19 Ocak Perşembe günü toplanacak. Saat 14.00'te faiz kararı açıklanacak. Banka bir önceki toplantıda politika faizini yüzde 9 seviyesinde sabit tutmuştu. PPK toplantısına yönelik piyasa beklenti anketi sonuçlarına göre, ekonomistlerin tamamı politika faizinin sabit bırakılmasını bekliyor.